نوبت دهی

تعویض مفصل ران در خانم مبتلا به دررفتگی مادرزادی لگن

این بیمار به توسط دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی” تحت درمان قرار گرفته است.

بیمار خانم ۳۴ ساله ای است که به علت درد دو طرفه لگن و مفاصل ران مراجعه کرده است. شروع درد خود را از ۷ سال قبل ذکر میکند ولی بتدریج شدت درد بیشتر شده است. بیمار لنگش شدید دارد و ذکر میکند که شروع این لنگش به دوران کودکی برمیگردد.

والدین وی او را در دو سالگی به علت لنگش به پزشک میبرند و در آن موقع تشخیص داده میشود که ایشان دچار دررفتگی مادرزادی مفاصل ران در هر دو طرف است. از آن زمان تا به حال بیمار اقدام درمانی انجام نداده است.

لنگش بیمار در این مدت وجود داشته ولی در سال های ابتدایی بدون درد بوده است. از حدود ۷ سال قبل، درد هم به مشکلات بیمار اضافه شده و شدت این درد به مرور زمان بیشتر گشته است بطوریکه در چند سال اخیر درد با مصرف دارو هم کاهش نمیابد. در زیر رادیوگرافی لگن بیمار دیده میشود.

تعویض مفصل لگن و ران

تصویر بالا نشان میدهد که سر استخوان ران در هر دو طرف در خارج از حفره استابولوم قرار گرفته است و به زبان دیگر دررفته است ولی مشکل تنها به این مسئله ختم نمیشود. تغییرات زیر در مفاصل ران دو طرف دیده میشود
  • سر استخوان ران در دو طرف بخصوص طرف راست تغییر شکل داده است
  • سر استخوان ران در خارج از حفره استابولوم قرار گرفته و به سمت بالا تغییر مکان داده است
  • تراکم سر استخوان ران بخصوص در طرف راست کاهش یافته است
  • حفره استابولوم کوچک است. در واقع حفره استابولوم کوچک مانده و با رشد فرد بزرگ نشده است و در اندازه کودکی باقی مانده است. علت آن اینست که رشد حفره استابولوم نیاز به مجاورت سر استخوان ران دارد. این دو استخوان با هم و در کنار هم بزرگ میشوند. حفره استابولوم بدون در کنار بودن با سر استخوان ران به اندازه کافی بزرگ نمیشود
  • شکل حفره استابولوم در دو طرف بخصوص در طرف راست تغییر کرده است
  • تراکم استخوان اطراف حفره استابولوم کاهش یافته است و علت آن وارد نشدن فشار وزن به این استخوان است
  • سر استخوان ران در بالای حفره استابولوم در کنار استخوان لگن قرار گرفته و بتدریج در آنحا یک فرو رفتگی ایجاد کرده که به آن استابولوم کاذب میگویند
  • شکل کل لگن تغییر کرده است

به علت درد شدیدی که بیمار طرف راست لگن دارد تصمیم گرفته شد که مفصل ران وی تحت عمل جراحی تعویض مفصل قرار گیرد. در زیر تصویر رادیوگرافی بیمار بعد از جراحی دیده میشود.

تعویض مفصل لگن و ران

در تصویر بالا دیده میشود که کاسه فلزی مفصل مصنوعی در داخل باقیمانده حفره استابولوم اصلی بیمار قرار گرفته است. در این بیمار به علت کوچک بودن حفره استابولوم از مفاصل مصنوعی کوچکتری استفاده میشود.
همچنین به علت اینکه تنه استخوان ران به بالا جابجا شده است برای پایین کشیدن آن نیاز به استئوتومی تنه استخوان ران است. منظور از استئوتومی اینست که باید تنه استخوان ران در نقطه ای شکسته شود تا اجازه دهد تا قسمت های بالایی به پایین آیند.

سه ماه طول میکشد تا استخوان استئوتومی شده جوش بخورد. در این سه ماه بیمار بدون اینکه پایش را بر روی زمین فشار دهد راه میرود. بعد ازسه ماه که شکستگی جوش خورد بیمار میتواند هر دو اندام تحتانی را بر روی زمین گذاشته و کم کم سعی کند بدون عصا راه برود.

درد لگن بیمار چند روز بعد از جراحی از بین میرود ولی لنگش بیمار در حین راه رفتن تا چندین ماه بعد از آغاز راه رفتن باقی میماند و علت آن ضعیف بودن عضلات لگن است. عضلات لگن در طول سالهای زیادی که مفصل ران دررفته باقی مانده، ضعیف شده اند و مدت زیادی لازم است تا بیمار با انجام نرمش های خاص بتواند عضلات لگن خود را تقویت کند. بعد از تقویت عضلات لگن لنگش بیمار از بین میرود.

در زیر رادیوگرافی بیمار یک و نیم ماه بعد از جراحی دیده میشود.

تعویض مفصل لگن و ران

در این تصویر دیده میشود که محل استئوتومی در حال جوش خوردن است. در تصویر زیر که پس از گذشت چهار ماه از عمل جراحی تهیه شده است دیده میشود که محل استئوتومی به خوبی جوش خورده است.

تعویض مفصل لگن و ران

  درد بیمار بلافاصله بعد از جراحی از بین رفت و چند روز بعد از جراحی توانست با کمک عصا راه برود. سه ماه بعد از جراحی توانست بتدریج عای خود را کنار گذاشته و بدون کمک راه برود. در ابتدا در حین راه رفتن لنگش وجود داشت ولی بعد از گذشت چند ماه و با انجام نرمش های طبی و تقویت عضلات لگن این لنگش تا حدود زیادی از بین رفت.

نکته مهمی که باید در دررفتگی های دوطرفه لگن در نظر داشت طول اندام های تحتانی است. در بسیاری از این بیماران چون هر دو مفصل ران دررفته اند طول هر دو پا به یک اندازه کوتاه شده و در نتیجه طول پاها تقریبا با هم برابرند.

وقتی یک طرف لگن تحت عمل جراحی قرار میگیرد مفصل ران در طرف عمل شده پایینتر آمده و در نتیجه طول اندام تحتانی در آن طرف بلندتر میشود. در صورتی که این اختلاف زیاد باشد ممکن است لازم شود تا با استفاده از کفی، کفش طرف مقابل قدری بلندتر شود.

البته در صورتی که جراحی تعویض مفصل دوطرفه باشد این اختلاف طول وجود نخواهد داشت.

برای مطالعات بیشتر به “مجموعه مقالات تعویض مفصل ران” مراجعه کنید.

مشاوره