نوبت دهی

درمان کوتاهی پا با جراحی تعویض مفصل ران و لگن

کوتاهی پا میتواند از علائم آسیب و خرابی مفصل ران باشد و خرابی های شدید مفصل ران را میتوان با جراحی تعویض مفصل لگن و ران درمان کرد. به عبارت دیگر درمان کوتاه بودن پا ناشی از خرابی مفصل ران انجام جراحی تعویض مفصل است.

عمل جراحی تعویض مفصل ران یکی از موفقیت آمیزترین اعمال جراحی است. بعد از انجام تعویض مفصل، درد بیمار که مدت های زیادی وی را از داشتن یک زندگی مولد و شاد بازداشته بود از بین میرود.

با اینحال جراحی تعویض مفصل لگن و ران میتواند محدودیت حرکتی مفصل ران و لنگش بیمار را هم تا حدود زیادی از بین ببرد. در این مقاله توضیح میدهم که جراحی تعویض مفصل ران چگونه با تاثیر گذاری بر روی طول اندام تحتانی میتواند کوتاهی پا را نیز درمان کند.

 

چرا در تخریب مفصل ران، پا کوتاه میشود

بسیاری از بیماری هایی که مفصل ران را تخریب میکنند موجب کوتاهی اندام تحتانی هم میشوند. این کوتاهی در غالب موارد به علت تغییر در شکل سر استخوان ران و کوتاه شدن ارتفاع آن است.

البته در بعضی موارد شکل حفره استابولوم که سر استخوان ران در آن قرار میگیرد هم تغییر کرده و بدنبال این تغییر سر استخوان ران محل خود را تغییر داده و کمی بالاتر میرود.

همین بالا قرار گرفتن سر استخوان ران در مکانی بالاتر از جای اصلی خود موجب میشود تا کل اندام تحتانی به سمت بالا تغییر مکان داده که نتیجه آن کوتاه شدن اندام تحتانی است.

Hip Clinic

گاهی هم خرابی مفصل ران میتواند موجب دررفتگی آن شود. در این حال سر استخوان ران میتواند به بیرون و بالای حفره استابولوم جابجا شود. همین بالا رفتن سر استخوان ران موجب بالا رفتن کل پا به بالا و در نتیجه کوتاهی پا شود.

اکثر بیماران علت لنگش خود را کوتاهی پا میدانند در حالیکه کوتاهی تنها یکی از علل لنگش بوده و علل دیگری مانند درد لگن موقع راه رفتن و ضعف عضلات لگن هم در بروز لنگش نقش دارند. در بعضی موارد بیمار لنگش دارد در حالیکه کوتاهی در اندام تحتانی وی وجود نداشته و علت لنگش درد و ضعف عضلانی است.

انحراف ستون مهره

 

کوتاهی پا میتواند موجب چرخش لگن و بدنبال آن انحراف ستون مهره شود

آیا بعد از جراحی طول استخوان کوتاه تصحیح میشود

عمل جراحی تعویض مفصل لگن و ران در غالب موارد میتواند کوتاهی پای بیمار را تصحیح کند. پزشک ارتوپد میتواند با تغییر در محل اتصال قسمت های مختلف مفصل مصنوعی به استخوان های لگن و ران طول پا را کنترل کند.

با این حال مواردی هم وجود دارد که اصلاح کوتاهی اندام بطور کامل امکان پذیر نیست.

علت اینست که وقتی کوتاهی بوجود میاید نه تنها استخوان های لگن تغییر شکل داده اند بلکه بافت های نرم اطراف مفصل مانند عضلات، عروق و اعصاب هم خود را با شرایط جدید تطبیق داده و کوتاه میشوند.

چون در عمل جراحی تعویض مفصل قسمت های کوتاه شده استخوان با یک مفصل مصنوعی جایگزین میشود کوتاهی استخوان اصلاح میگردد ولی بافت های نرم با چیزی جایگزین نشده اند.

این بافت ها باید خود را با شرایط جدید تطبیق بدهند و تنها راه برای این بافت ها کش آمدن آنها است. مسلما بافت ها تنها تا حدی میتوانند کش بیایند.

در بین بافت های مختلفی که در اطراف مفصل وجود دارند حساس ترین آنها در مقابل کش آمدن عصب سیاتیک است. در صورتی که این عصب زیاد تحت کشش قرار گیرد فلج میشود.

آیا در تعویض مفصل لگن میتوان پای کوتاه را به هر مقدار تصحیح کرد

پزشک جراح نمیتواند برای تصحیح کوتاهی پا، اندام را تا هر حدی که مایل بود بلند کند. معمولا بلند کردن پا تا حدود دو سانتیمتر بدون اشکال خاصی امکانپذیر است.

مشاوره

بلند کردن بین دو تا سه سانتیمتر باید بسیار با احتیاط صورت گرفته تا عصب سیاتیک براثر کشش بیش از حد آسیب نبیند.

در این محدوده ذکر شده پزشک جراح در حین جراحی تصمیم میگیرد که تا چه میزان میتوان طول اندام کوتاه شده را بلند کرد ولی معمولا بلند کردن بیش از سه سانتیمتر اقدام خطرناکی بوده که عاقلانه نیست.

باید در نظر داشت که حتی اگر بعد از جراحی طول هر دو پا یکسان شود ممکن است لنگش بیمار همچنان ادامه یابد. همانطور که ذکر شد علت این لنگش معمولا ضعف عضلات لگن است که در اثر بیماری طولانی مدتی که سال ها در لگن بیمار بوده ایجاد شده است.

بعد از جراحی بیمار با راهنمایی پزشک معالج نرمش هایی را انجام میدهد تا این عضلات را تقویت کند. با تقویت این عضلات لنگش وی تا حدود زیادی از بین خواهد رفت ولی ممکن است ضعف عضلانی آنقدر زیاد باشد که حتی با نرمش و ورزش هم بطور کامل از بین نرود. در این موارد ممکن است مقداری لنگش برای بیمار باقی بماند.

آیا ممکن است بعد از جراحی طول پا کوتاه تر شود

اگر جراحی تعویض مفصل لگن به درستی انجام شود معمولا پا کوتاه تر از قبل نخواهد شد و اگر پا قبل از جراحی کوتاه بوده است در غالب موارد پای کوتاه را میتوان در حین جراحی بلندتر کرد تا اندازه دو پا مساوی شوند.

آیا ممکن است بعد از جراحی طول پا بلند تر شود

همانطور که گفتیم وقتی مفصل ران خراب میشود ممکن است به علت کوتاه شدن ارتفاع سر استخوان ران یا به علت جابجا شدن سر استخوان ران به بالا طول پا کم شود.

این کوتاهی در غالب اوقات بسیار آهسته و در عرض چند سال اتفاق میفتد و به همین خاطر ممکن است بیمار متوجه کوتاهی نشود.

وقتی که در حین جراحی تعویض مفصل لگن پای کوتاه شده به ناگهان بلند شده و طول اصلی خود را به دست میاورد معمولا بیمار متوجه این تغییر طول میشود.

گاهی اوقات بیمار پای کوتاه شده را طبیعی حساب کرده و بعد از جراحی که پا طول طبیعی را بدست میاورد بیمار ممکن است فکر کند پا بلندتر از نرمال شده است. این احساس در غالب موارد غلط است و بعد از گذشت چند ماه بتدریج برطرف میشود.

استفاده از کفی در صورت بلند شدن پا

در مواردی که بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران بیمار احساس بلند بودن پا داشته باشد بعضی بیماران موقع راه رفتن زانوی پای عمل شده را خم نگه میدارند و بعضی بیماران دیگر زیر پای مقابل کفی میگذارند. هیچکدام از این دو راه پیشنهاد نمیشود.

بیمار باید حداقل تا شش ماه بعد از جراحی (البته اگر پزشک جراح اجازه بدهد) بدون کفی راه برود و در موقع راه رفتن وزن را بطور کامل و مساوی بر روی هر دو پا بیندازد و موقعی که وزن روی پای عمل شده است زانو را کاملا صاف کنند.

رعایت این موارد ممکن است در ابتدا موجب افزایش لنگش شود ولی در غالب موارد و بعد از گذشت چند ماه این لنگش از بین میرود.

اگر بیمار در این مدت در هنگام راه رفتن از کفی استفاده کند یا زانو را خم نگه دارد این احتمال وجود دارد که نیاز به کفی یا خم نگه داشتن زانو برای همیشه برای بیمار باقی بماند.

تنها اگر بعد از گذشت شش ماه رعایت موارد فوق همچنان احساس بلندی وجود داشت و در بررسی های تصویربرداری بلندی پا تایید شد بیمار میتواند از کفی استفاده کند.