سندروم آنتی فسفولیپید Antiphospholipid syndrome APS یک بیماری اتوایمون یا خود ایمنی است که تازه شناخته شده است. در این بیماری که بیشتر در زنان جوان دیده میشود آنتی بادی هایی برعلیه ماده ی فسفولیپید که بطور طبیعی در بدن وجود دارد ساخته میشود.
مهمترین علامت بالینی سندروم آنتی فسفولیپید لخته شدن خون در وریدها و شریان های بدن است. این سندروم معمولا همراه با بیماری های دیگری دیده شود که شایعترین آنها بیماری لوپوس است. اهمیت این بیماری در ارتوپدی افزایش احتمال سیاه شدن سر استخوان ران است.
مکانیسم ایجاد سندروم آنتی فسفولیپید چیست
سندروم آنتی فسفولیپید یک بیماری اتوایمون یا خود ایمنی است. در این دسته از بیماری ها سیستم دفاعی بدن به اشتباه، بر علیه بافت های خودش عمل میکند و آنتی بادی های میسازد.
در سندروم آنتی فسفولیپید آنتی بادی برعلیه دسته ای از مولکول ها به نام فسفولیپید ساخته میشود. این وضعیت موجب افزایش انعقادپذیری خون شده که نتیجه آن لخته شدن خون در شریان و وریدها و در نتیجه انسداد آنها است.
بطور مثال لخته میتواند در شریان های تغذیه کننده قلب ایجاد شده و موجب انسداد آنها و در نتیجه بروز سکته قلبی شود.
حدود یک سوم کسانی که در سن زیر ۵۰ سالگی دچار سکته قلب میشوند به این سندروم مبتلا هستند. این بیماری در زنان ۵ برابر شایعتر از مردان است و بیشتر در سنین ۴۰-۳۰ سال دیده میشود.
علائم سندروم آنتی فسفولیپید چیست
در سندروم آنتی فسفولیپید لخته ممکن است در شریان های مغزی ایجاد شده و با انسداد آنها موجب سکته مغزی شود.
از دیگر مشکلاتی که به علت سندروم آنتی فسفولیپید ایجاد میشود ایجاد لخته در شریان های جفت و در نتیجه سقط جنین است. این بیماری یکی از علل عمده سقط جنین هایی است که علت خاص دیگری برای آن پیدا نشده است.
در این بیماری لخته میتواند در وریدها بخصوص وریدهای عمقی ساق ایجاد شود بطوریکه ۲۰-۱۵ درصد علل لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق همین سندروم آنتی فسفولیپید است.
در سندروم آنتی فسفولیپید ممکن است در شریان های تغذیه کننده سر استخوان ران لخته ایجاد شود و این لخته میتوان با انسداد این عروق موجب قطع جریان خون در تمام با قسمتی از سر استخوان ران شود.
قطع جریان خون موجب سیاه شدن سر استخوان ران میشود که از علل مهم درد و محدودیت حرکتی در مفصل ران است. سیاه شدن سر استخوان ران در صورت شدید شدن و پیشرفت میتواند موجب بروز ساییدگی و آرتروز در مفصل ران شود.
تشخیص و درمان سندروم آنتی فسفولیپید چیست
در فرد مبتلا به سندروم آنتی فسفولیپید ممکن است تعداد پلاکت های خون کاهش یابد.
در ۴۰ درصد افراد مبتلا به بیماری لوپوس آنتی بادی های ضد فسفولیپید دیده میشود ولی تنها در نیمی از آنها لخته و ترمبوز بوجود میاید.
تشخیص این بیماری با دو نوع آزمایش خونی است که میزان آنتی بادی ضد فسفولیپید aPL را نشان میدهد.
یکی از این دو آزمایش در دوبار تکرار که باید با فاصله حداقل سه ماه تکرار شوند باید مثبت شوند تا تشخیص این بیماری داده شود. البته این آزمایش ممکن است در بسیاری افراد سالم بدون علامت بالینی هم مثبت شود.
درمان سندروم آنتی فسفولیپید ممانعت از انعقاد خون به توسط تجویز داروهای ضد انعقادی است.