نوبت دهی

پارگی تاندون کشکک در زانو. علائم و درمان

پارگی تاندون کشکک یکی از آسیب های جدی زانو است که بدنبال وارد شدن ضربات شدید به آن ایجاد میشود. در این مقاله راجع به علائم و نحوه درمان این آسیب مطالعه میکنیم.

 

آناتومی کاربردی

 تاندون ها معمولاً بافت حد واسط بین عضله و استخوان هستند. به توسط آنها است که عضله نیروی خود را به استخوان اعمال کرده و موجب حرکت استخوان در محل مفصل میشود.

تاندون کشکک Patellar tendon کمی فرق دارد. این تاندون در واقع دو استخوان را به هم متصل میکند. تاندون کشکک در زیر استخوان کشکک قرار دارد و آنرا به قسمت های بالایی درشت نی متصل میکند. برای اینکه متوجه این تفاوت شویم کمی توضیح بیشتر ضروری است.

عضله اصلی برای مستقیم کردن زانو عضله چهارسر ران Quadriceps است. این عضله در جلوی ران قرار دارد. در پایین ترین قسمت این عضله، تاندون چهارسر ران Quadriceps tendon آنرا به استخوان کشکک متصل میکند.

استخوان کشکک هم به توسط تاندون کشکک به استخوان درشت نی متصل میشود. در واقع کشکک یک استخوان حد واسط بین تاندون چهارسر و تاندون کشکک است. بدین طریق عضله چهارسر راه طولانی تری را برای اتصال به استخوان برگزیده است و از طریق دو تاندون و یک استخوان کشکک در نهایت به استخوان هدف یعنی استخوانی که میخواهد حرکت دهد متصل میشود.

تاندون کشکک

پارگی تاندون کشکک ممکن است کامل یا ناقص باشد. محل پارگی آن معمولاً در محل اتصال به کشکک است و حتی میتواند هنگام پاره شدن، تکه های کوچکی از استخوان کشکک را نیز با خود از جا بکند.

اگر پارگی این تاندون در زمینه یک بیماری دیگر باشد معمولاً محل پارگی در وسط تاندون است. این پارگی بیشتر در افراد میانسال و آنها که درگیر فعالیت های ورزشی مثل دویدن و جهیدن هستند اتفاق میفتد.

 

علل پارگی تاندون کشکک

 مهمترین علل پارگی عبارتند از

آسیب

یک نیروی بسیار قوی موجب پارگی تاندون میشود. شایعترین آنها عبارتند از

  • سقوط : و ضربه مستقیم به جلوی زانو و محل تاندون که موجب پارگی آن میشود. ممکن است بر اثر اصابت یک جسم تیز هم این تاندون پاره شود.
  • جهیدن : بیشتر در موقعی است که فرد در حین جهش در حال فرود آمدن به زمین است. در این حال به ناگهان تاندون کشکک تحت کشش زیادی قرار گرفته و پاره میشود.

ضعف تاندون

تاندون ضعیف شده و نیروی مختصری موجب پارگی آن میشود. شرایطی که میتواند این تاندون را ضعیف کند عبارتند از :

  • تاندنیت کشکک Patellar tendonitis : تاندنیت به معنای التهاب تاندون است. التهاب تاندون  کشکک در کسانی که زیاد میدوند یا ورزش های جهشی انجام میدهند بوجود میاید.
  • بیماری های مزمن : مثل بیماریهای مزمن کلیوی، روماتیسم، دیابت، عفونت و ..
  • دارو : استاده از داروهای حاوی کورتن و داروهای آنابولیزان که گاهی به نادرست در بدنسازی از آنها استفاده میشود.

جراحی

مثل تعویض مفصل زانو و یا بازسازی رباط صلیبی. در حین انجام این اعمال جراحی ممکن است به تاندون کشکک آسیب وارد شود.

 

علائم پارگی تاندون کشکک چیست

مهمترین علامت احساس یا شنیدن صدای پاره شدن تاندون است. بدنبال آن درد و تورم در ناحیه ایجاد میشود. دیگر علائم عبارتند از :

  • فرو رفتگی پوست درست در زیر استخوان کشکک یعنی جایی که تاندون به استخوان میچسبد.
  • خونمردگی در محل
  • حساسیت به فشار در محل
  • بالا رفتن کشکک به بالاتر از محل طبیعی خود
  • عدم توانایی فرد در مستقیم کردن زانو
  • مشکل در راه رفتن

 

تشخیص پارگی تاندون کشکک

در رادیوگرافی ساده بالا رفتن کشکک مشخص میشود. ام آر آی میتواند پارگی تاندون را نشان دهد.
 
 

درمان پارگی تاندون کشکک

 انتخاب نوع درمان به توسط پزشک ارتوپد با در نظر گرفتن عوامل متعددی مثل علت پارگی، نوع پارگی، سن بیمار، درجه فعالیت بیمار و عوامل دیگر متغییر است.

مشاوره

درمان غیر جراحی

از این درمان معمولاً برای پارگی های کوچک و ناقص استفاده میشود. در این روش درمانی با استفاده از یک بریس که دور ران و زانو و ساق بسته میشود زانو در حالت مستقیم نگه داشته شده و به آن تا حدود ۶-۳ هفته اجازه خم شدن نمیدهند.

بعد از آن نرمش هایی برای بهبود دامنه حرکت زانو و تقویت عضله چهارسر ران به بیمار آموزش داده شده و توسط بیمار اجرا میشود.

درمان جراحی

اکثر کسانی که دچار پارگی تاندون کشکک شده اند نیاز به جراحی دارند. این جراحی بصورت ترمیم محل پارگی است. عمل جراحی هر چه زودتر انجام شود نتیجه درمان بهتر است.

تاخیر در درمان موجب فاصله گرفتن دو طرف پارگی شده و بهم رساندن مجدد آنها را بسیار مشکل میکند. اگر بیش از یک ماه از پارگی گذشته باشد بهم رساندن دو سر پارگی ممکن است ناممکن باشد. در این موارد پزشک جراح ممکن است از محل دیگری از بدن بیمار تاندون گرفته و در محل پارگی پیوند بزند.

 

مشکلات احتمالی بعد از جراحی

شایعترین آنها ضعف در راست کردن زانو و محدودیت در خم کردن کامل زانو است. گاهی اوقات محل ترمیم مجدداً پاره میشود. ممکن است بعد از ترمیم محل کشکک در جلوی زانو کمی جابجا شده باشد.
 

باز پروری بعد از جراحی

بعد از عمل جراحی کل اندام تحتانی به توسط یک بریس یا گچ بلند حمایت میشود تا زانو را در حالت مستقیم نگه داشته و مانع از خم شدن آن شود. در این مدت بیمار برای راه رفتن از عصا استفاده میکند.
 
بعد از خارج کردن بریس یا گچ که زمان آن را پزشک معالج تعیین میکند نرمش های مخصوصی زیر نظر متخصص ارتوپد و فیزیوتراپ برای بدست آوردن مجدد دامنه حرکتی زانو و افزایش قدرت عضلات ران انجام میشود.