نوبت دهی

پیشرفت سرطان با چه معیاری اندازه گیری میشود

 

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

سرطان در هر بافت و در هر عضوی که باشد ممکن است در مراحل ابتدایی خود تشخیص داده شود و یا ممکن است در هنگام تشخیص، پیشرفت زیادی کرده باشد.

درمان بیمار و نوع مراقبت از بیمار سرطانی نه تنها به نوع تومور سرطانی بستگی دارد بلکه بسته به درجه پیشرفت بیماری متفاوت است. پیشرفت سرطان را با دو معیار مرحله Stage و درجه Grade اندازه گیری میکنند.

مرحله یا استیج Stage به پزشک میگوید تومور چه اندازه بزرگ است و تا چه اندازه ای در بدن منتشر شده است. اینکه تومور در چه مرحله ای است را بیشتر با بررسی های تصویربرداری مشخص میکنند. برای مرحله بندی سرطان های استخوان سیستم های مختلفی وجود دارد. یکی از پرکاربردترین آنها سیستم انکینگ Enneking system است.

درجه یا گرید Grade یک تومور سرطانی را با بررسی میکروسکوپی آن مشخص میکنند. درجه یک تومور به پزشک میگوید که رفتار آن چگونه است. تومورهای با درجه پایین Low grade cancers آنهایی هستند که در مطالعه میکروسکوپی سلول های تومور کمی غیر طبیعی هستند.

این تومورها فعالیت کمتری داشته و احتمال انتشار آنها کم است. در مقابل، سرطان های با درجه بالا High grade cancers هستند که سلول های آنها در مطالعه ذره بینی بسیار غیر طبیعی هستند. این تومورها سریع رشد کرده و بسرعت در بافت های اطراف و بافت های دوردست انتشار میابند.

متاستاز تومور استخوان ران به ریه
متاستاز تومور استخوان ران به ریه

سیستم مرحله بندی انکینگ چیست

سیستم مرحله بندی انکینگ Enneking staging system یک روش طبقه بندی درجه پیشرفت تومور سرطانی است. پزشک جراح از این سیستم استفاده میکند تا مشخص کند در حین جراحی چه اندازه از استخوان را باید از بدن بیمار خارج کند.

سیستم انکینگ بر اساس متغیرهای زیر است

  • درجه یا گرید تومور grade G
  • محلی که تومور قرار گرفته است T
  • آیا تومور متاستاز داده است یا خیر metastases M
 
در سیستم انکینگ تومورهای سرطانی به سه درجه یا گرید طبقه بندی میشوند
  • تومور خوش خیم است G0
  • تومور درجه یا گرید پایین دارد G1
  • تومور درجه یا گرید بالا دارد G2
 
در سیستم انکینگ تومور ها به سه مرحله یا استیج طبقه بندی میشوند
  • مرحله یک Stage 1 : سرطان درجه یا گرید پایین دارد
  • مرحله دو Stage 2 : سرطان درجه یا گرید بالا دارد
  • مرحله سه Stage 3 : سرطان متاستاز داده است
 
مرحله یک و دو هر کدام به دسته های A و B طبقه بندی میشوند
  • مرحله Stage 1A : به این معنی است که تومور با گرید پایین است. یعنی سلول های آن در مطالعه میکروسکوپی کمی غیر طبیعی هستند و همچنین تومور کاملا در درون استخوان قرار دارد. در این مرحله تومور در درون دیوارهای استخوان محصور بوده و هنوز دیوار را پاره نکرده و به بیرون از استخوان گسترش نیافته است. به این مرحله، سرطان استخوانی داخل کمپارتمان Intracompartmental bone cancer هم میگویند.

تومور استخوان

  • مرحله Stage 1B : در این مرحله سلول های تومور کمی غیر طبیعی هستند ولی دیواره استخوان را پاره کرده و به خارج از استخوان گسترش پیدا کرده اند. به این مرحله، سرطان استخوانی خارج کمپارتمان Extracompartmental bone cancer هم میگویند

تومور استخوان

  • مرحله Stage 2A : در این مرحله سلول های تومور سرطانی در مطالعه میکروسکوپی خیلی غیر طبیعی هستند و همچنین تومور کاملا در درون استخوان قرار دارد. در این مرحله تومور در درون دیوارهای استخوان محصور بوده و هنوز دیوار را پاره نکرده و به بیرون از استخوان گسترش نیافته است. به این مرحله، سرطان استخوانی داخل کمپارتمان Intracompartmental bone cancer هم میگویند

تومور استخوان

  • مرحله Stage 2B : در این مرحله سلول های تومور سرطانی در مطالعه میکروسکوپی خیلی غیر طبیعی هستند ولی دیواره استخوان را پاره کرده و به خارج از استخوان گسترش پیدا کرده اند. به این مرحله، سرطان استخوانی خارج کمپارتمان Extracompartmental bone cancer هم میگویند.

تومور استخوان

  • در مرحله یا Stage 3 سلول های تومور از راه خون منتشر شده و به بافت های دور دست میروند. در آنجا کاشته شده و رشد کرده و تومور یا تومورهای جدیدی را بوجود میاورند. به این پدیده متاستاز میگویند. شایعترین محل برای متاستاز تومورهای استخوانی ریه است. یعنی سلول های سرطانی استخوان معمولا به ریه میروند. بعد از ریه شایعترین محل متاستاز، استخوان های دیگر بدن است