
نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
رادیوگرافی یکی از روش های تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از آن میتوان به نحوی درون بدن انسان را دید و از بعضی بیماری های آن اطلاع پیدا کرد.
این روش با استفاده از تابش اشعه ایکس X-ray ( اشعه رونتگن) به قسمتی از بدن انسان میتواند تصویر مورد نیاز را تهیه کند.
رادیوگرافی انواع متفاوتی دارد. پایه ای ترین نوع آن را رادیوگرافی ساده میگویند. رادیوگرافی ساده اولین نوع تصویربرداری یا اشعه ایکس است که به توسط بشر اختراع شده و هنوز بطور وسیعی از آن استفاده میشود.
یک تصویر رادیوگرافی ساده معمولا بصورت یک ورقه پلاستیکی یا سلوفان شفاف است که بر روی آن تصویری سیاه و سفید نقش بسته است. به آن عکس رادیولوژی یا فیلم رادیولوژی هم میگویند.
پزشک معمولا این ورقه را در مقابل نور قرار داده و تصویر را نگاه میکند. به دستگاهی که نور لازم را برای این کار تهیه میکند نگاتوسکوپ میگویند. تقریبا از هر نقطه ای از بدن انسان میتوان فیلم رادیولوژی تهیه کرد.
در سال های اخیر از نوع جدیدی از رادیوگرافی یا عکس برداری استفاده میشود که به آن رادیوگرافی دیجیتال میگویند. در این نوع از رادیوگرافی از فیلم استفاده نمیشود و تصویر تهیه شده از بیمار بر روی صفحه مانیتور کامپیوتر قابل دیدن است. با این حال میتوان این تصاویر را هم بر روی فیلم چاپ کرد.
گاهی اوقات همراه با رادیوگرافی به بیمار مواد خاصی تزریق شده یا خورانده میشود. به این روش رادیوگرافی رنگی میگویند. از رادیوگرافی رنگی برای تشخیص بهتر و دقیقتر بعضی ضایعات استفاده میشود.
رادیوگرافی یا عكس برداری چگونه كار میكند
مهمترین روش تصویربرداری پزشكی كه میتوان با استفاده از آن تا حدودی درون بدن را دید و بعضی بیماری های آن را تشخیص داد عكس برداری یا رادیوگرافی ساده است.
برای عكس برداری با اشعه ایكس قسمتی از بیمار را كه قصد بررسی آنرا دارند بر روی فیلم قرار میدهند و سپس به آن قسمت اشعه ایكس تابیده میشود. اشعه ایكس از پوست و عضلات عبور كرده و به صفحه حساس برخورد میكند. رنگ این قسمت ها بعد از ظاهر شدن سیاه دیده میشود.
برعكس، استخوان مانع عبور اشعه ایكس شده و چون به زیر قسمتی كه استخوان قرار دارد اشعه نمیتابد بعد از ظاهر شدن به رنگ سفید دیده میشود.
در واقع عكس برداری با اشعه ایكس بسیار شبیه افتادن سایه شما بر روی دیوار است. وقتی در برابر آفتاب در مقابل دیوار قرار میگیرید قسمت هایی كه بدن شما جلوی عبور نور خورشید را گرفته بر روی دیوار تاریك تر شده و شما آنرا بصورت سایه خود میبینید.
رادیوگرافی ساده هم یك نوع بررسی سایه بافت های انسان است ولی در مقابل اشعه ایكس. البته اینطور نیست كه بافت ها یا جلوی اشعه ایكس را بگیرند یا به آن اجازه عبور بدهند. مقدار عبور اشعه از بافت ها كم و زیاد است مانند یك شیشه كه میتواند شفاف باشد یا درجات متفاوتی از كدورت را داشته باشد.
به همین علت در یك عكس رادیوگرافی بعضی استخوان ها كه متراكم تر و محكم ترند سفیدتر و بعضی دیگر كمتر سفیدند. بعضی چیزها كه به اشعه كاملا اجازه عبور میدهند ( مانند هوا یا گاز درون روده) كاملا سیاهند و بعضی دیگر كه مختصری جلوی عبور اشعه را میگیرند مانند عضلات خاكستری دیده میشوند. رادیوگرافی ساده وسیله بسیار ارزشمندی برای بررسی استخوانها، شكستگی آنها و بیماری های مختلف آن است.
در سال های اخیر نوع جدیدی از رادیوگرافی ساده مرسوم شده كه به آن رادیوگرافی دیجیتال Digital Radiography میگویند. در این روش بجای فیلم پلاستیكی از یك صفحه الكترونیكی استفاده میشود.
بر روی این صفحه میلیون های نیمه هادی كوچك قرار دارد كه به اشعه ایكس حساس هستند. تابش اشعه ایكس به نیمه هادی ها موجب ایجاد بار الكتریكی میشود.
هر كدام از نقاط مختلف صفحه یا پیكسل های آن میزان مشخص و متفاوتی از اشعه ایكس را دریافت كرده و برحسب میزان اشعه، بار الكتریكی تولیدی هم متفاوت است. این بارها جمع آوری شده و به كامپیوتر ارسال میشود تا در آنجا اطلاعات پیكسل ها در كنار هم قرار گرفته و تصویر تشكیل شود.
این تصویر را میتوان بر روی صفحه كامپیوتر دید و یا آن را با استفاده از یك پرینتر چاپ كرد. میتوان آنها را از طریق یك شبكه كامپیوتری به هر جایی ارسال كرده و یا آنها را ذخیر نمود
همین حالا مشورت کنید:
در صورتیکه این مقاله بیماری یا مشکل خاصی را شرح داده است میتوانید با نویسنده آن که بیشترین اطلاعات ارتوپدی در همین زمینه را دارد مشورت کنید.
این مقاله چقدر مفید بود ؟
لطفا در زیر امتیاز بدهید