نوبت دهی

درست راه رفتن بعد از شکستگی و جراحی پا

یکی از سوالات شایعی که بیماران بعد از شکسته شدن لگن یا یکی از استخوان های اندام تحتانی ( ران، ساق، رانو، ساق، مچ پا و کف پا) و یا بعد از هر عمل جراحی اندام تحتانی دارند اینست که حالا که شکستگی من درمان شده است چه موقع میتوانم بدون عصا یا با عصا راه بروم.
 
آیا اجازه دارم بدون عصای زیر بغل پای خود را بر زمین بگذارم و اگر میتوانم از چه موقع؟
 
بسیاری از بیماران فکر میکنند اگر چند روز یا چند هفته پس از شروع درمان درد ناشی از شکستگی یا عمل جراحی آنها از بین رفت میتوانند راه بروند. آیا به واقع از بین رفتن درد معیار درستی برای تخمین زمان راه رفتن است؟
 
در این مقاله یاد میگیریم که بعد از درمان یک شکستگی اندام تحتانی یا هر عمل جراحی که در این ناحیه انجام میشود چه موقع میتوانیم حرکت کنیم و راه برویم و چگونه باید راه برویم و اگر زودتر از موقع راه برویم چه مشکلاتی میتواند ایجاد شود.

 

حرکت کردن بعد از درمان شکستگی چگونه است

بعد از درمان شکستگی چه با روش های غیر جراحی و چه با استفاده از عمل جراحی و یا بعد از هر عمل جراحی بر روی اندام تحتانی بیمار برای جابجا شدن چند راه پیش رو دارد.

اینکه بیمار از کدامیک از آنها استفاده کند بسته به عوامل متفاوتی مانند نوع شکستگی، سن بیمار، نوع عمل جراحی و بسیاری عوامل دیگر دارد.

تصمیم در این باره با پزشک معالج است و او است که تعیین میکند بیمار بعد از درمان شکستگی باید به چه طریقی جابجا شود.

راه های جابجا شده بیمار عبارتند از :

♦ ممکن است پزشک به بیمار تا مدتی اصلا اجازه راه رفتن را ندهد و به وی توصیه کند تا مدتی در بستر بنشیند

♦ در مواردی ممکن است به بیمار توصیه شود برای جابجا شدن فقط از صندلی چرخ دار استفاده کرده و با پای خودش راه نرود

♦ گاهی اوقات به بیمار توصیه میشود با واکر یا با دو عصای زیر بغل شروع به راه رفتن کند. پای طرف سالم را بر زمین گذاشته و تمام وزن بدن را بر روی این پا گذاشته و پای طرف آسیب دیده را بالای سطح زمین نگه داشته و بر زمین نگذارد. به اصطلاح با یک پا راه برود

♦ ممکن است به بیمار توصیه شود با واکر و یا دو عصای زیر بغل راه برود. پای سالم را کاملا بر زمین تکیه دهد و پای آسیب دیده را فقط تا حدی که پزشک مشخص میکند بر روی زمین فشار دهد.

♦ در مواردی به بیمار اجازه داده میشود هر دو پا را بر روی زمین گذاشته و بر روی هر دو آن ها وزن بگذارد ولی تا مدتی برای کم به حفظ تعادل از واکر یا عصای زیر بغل استفاده کند.

♦ در مواردی ممکن است به بیمار توصیه شود تا بدون واکر یا عصا راه برود و هر دو پا را بر روی زمین گذاشته و راه برود

 بعد از جراحی و یا بعد از هر شکستگی اندام تحتانی برای بیمار این سوال پیش میاید که چه موقع میتواند حرکت کند و راه برود. آیا برای راه رفتن باید از عصا استفاده کند و اگر جواب مثبت است چه موقع میتواند عصا را کنار بگذارد.

 آیا بعد از کم شدن درد ناشی از شکستگی یا جراحی میتوانم بدون عصا راه بروم

از بین رفتن درد نشانه جوش خوردن شکستگی نیست. معمولا بعد از فروکش کردن التهابات اولیه ای که بدنبال شکستگی اتفاق میفتد اگر قطعات شکستگی حرکت نداشته باشند درد هم از بین میرود.

جوش خوردن شکستگی روندی است که بسته به نوع استخوان و سن بیمار و نوع درمان نیاز به چند هفته تا چند ماه زمان دارد.

اگر قطعات شکستگی به وسیله پلاک یا میله داخل استخوانی یا دیگر وسایل ارتوپدی به یکدیگر متصل شده اند، این قطعات دیگر نسبت به یکدیگر حرکت نمیکنند و درد بعد از مدت کوتاهی از بین میرود.

این کاهش درد نشانه جوش خوردن نیست و به هیچ وجه نمیتواند معیار درستی برای از سر گیری راه رفتن بدون عصا باشد.

آیا برای راه رفتن باید از یک عصا یا دو عصا استفاده کنم

در افراد مسن که توانایی و تعادل کمتری دارند بهتر است حداقل برای شروع راه رفتن از واکر استفاده کنند. بعد از اینکه مدتی سپری شد و تعادل آنها بهتر شد میتوانند از دو عصای زیر بغل استفاده کنند.
 
استفاده از عصاهای مچی نیازمند قدرت زیادی در بازو و ساعد است و نیاز بیشتری به کنترل و حفظ تعادل دارد.

 

آیا برای راه رفت با عصا پای آسیب دیده را اصلا نباید زمین بگذارم یا میتوانم کمی زمین بگذارم

شما میتوانید به سه صورت متفاوت با دو عصای زیر بغل سر پا بایستید و یا راه بروید. تصمیم گیری اینکه چه روشی برای شما مناسب است به عهده پزشک معالج است. او بر اساس نوع شکستگی، سن شما، نوع درمان انجام شده و عوامل دیگر بهترین راه را به شما پیشنهاد میکند.

 

مشاوره

روش اول

کف پای سالم را بر روی زمین گذاشته و پای آسیب دیده را بالای سطح زمین نگه دارید و با یک پای سالم راه بروید

 

روش دوم

تمام وزن خود را روی پای سالم بیندازید و طوری بایستید که کف پای آسیب دیده فقط بر روی زمین باشد به طوری که پا فقط وزن خود را تحمل کند نه وزن کل بدن را ( به یاد داشته باشد که هنگام راه رفتن بدون عصا و با دو پا، وقتی در یک سیکل راه رفتن یک پا از روی زمین بلند میشود تمام وزن بدن بر روی پای دیگر میفتد به زبان دیگر اگر شما ۷۰ کیلو هستید.

در حین راه رفتن حداقل ۷۰ کیلو نیرو به هر کدام از پا ها وارد میشود). وقتی روی صندلی مینشینید و کف هر دو پای خود را بر روی زمین میگذارید کف هر پا فقط وزن ساق را تحمل میکند و وزن تنه و ران را صندلی تحمل میکند.

شما میتوانید طوری سر پا بایستید که با اینکه کف هر دو پا را بر روی زمین گذاشته اید ولی وزن بدن خود را بر روی پای سالم بیندازید. در این وضعیت کف پای آسیب دیده فقط وزن ران و ساق را تحمل میکند. در حین راه رفتن هم میتوانید این اصول را رعایت کنید. به این روش راه رفتن Toe touch walking میگویند.

 

روش سوم

روی هر دو پا بایستید و نیروی وزن تنه را بر روی هر دو پا بیندازید و با هر دو پا راه بروید.

در روش های اول و سوم بیشترین فشار را بر روی مفصل لگن و استخوان ران وارد میکنند. ممکن است از اینکه در این موارد روش اول مانند روش سوم به ناحیه لگن و ران فشار میاورد تعجب کنید ولی در واقع این اتفاق میفتد.

پس در شکستگی های ناحیه لگن و ران بهتر است در حین راه رفتن از روش دوم استفاده شود. البته استفاده از این روش کمی مشکل بوده و نیازمند آموزش کافی از طرف فیزیوتراپ است.

اگر از این روش به درستی استفاده نشود به آسانی به روش سوم تبدیل شده و موجب آسیب به محل شکستگی میشود. انجام روش دوم برای افراد مسن مشکل تر است و باید با احتیاط انجام شود. در شکستگی های زانو، ساق، مچ پا یا کف پا تقریبا تفاوتی ندارد که از روش اول یا دوم استفاده شود.

آیا میتوانم فقط نوک انگشت پای آسیب دیده را بر روی زمین بگذارم

تفاوتی ندارد که نوک انگشت را زمین میگذارید یا تمام کف پا را. ممکن است فقط نوک انگشت پا را بر روی زمین بگذارید و تمام فشار وزن خود را روی آن اندام قرار دهید ( نوع سوم ایستادن) و یا ممکن است تمام کف پا را بر روی زمین قرار دهید و فشار بسیار کمتری را به اندام تحتانی وارد کنید ( روش دوم). پس مهم انجام دادن درست راه رفتن است نه طرز قرار دادن نوک انگشت بر روی زمین.

راه رفتن پیش از موعد بعد از عمل جراحی چه مشکلاتی را بوجود میاورد

 بعد از اعمال جراحی بر روی اندام تحتانی و یا بعد از هر شکستگی در این ناحیه بیمار میخواهد بداند آیا میتواند بدون عصا راه برود و آیا اگر اینکار را بکند برای وی ضرر دارد.

مشکلی که راه رفتن قبل از موعد میتواند برای بیمار بوجود آورد جوش نخوردن محل شکستگی یا استئوتومی و یا حتی جابجا شدن مجدد آن است.

اگر قبل از اینکه شکستگی یا محل استئوتومی در اندام تحتانی جوش بخورد بیمار استخوان را تحت فشار وزن خود قرار دهد این خطر وجود دارد که قطعات استخوانی شده نسبت به هم حرکت کنند.

زود بر زمین گذاشتن پایی که گچ گیری شده

اگر شکستگی ساق، مچ یا کف پا با گچ درمان شده است با هر بار گذاشتن پا بر روی زمین قطعات شکسته شده حرکت میکنند و این حرکت قطعات نسبت به هم میتواند مانع از جوش خوردن شکستگی شود.

پس تا موقعی که قطعات شکسته شده تا حدی بهم جوش نخورده باشند بیمار باید از وزن گذاشتن روی پا اجتناب کند به بیان دیگر باید با واکر یا دو عصای زیر بغل راه برود تا فشاری به محل شکستگی وارد نشود.

زود بر زمین گذاشتن پایی که جراحی شده

اگر درمان شکستگی یا فیکس کردن محل استئوتومی با پلاک انجام شده باشد چه. آیا میتوان راه رفت؟

به یاد داشته باشیم که پیچ و پلاک یا نیل یا هر وسیله فلزی دیگر فقط استخوان های شکسته شده را مدتی در کنار یکدیگر قرار میدهند تا آنها بتوانند در وضعیت مناسب جوش بخورند.

این وسایل به هیچ وجه تحمل فشار و نیروی وزن انسان را ندارند. اگر قبل از اینکه محل شکستگی یا استئوتومی جوش بخورد بیمار نیروی زیادی به محل شکستگی وارد کند ( بدون عصا راه برود) قطعات شکسته شده نسبت به یکدیگر حرکت میکنند.

حال اگر این پیچ و پلاک به اندازه کافی قوی نباشند بعد از چند روز شکسته شده یا از استخوان خارج میشوند و قطعات شکسته شده دوباره جابجا مشوند.

اگر پیچ و پلاک قوی باشند اتفاق دیگری میفتد. با هر بار وزن گذاشتن روی پایی که در آن پلاک گذاشته شده است این پلاک یک بار خم و راست میشود.

پلاک یا هر وسیله فلزی دیگر که در محل استخوان شکسته شده شما برای درمان گذاشته شده است تا حدی تحمل این خم و راست شدنهای پیاپی را دارد و بعد از مدتی خم و راست شدن میشکند.

اگر شما یک سیم فلزی را بطور مکرر خم و راست کنید بعد از حدود سی یا چهل بار خم و راست شدن سیم در محل خم شدن پاره میشود. به این فرایند خستگی فلز Fatigue میگویند.

همین اتفاق هم میتواند در مورد فلز پلاک یا میله داخل استخوانی بیفتد و بدنبال خم و راست شدنهای مختصر ولی مکرر که با راه رفتن روی اندام اتفاق میفتد پلاک شکسته میشود.
حتی اگر پلاک شکسته نشود میتواند لق شود و این لقی موجب میشود قطعات شکسته شده نسبت به هم حرکت کنند و این حرکات مانع از جوش خوردن شکستگی میشود.
 
پس عاقلانه است که تا موقعی که شکستگی تا حد معقولی جوش نخورده است بدون عصا راه نرویم. زمان جوش خوردن شکستگی و به تبع آن زمانی که بیمار میتواند بدون عصا راه برود بسته به نوع استخوان و نوع شکستگی متفاوت بوده و پزشک معالج آن را به بیمار اعلام میکند.