نوبت دهی

مراقبت های بعد از عمل جراحی اسکولیوز چیست

اسکولیوز به معنای تغییر شکل غیر طبیعی ستون فقرات بصورت انحراف جانبی است. بیماران مبتلا به این بیماری ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند. جراحی اسکولیوز عملی پیچیده است و موفقیت آن تا حد زیادی بسته به مهارت جراح و ارتباط مناسب بین پزشک و بیمار و همکاری بیمار با دستورات پزشک دارد.

در عمل جراحی اسکولیوز بیمار بعد از ۶ هفته، سه ماه، ۶ ماه و یک سال و بعد از آن هر ۵ سال یک بار به پزشک معالج خود مراجعه میکند. در این مراجعات بیمار به توسط پزشک معاینه شده و ممکن است از ستون مهره وی رادیوگرافی به عمل آید.

 

اصول مراقبت های بعد از جراحی از نظر حرکات

در حین عمل جراحی اسکولیوز، پزشک جراح قوس جانبی ستون مهره را تا حد امکان اصلاح کرده و سپس یک یا دو میله فلزی را در کنار ستون مهره گذاشته و آن را به بسیاری از مهره ها متصل میکند تا بدین وسیله مهره ها در وضعیت جدید ثابت بمانند.

البته این میله نمیتواند بطور کامل جلوی حرکات میلیمتری مهره ها را بگیرد. این حرکات مکرر ولی خفیف میتوانند در نهایت موجب خستگی فلز میله شده و آن را بشکنند.

به همین علت پزشک جراح برای نگه داشتن مهره ها در وضعیت تصحیح شده فقط به میله اتکا نکرده بلکه مهره ها را با استفاده از پیوند استخوان به هم جوش میدهد. حدود سه ماه طول میکشد تا این مهره ها به هم سفت شده و جوش بخورند ولی تا ۱۲-۹ ماه این اتصال قوی نیست.

با جوش خوردن مهره ها دیگر فشاری به میله فلزی وارد نمیشود. تا وقتی مهره ها بطور کامل به هم جوش نخورده اند بیمار باید در وارد کردن فشار زیاد به ستون مهره (بخصوص چرخیدن و خم شدن) احتیاط کند چون این فشار ها ممکن است موجب حرکت زیاد مهره ها و در نتیجه شکسته شدن میله شوند.

جراحی اسکولیوز
تصحیح نسبی انحراف ستون مهره و استفاده از میله
جراحی مهره
جوش دادن مهره ها با استفاده از پیوند استخوان       

اینکه بیمار بعد از جراحی تا چه حد میتواند حرکت کند و فعالیت های روزانه خود را انجام دهد بطوریکه به مهره ها و میله فشار بیش از حدی وارد نشود متفاوت بوده و تا حد زیادی بسته به وضعیت بیمار، تعداد مهره های گرفتار و نوع عمل جراحی و بسیاری عوامل دیگر دارد. پزشک معالج با در نظر گرفتن این عوامل توصیه های لازم را به بیمار میکند. با این حال میتوان بطور تقریبی نکاتی را ذکر کرد.

اعدادی که در زیر میایند تقریبی بوده و ممکن است بسته به بیمار متفاوت باشند. بیمار باید با پزشک خود صحبت کرده و اطلاعات دقیق تر را از وی بگیرد.

مراقبت های بعد از عمل جراحی اسكولیوز به سه بازه زمانی تقسیم میشوند. در زیر در مورد مراقبت های مورد نیاز در هر دوره به تفصیل بحث میشود.

 اسکولیوز

مراقبت های شش هفته اول بعد از جراحی

مراقبت از زخم جراحی : پانسمان روی زخم جراحی باید هر روز تعویض شود. وقتی زخم خشك شده و دیگر ترشحی نداشت نیازی به پانسمان نخواهد داشت. بخیه ها ممكن است جذبی باشند و اگر نباشند معمولا بعد از 3-2 هفته به توسط پزشك یا پرستار خارج میگردند.

زخم جراحی تا مدت ها ممكن است كمی احساس سوزش داشته باشد، ممكن اس به نور خورشید حساس باشد، ممكن است پوست اطراف آن كمی بیحس باشد و ممكن است پوست در ناحیه زخم بهبود یافته جراحی كمی بیش از حد رشد كند.

حمام : در دو هفته اول بیمار قسمت های مختلف بدن خود را بصورت جداگانه و با لیف یا یك تكه پارچه یا با اسفنج میشوید. بعد از دو هفته میتوان از دوش استفاده كرد و بیمار بعد از چهار هفته میتواند از وان استفاده كند.

فعالیت بدنی : بعد از جراحی بیمار میتواند هر اندازه كه خواست بنشیند ولی باید تشویق شده تا زیاد راه برود. هر وقت بیمار احساس راحتی كرد میتواند از پله هم بالا و پایین برود.

در این مدت چیزی بیش از یك كیلوگرم بلند نكند. به طرفین نچرخد و خم نشود. اگر میخواهد چیزی را از زمین بلند كند بنشیند و آن را در دست بگیرد و سپس بلند شود. به شكم دراز نشود. همچنین رانندگی تا 6 هفته بعد از جراحی ممنوع است

  • میتواند از توالت صندلی دار استفاده كند
  • میتواند در صندلی ماشین بنشیند ولی كمی پشتی صندلی را به عقب بدهد
  • برای كاهش درد پزشك معالج معمولا از استامینوفن یا كدئین استفاده میكند. از ضد التهاب ها مانند ایبوپروفن، ناپروكسن، سلكوكسیب نباید استفاده كرد چون این داروها میتوانند فیوژن مهره ها را به تاخیر اندازند
  • بیمار میتواند غذای معمولی بخورد. البته مصرف غذای پر پروتئین ترمیم را تسریع میكند
  • بیماران بعد از جراحی معمولا نیازی به بریس ندارند. اگر لازم باشد از بریس استفاده شود در 4-2 ماه اول بعد از جراحی و فقط موقع نشست یا راه رفتن پوشیده میشود
  • بیمار نباید سیگار بكشد چون موجب تاخیر در بهبود فیوژن مهره ها میگردد

 

مشاوره

مراقبت های 6 هفته تا 3 ماه بعد از جراحی

  • در این بازه زمانی بیمار سعی میكند تند تر راه برود. بیشتر از پله استفاده كند و با دوچرخه ثابت ورزش كند. میتوان روزی 5-3 با ورزش آئروبیك سبك انجام داد
  • بیمار میتواند اشیاء تا 5 كیلوگرم را بلند كند
  • بیمار میتواند خم شود و بچرخد ولی در حین انجام این حركات نباید چیزی را بلند كند
  • بیمار میتواند استخر برود ولی شنا نكرده و فقط در آب راه برود

 

مراقبت های 3 ماه تا 6 ماه بعد از جراحی

  • در ماه سوم بعد از جراحی بیمار میتواند در جای خود جهش كند و در استخر آرام شنا كند
  • در ماه چهارم میتوان شدت و میزان جهش و شنا را بیشتر كرد
  • بیمار در ماه 6-5 میتواند از لحاظ میزان فعالیت های بدنی به حالت زندگی قبل از جراحی برگردد. البته باید دقت كرد كه برای انجام هر كاری آن را آرام و بتدریج انجام دهد تا بدن وی بتواند كم كم خود را با شرایط جدید وفق دهد. از كارهایی كه با كمر خمیده به جلو فشار زیادی به كمر میندازند باید اجتناب كرد
  • بعد از گذشت 12-9 ماه و با تایید جوش خوردن مهره ها به توسط پزشك معالج، بیمار میتواند بسیاری از ورزش ها حتی اسكی ، كوهنوردی، فوتبال، بسكتبال و دویدن را انجام دهد. البته بعضی ورزش ها كه نیاز به انعطاف زیاد ستون مهره دارند مانند ژیمناستیك و بعضی ورزش ها كه ضربات شدیدی به بدن وارد میكنند مانند ورزش های رزمی مناسب بیمار نیستند