
نویسنده: دكتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
كیفیت مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل ران در دوران نقاهت از مهمترین عوامل تاثیرگذار در موفقیت آن است. بدون یك مراقبت كافی و خوب نمیتوان انتظار نتیجه مناسبی از جراحی داشت و یك جراحی با مراقبت ناكافی میتواند وضعیت را حتی بدتر كند.
در این مقاله راجع به دوران نقاهت و اصول کلی مراقبت های بعد از یک جراحی تعویض مفصل لگن و ران صحبت میشود. در بعضی از اعمال جراحی تعویض مفصل به علت شرایط خاص بیمار یا مفصل ران، باید تغییراتی در نوع مراقبت داده شود. آنها را از پزشك خود سوال كنید و به نكاتی كه پزشك به شما میگوید به دقت توجه نمایید.
در صورت لزوم میتوان جهت انجام هر كدام از مراقبت های یاد شده از پرستار و فیزیوتراپ خبره كمك گرفت.
فهرست مطالب .
راه رفتن بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
بطور معمول بیماران میتوانند روز بعد از جراحی تعویض مفصل ران با كمك واكر یا عصا راه بروند و بعد از چند هفته آنها را كنار بگذارند. بعد از كنار گذاشتن عصا بیمار در موقع راه رفتن تا چند ماه لنگش خواهد داشت.
علت این لنگش ضعف عضلات اطراف لگن و ران است. به تدریج و با انجام نرمش هایی كه پزشك به بیمار آموزش میدهد این عضلات تقویت شده و لنگش از بین خواهد رفت.
بسته به اینكه كار قبلی فرد با چه اندازه از فعالیت بدنی همراه بوده است بین سه تا شش ماه طول میكشد تا وی بتواند به سر كارش برگردد.
در مورد این مراقبت ها در زیر بحث میشود.
مراقبت از زخم
از مهمترین موارد مراقبت از بیمار در دوران نقاهت بعد از جراحی کنترل زخم است.
زخم عمل جراحی تعویض مفصل لگن، بخیه شده و روی آن پانسمان قرار گرفته است. پانسمان باید هر چند وقت یکبار تعویض شود. فاصله زمانی بین تعویض پانسمان ها را پزشک مشخص میکند.
معمولا زخم جراحی تا چند روز ترشحات آبکی و زلالی دارد که ممکن است پانسمان را خیس کرده و یا روی پانسمان لکه بیندازد. بعد از چند روز این ترشحات قطع میشود.
تا وقتی که پانسمان روی زخم خیس میشود و یا روی آن لکه می افتد نیاز است که تعویض پانسمان در فواصل زمانی انجام شود و معمولا بعد از توقف ترشحات زخم، دیگر نیازی به تعویض مرتب زخم نیست ولی بهتر است تا موقعی که بخیه ها خارج میشوند روی زخم با پانسمان پوشیده باشد تا زخم با لباس تحریک نشود.
اگر ترشحات زخم بیش از یک هفته طول کشید یا بعد از چند روز ترشحات غلیظ یا زرد رنگ یا بودار شد باید به پزشک معالج اطلاع داد. معمولا بخیه ها بعد از دو هفته خارج میشوند.
در همین زمینه میتوانید فیلم زیر را ببینید.
تورم محل عمل جراحی تعویض مفصل لگن و ران
در چند ماه اول بعد از عمل جراحی مختصری تورم در محل عمل و اندام تحتانی مبتلا وجود دارد که طبیعی است ولی هر گونه افزایش تورم باید به اطلاع پزشک ارتوپد معالج رسانده شود.
بیمار ممکن است تا مدتی قدری بیحسی یا گزگز اطراف محل شکاف جراحی خود احساس کند که طبیعی است.
درد
تا چند هفته بعد از جراحی تعویض مفصل ران، بیمار در شب یا در هنگام فعالیت ممکن است قدری ناراحت باشد و در محل جراحی درد داشته باشد که این حالت بتدریج از بین میرود.
وی معمولا باید بتواند بعد از سه تا شش هفته از جراحی فعالیتهای سبک روزانه خود در خانه را انجام دهد.
آنتی بیوتیک
ممکن است بعد از عمل جراحی تعویض مفصل لگن داروهای آنتی بیوتیک خوراکی برای بیمار تجویز شود تا مدتی از آنها در منزل استفاده کند.
عفونت
احتمال عفونت در هر عمل جراحی تعویض مفصل ران وجود دارد. باید مراقب بروز این علائم بود و در صورت مشاهده، آنها را سریعا به پزشک معالج اطلاع دارد. علائم عفونت احتمال در ناحیه مفصل مصنوعی عبارتند از :
• تب بالا • لرز تکان دهنده • ادامه ترشح از محل زخم بعد از گذشت یک هفته از عمل جراحی • شروع مجدد ترشحات از زخم جراحی بعد از اینکه مدتی این ترشحات قطع شده بود • ترشح کدر یا زرد رنگ از محل جراحی • قرمزی و تورم در اطراف جای محل زخم جراحی • درد در موقع فعالیت و حتی استراحت در محل جراحی
لخته شدن خون
در دوران نقاهت بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران برای جلوگیری از لخته شدن خون در اندامهای تحتانی جوراب های واریس برای هر دو پای بیمار استفاده میشود. هدف از این جوراب ها اینست که ورید های ساق تحت فشار قرار گیرند تا احتمال تشکیل شدن لخته در آنها کم شود.
این جوراب ها باید جند هفته تا چند ماه به توسط بیمار پوشیده شوند. مدت استفاده از آنها را با پزشک خود هماهنگ کنید. برای جلوگیری از لخته شدن خون در ساق ها همچنین داروهایی به بیمار داده میشود که ممکن است تزریقی یا خوراکی باشند.
این داروها تا مدت زمانی که پزشک مشخص کرده است باید مصرف شوند. با تمام این اوصاف باز احتمال تشکیل لخته به صفر نمیرسد و وجود دارد. وقوع علائم زیر ممکن است به علت تشکیل لخته در عروق اندام تحتانی باشد و با دیدن آنها باید بلافاصله به پزشک معالج خود مراجعه کرد.
• درد در پشت ساق • قرمزی در پشت ساق • تورم پا یا ساق یا ران
وجود علائم زیر ممکن است نشانه این باشد که لخته به ریه رسیده است. در این موارد بیمار باید فورا به پزشک مراجعه کند.
• تنگی نفس ناگهانی • درد قفسه سینه بخصوص اگر با تنفس شدیدتر شود.
در همین زمینه میتوانید فیلم زیر را ببینید.
در دوران نقاهت بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران ممکن است گاهگاهی لگن یا ران شما درد داشته باشد. درد معیار درستی نیست تا بر اساس آن متوجه شوید آیا حرکتی را میتوانید انجام دهید یا خیر. اگر شک دارید کاری یا حرکتی برای شما مناسب است یا خیر با پزشک خود مشورت کنید.
بیمار ممکن است تا مدتی قدری بیحسی یا گزگز اطراف محل شکاف جراحی خود احساس کند که طبیعی است.
تا وقتی مفصل مصنوعی لگن در بدن وجود دارد هر وقت کار دندانپزشکی برای بیمار انجام میشود باید به دندانپزشک خود اطلاع دهد تا برای مدتی برای وی داروی آنتی بیوتیک تجویز کند چون میکروب ها میتوانند در موقع دستکاری محوطه دهان و دندان در موقع اعمال دندانپزشکی از راه خون به محل مفصل مصنوعی رفته و در آن محل ایجاد عفونت کنند.
ممکن است در فرودگاه ها در حین عبور از دروازه های امنیتی کشف فلز، آلارم اخطار به صدا درآید. باید این نکته را به ماموران امنیتی اطلاع داد و بهتر است از قبل گواهی از پزشک ارتوپد معالج دریافت شود که در بدن فرد مفصل مصنوعی حاوی فلز در ناحیه لگن وجود دارد.
بیمار نباید اشیاء سنگین را حمل کند و بهتر است خریدهای روزانه خود را با چرخ دستی کوچکی به منزل ببرد.
مراجعه به پزشک
بعد از عمل جراحی تعویض مفصل لگن و ران هر چند وقت یکبار تا آخر عمر باید به پزشک معالج ارتوپد مراجعه کرد تا از صحت کارکرد مفصل مصنوعی مطمئن شد. بعضی از مشکلات ممکن است برای مفصل مصنوعی بوجود بیاید که در ابتدا ممکن است علامتی نداشته باشد و فرد متوجه آن نشود.
اگر این مشکلات در همین مراحل اولیه درمان نشوند و بیمار تنها هنگامی به پزشک مراجعه کند که ناراحتی برایش ایجاد شده باشد ممکن است وقت را برای درمان مناسب و موثر از دست داده و برای درمان دیر شده باشد.
برای پیشگیری از این وضعیت بیمار باید بطور مرتب و با فواصل سالانه مشخص به پزشک جراح ارتوپد خود مراجعه کند تا معاینه شده و در صورت لزوم از لگن وی عکسبرداری انجام شود.
ورزش
بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران باید همیشه سعی کرد تمرینات سبک بدنی را تا آخر عمر ادامه داد تا حرکات مفصل و قدرت عضلات حفظ شود. بیمار بعد از شش تا هشت هفته میتواند شنا کند که فعالیت ورزشی سودمندی است.
ورزش بعد از جراحی تعویض مفصل ران لازم است. راه رفتن ورزش خوبی است و راه رفتن روی زمین های هموار نه تنها اشکالی ندارد که خوب هم هست. شنا ورزش بسیار خوبی برای شما است.
همچنین دوچرخه سواری ورزش مناسبی است. ورزش هایی که موجب وارد شدن نیرو بصورت ضربه ای به لگن شما میشوند مثل تنیس، بدمینتون، فوتبال و هر ورزشی که پریدن و جهیدن جزئی از آن باشد برایتان نامناسب است.
بلند کردن اشیاء اشکالی ندارد ولی از بلند کردن اشیاء سنگین و یا در وضعیت های نامناسب امتناع کنید
همین حالا مشورت کنید:
در صورتیکه این مقاله بیماری یا مشکل خاصی را شرح داده است میتوانید با نویسنده آن که بیشترین اطلاعات ارتوپدی در همین زمینه را دارد مشورت کنید.
این مقاله چقدر مفید بود ؟
لطفا در زیر امتیاز بدهید