دیسپلازی استابولوم در ناحیه لگن. تشخیص و درمان

29,547 بازدید

این بیمار به توسط دکتر مهرداد منصوری تحت درمان قرار گرفته است

بیمار مورد بحث، خانم ۳۵ ساله ایست که به علت لنگش و درد مفصل ران راست مراجعه کرده است. درد ایشان از حدود شش ماه قبل شروع شده و بعد از مدتی راه رفتن و یا با بالارفتن از پله بیشتر میشود. سابقه بیماری خاصی از قبل را نمیدهد. در معاینه دامنه حرکتی مفصل ران طبیعی بوده ولی حرکات چرخشی آن در انتهاهای دامنه حرکتی با درد همراه است.

رادیوگرافی تهیه شده از لگن بیمار در زیر دیده میشود. با کلیک بر روی هر کدام از تصاویر زیر میتوانید نمای بزرگتری از آنها را مشاهده کنید.

در رادیوگرافی رخ لگن دیسپلازی استابولوم راست قابل مشاهده است. دیسپلازی به معنای خوب درشت نشدن است و اشاره به این نکته دارد که در بیمار ما حفره استابولوم به خوبی تشکیل نشده است.

اگر به رادیوگرافی بالا دقت کنید میبینید که استابولوم راست بیمار (منظور استابولومی است که در زیر حروف WWW قرار گرفته اند) به خوبی روی سر استخوان ران را پوشش نداده است و منظور از دیسپلازی استابولوم همین تغییر شکل است. این شکل نامناسب استابویوم موجب درد و لنگش مفصل ران شده و زمینه ایجاد آرتروز و ساییدگی را در این مفصل بیشتر میکند.

در زیر تصاویر سی تی اسکن بیمار دیده میشوند. با کلیک بر روی هر تصویر نمای بزرگتری از آن دیده میشود.

در تصاویر بالا دیده میشود که سر استخوان ران راست به سمت بالا و بیرون جابجا شده است.

با کنار هم قرار دادن تصاویر بازسازی شده سه بعدی لگن همین بیمار فیلم هایی از لگن وی تهیه شده است که مشاهده آنها میتواند درک بهتری از آسیب ایجاد شده را به ما بدهد. این فیلم ها را میتوانید در مقالات زیر پیدا کنید.

در این فیلم دیده میشود كه استابولوم در طرف راست عمق كمی داشته و كاملا روی سر استخوان ران را نمی پوشاند.

دیسپلازی مفصل ران را در سنین جوانی و میانسالی اگر موجب استئوآرتریت ( آرتروز ) نشده باشد میتوان با استئوتومی های لگن درمان کرد. هدف از این استئوتومی ها بدست آوردن یک پوشش مناسب استخوانی در بالای سر استخوان ران و توزیع مناسب تر نیروهای وارده به مفصل است. این استئوتومی ها میتوانند درد بیمار را کاهش داده و سرعت پیشرفت استئوآرتریت در مفصل را کند کنند.

استئوتومی به این معنی است که پزشک جراح قسمتی از یک استخوان را میشکند و سپس آنرا در وضعیت جدیدی قرار میدهد تا جوش بخورد. بدین طریق شکل استخوان تغییر کرده و این تغییر شکل بر روی کارکرد آن هم تاثیر میگذارد.

در استئوتومی های استابولوم پزشک استخوان های اطراف آن را میشکند تا بتواند حفره استابولوم را در وضعیت آناتومیک جدیدی قرار دهد. بطور مثال در دیسپلازی استابولوم بر روی سر استخوان ران استخوان به اندازه کافی وجود ندارد. میتوان با استئوتومی طوری جهت قرار گرفتن حفره استابولوم را تغییر داد تا بهتر بر روی سر استخوان ران قرار گیرد.

استئوتومی های اطراف استابولوم انواع متفاوتی دارند. یکی از معیارهای مهم انتخاب نوع استئوتومی استابولوم سن بیمار است.

استئوتومی های استابولوم که در سنین بعد از بلوغ انجام میشوند هم انواع متفاوتی دارند. یکی از بهترین این استئوتومی ها، استئوتومی گنز Ganz osteotomy است. در این نوع عمل جراحی استخوان های اطراف حفره استابولوم در سه ناحیه شکسته میشوند.

هر سه استخوان ایسکیوم، پوبیس و ایلیوم استئوتومی میشوند و بدین طریق اتصال استابولوم به بقیه لگن بطور کامل قطع میشود. سپس پزشک جراح استخوان جدا شده را طوری میچرخاند که حفره استابولوم کاملا در بالای سر استخوان ران قرار گیرد. بعد استخوان چرخانده شده به توسط چند پیچ به بقیه لگن متصل میشود.

بعد از گذشت حدود سه ماه استخوان ها به هم جوش میخورند. نتیجه کار تغییر وضعیت حفره استابولوم به گونه ایست که بهتر در بالای سر استخوان ران قرار گرفته است.

در زیر رادیوگرافی ساده و سی تی اسکن های بعد از جراحی بیمار دیده میشوند. با کلیک بر روی هر تصویر، نمای بزرگتری از آنها بدست میاید.

در این نمای رخ لگن دیده میشود که بعد از استئوتومی، با تغییر زاوایای استابولوم، پوشش مناسبی برای سر استخوان ران بدست آمده است. محل استئوتومی با پیچ های بلند فیکس شده است.

در نمای سه بعدی بالا، برش های استئوتومی استابولوم در بالا و پشت و زیر آن دیده میشوند.

در نماهای بالا محل برش های استئوتومی پوبیس و ایسکیوم بهتر دیده میشوند.

در نماهای بالا محل برش های استئوتومی بالا و پشت و زیر استابولوم از داخل لگن دیده میشوند.

تصویر سی تی اسکن بالا تصحیح زاویه استابولوم و ایجاد پوشش مناسب در بالای استابولوم را نشان میدهد.

نماهای بالا عبور کات استئوتومی از پشت استابوم را نشان میدهد.

بعد از انجام استئوتومی و تغییر زوایای استابولوم، قطعه استئوتومی شده بطور موقت با پین فیکس شده و صحت قرارگیری قطعه با فلوروسکوپی بررسی شد و سپس از پیچ های بلند برای تثبیت نهایی استفاده شد. در بالا تصاویر فلوروسکوپی حین جراحی دیده میشوند.

در این فیلم دیده میشود كه بیمار تحت عمل جراحی استئوتومی پری استابولار گنز قرار گرفته است. استخوان های ایلیوم و ایسكیوم و پوبیس در تمام دور تا دور حفره استابولوم استئوتومی و آزاد شده است و قطعه آزاد شده حاوی استابولوم به سمت بیرون و جلو چرخیده است بطوری كه بتواند سر استخوان ران را بیشتر پوشش دهد.

محل استئوتومی به توسط دو پیچ فیكس شده است.