نوبت دهی

تعویض مفصل ران بدنبال جابجایی سر استخوان ران به داخل لگن

این بیمار به توسط دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی” تحت درمان قرار گرفته است

بیمار مرد ۵۷ ساله ای است که به علت درد شدید در لگن چپ مراجعه کرده است. درد وی از حدود سه سال قبل شدیدتر شده و موجب لنگش و محدودیت حرکتی هم گردیده است. از بیمار رادیوگرافی لگن به عمل آمد که تصویر آن در زیر دیده میشود.

آرتروز مفصل ران

این تصویر، رادیوگرافی رخ لگن بیمار را نشان میدهد. ساییدگی شدیدی در هر دو مفصل ران دیده میشود. بجز ساییدگی به نظر میرسد که سر استخوان های ران به درون لگن رفته اند.

تغییراتی که در مفاصل ران بیمار ایجاد شده اند عبارتند از

  • تغییر شکل سر استخوان ران و نامنظم شدن سطح آن
  • سفید شدن تصویر سر استخوان ران که نشانه اسکلروز نسبی (سخت شدن استخوان) است
  • ایجاد کیست های استخوانی کوچک در سر استخوان ران
  • از بین رفتن فاصله مفصلی به نحوی که سر استخوان ران عملا با سطح داخلی حفره استابولوم تماس مستقیم دارد
  • بزرگ شدن حفره استابولوم و گسترش دیواره داخلی آن به داخل لگن

نازک شدن دیواره داخلی حفره استابولوم و تغییر شکل آن به نحوی که سر استخوان ران به داخل حفره لگن جابجا شود را پروتروژن مفصل ران Hip protrusion یا اتوپلویس Otto pelvis مینامند. علت این وضعیت در دو سوم موارد ناشناخته است. یک سوم باقیمانده، کسانی هستند که به بیماری های زیر مبتلا میباشند

  • روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید
  • عفونت چرکی مفصل ران
  • استئوآرتریت یا آرتروز مفصل ران
  • استئومالاسی

بیمار ما سابقه بیست ساله روماتیسم مفصلی داشته و در این مدت تحت درمان دارویی بوده است. از حدود سه سال قبل درد مفاصل ران بخصوص در طرف چپ شدیدتر میشود و در مراجعه پزشکی متوجه تخریب مفاصل ران شده اند. با این حال در یک سال اخیر شدت درد بیشتر شده بطوریکه به درمان های دارویی پاسخ نداده است.

در این بیماران به علت تخریب مفصل ران و همچنین جابجایی سر استخوان ران، مفصل دچار محدودیت حرکتی شدید شده و موجب میشود بیمار نتواند فعالیت های روزانه خود را به درستی انجام دهد. بیمار دچار لنگش شدیدی میشود که مهمترین علت آن درد مفصل است. با این حال کوتاه شدن نسبی اندام تحتانی و تغییر شکل حفره استابولوم و جابجایی سر استخوان ران و همچنین ضعف عضلات لگن لنگش را بیشتر میکند.

بیمار برای کنترل درد و محدودیت حرکت و لنگش تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران قرار گرفت.

تعویض مفصل لگن و ران
رادیوگرافی لگن بیمار بعد از انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران

عمل جراحی بیمار با استفاده از یک مفصل مصنوعی بدون سیمان انجام شد. به علت بزرگ شدن بیش از حد حفره استابولوم و برجسته شدن آن به درون حفره لگن، در هنگام عمل جراحی ابتدا کف استابولوم با گرافت یا پیوند استخوان (تکه های ریز استخوان به ابعاد ۵-۳ میلیمتر که از خرد کردن سر استخوان ران بدست آمده است) پر شده و سپس کاسه فلزی در کف استابولوم گذاشته شده و با دو پیچ به استخوان ایلیوم لگن فیکس شد. بقیه عمل جراحی مانند یه تعویض مفصل بدون سیمان معمولی است.

بیمار روز بعد از عمل جراحی توانست بنشیند و با کمک دو عصای زیر بغل راه برود. بعد از گذشت سه ماه و با اتصال گرافت ها به استخوان لگن بیمار بدون عصا راه میرفت. درد لگن چپ بیمار کاملا از بین رفت.

دامنه حرکتی مفصل ران بیمار تا حدود زیادی بهتر شده و لنگش وی هم کمتر شد. بعد از گذشت سه ماه دیگر بیمار با انجام نرمش های تقویتی عضلات لگن توانست لنگش طرف چپ را بطور کامل از بین ببرد. وی مفصل ران طرف راست خود را هم جراحی کرد.

برای مطالعات بیشتر به “مجموعه مقالات تعویض مفصل ران” مراجعه کنید.