نوبت دهی

پوكی استخوان و جراحی تعویض مفصل لگن و ران

پوکی استخوان بیماری شایعی است که طیف وسیعی از افراد بخصوص در سنین بالا را گرفتار میکند. از طرف دیگر در همین سنین بسیاری افراد به علت خرابی مفصل ران نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل ران پیدا میکنند.

سوالی که ذهن بسیاری را به خود مشغول میکند این است که آیا در کسی که پوکی استخوان دارد میتوان جراحی تعویض مفصل انجام داد. آیا در حین جراحی استخوان آسیب نمیبیند و آیا استخوانی که پوک و ضعیف شده میتواند مفصل مصنوعی را درون خود نگهداری کند. در این مقاله این مطلب را باز تر میکنیم.

در صورت تمایل میتوانید قبل از ادامه مطالعه فیلم زیر را ببینید.

پوکی استخوان و آرتروز لگن

پوکی استخوان یا استئوپروز بیماری است که بیشتر در افراد مسن ایجاد شده و موجب ضعیف شدن استخوان میگردد. ضعیف شدن استخوان آن را مستعد شکستگی حتی با ضربات خفیف میکند.

پس مهمترین خطر پوکی استخوان در سنین بالا افزایش احتمال شکستگی است. این شکستگی ها بیشتر در استخوان های لگن و مچ دست و ستون مهره ایجاد میشوند.

نکته جالب و مهم این است که در همین سنینی که پوکی استخوان شایع است ساییدگی مفصل ران و آرتروز آن هم بیشتر میشود. پس بسیار طبیعی است که در فردی که در سنین بالا در ناحیه لگن دچار ساییدگی مفصل ران شده پوکی استخوان هم وجود داشته باشد.

Hip Clinic

وقتی شدت ساییدگی لگن زیاد میشود شدت درد ناشی از آن اجازه فعالیت بدنی و راه رفتن را به بیمار نمیدهد.

اینجا است که متخصصین ارتوپدی معمولا به بیمار توصیه میکنند از جراحی تعویض مفصل استفاده کند و با کارگذاری یک مفصل مصنوعی بجای مفصل خراب شده درد را از بین ببرد.

خوشبختانه انجام جراحی در بیماری که پوکی استخوان دارد میتواند انجام شود ولی البته این کار باید با رعایت احتیاط های لازم از طرف جراح و از طرف بیمار همراه باشد.

بدیهی است که استخوان لگن و ران که باید مفصل مصنوعی را در خود نگهداری کنند به علت پوکی استخوان ضعیف شده اند و مستعد شکستگی هستند.

این شکستگی میتواند به علت کم توجهی پزشک در حین جراحی ایجاد شود یا ممکن است به علت کم توجهی بیمار بعد از جراحی بوجود آید.

پس هم پزشک و هم بیمار مبتلا به پوکی استخوان که جراحی تعویض مفصل لگن را انجام میدهند باید نکات مهمی را رعایت کنند تا احتمال بروز شکستگی در حین و بعد از جراحی را به حداقل برسانند.

نکات مهم برای جراح

میدانیم که مفاصل مصنوعی لگن به دو دسته سیمانی و غیر سیمانی تقسیم میشوند. وقتی پوکی استخوان شدید است ممکن است پزشک جراح ترجیح بدهد برای اتصال محکم تر پایه مفصل مصنوعی به استخوان ران از سیمان استفاده کند.

استفاده از پایه های سیمانی مفصل مصنوعی احتمال شکستگی استخوان ران در حین عمل جراحی را کمتر کرده و احتمال بوجود آمدن درد ران بعد از جراحی را کاهش میدهد.

با این حال برای اتصال کاسه فلزی مفصل مصنوعی به استخوان لگن معمولا ترجیح داده میشود از انوع بدون سیمان استفاده شود.

اگر پزشک در حین جراحی احساس کند به علت ضعیف بودن استخوان، اتصال کاسه فلزی به استخوان لگن آنطور که باید محکم نیست معمولا برای استحکام بیشتر محل اتصال از پیچ استفاده میکند یعنی کاسه فلزی را با کمک چند پیچ به حفره استابولوم لگن متصل و محکم میکند.

نکات مهم برای بیمار

بعد از جراحی، بیمار و همراهان او باید مراقبت کافی را به عمل آورند تا از زمین خوردن او جلوگیری و پیشگیری کنند. در سنین بالا که پوکی استخوان شایع است مشکلات دیگری هم وجود دارد که احتمال زمین خوردن فرد را بیشتر میکند.

مشاوره

در سن بالا حس تعادل افراد کم میشود. همچنین قدرت عضلات کاهش پیدا میکند. نور چشم هم کمتر میشود و توان بینایی تقلیل میابد. همه این عوامل موجب میشوند احتمال زمین خوردن یک فرد مسن بیش از یک جوان باشد.

حالا بیمار مورد نظر ما یک عمل جراحی مشکل را هم از سر گذرانده است و ممکن است در محل جراحی قدری درد هم داشته باشد. این موجب افزایش احتمال زمین خوردن میشود.

حین جراحی معمولا بیماران به علت خونریزی قدری کم خون میشوند. این کم خونی گرچه به تدریج و در چند هفته اول بعد از جراحی به توسط بدن تصحیح میشود ولی در همین چند هفته، کم خونی میتواند موجب سرگیجه شود و همین سرگیجه احتمال زمین خوردن را بیشتر میکند.

پس کلا بیمار باید مواظب باشد زمین نخورد چون همین زمین خوردن به علت پوکی استخوان میتواند موجب شکستگی استخوان در اطراف مفصل مصنوعی شود.

شکستگی استخوان در اطراف مفصل مصنوعی در غالب موارد نیاز به جراحی مجدد دارد. در این جراحی لازم است تا محل شکستگی جااندازی و فیکس شود.

متاسفانه ممکن است شکستگی استخوان در اطراف مفصل مصنوعی موجب لق شدن آن شود که در این صورت باید قسمت لق شده مفصل مصنوعی خارج شده و مفصل دیگری در محل کار گذاشته شود. این عمل پیچیده است و مستلزم مهارت بالای جراحی در پزشک ارتوپد است.

میتوان گفت در بیمار مبتلا به پوکی استخوان در صورت بروز آرتروز و ساییدگی مفصل ران میتوان جراحی تعویض مفصل لگن را انجام داد ولی این جراحی باید با رعایت موارد احتیاطی هم از جانب پزشک جراح و هم از جانب بیمار همراه باشد.