نوبت دهی

مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران

كیفیت مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل ران از مهمترین عوامل تاثیرگذار در موفقیت آن است. بدون یك مراقبت كافی و خوب نمیتوان انتظار نتیجه مناسبی از جراحی داشت و یك جراحی با مراقبت ناكافی میتواند وضعیت را حتی بدتر كند.

در این مقاله راجع به اصول کلی مراقبت های بعد از یک جراحی تعویض مفصل لگن و ران صحبت میشود.

در بعضی از اعمال جراحی تعویض مفصل به علت شرایط خاص بیمار یا مفصل ران، باید تغییراتی در نوع مراقبت داده شود. آنها را از پزشك خود سوال كنید و به نكاتی كه پزشك به شما میگوید به دقت توجه نمایید.

در صورت لزوم میتوان جهت انجام هر كدام از مراقبت های یاد شده از پرستار و فیزیوتراپ خبره كمك گرفت.

 

مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل لگن چقدر است

این سوالی است که خیلی از بیماران قبل از جراحی میپرسند که بعد از عمل چه مدت باید در منزل بخوابند و استراحت کنند.

استراحت به معنای دراز کشیدن بعد از جراحی باید به حداقل برسد. بیمار بعد از جراحی تشویق میشود که در اولین زمان – معمولا روز بعد از جراحی – راه برود.

Hip Clinic

در منزل هم از او انتظار میرود کمتر در تخت دراز بکشد. در چند روز اول بعد از جراحی میتواند در طول روز در تخت بنشیند ولی باید چند بار در روز از تخت پایین آمده و راه برود.

بعد از گذشت چند روز که درد کم شد و تعادل بیمار بهتر شد توصیه میشود دیگر در طول روز دراز نکشد و بر روی صندلی بنشیند و راه برود و استراحت به معنای دراز کشیدن را فقط برای شب بگذارد.

بنابراین اگر منظور از استراحت بعد از عمل دراز کشیدن در تخت است این مدت باید حتی الامکان کم باشد.

البته توصیه های بالا در مورد یک تعویض مفصل استاندارد است. در بعضی موارد ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند بعد از جراحی مدت بیشتری در تخت استراحت کند. پس همیشه نظر اول و آخر نظر پزشک جراح است.

 

مراقبت های راه رفتن بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

بطور معمول بیماران میتوانند روز بعد از جراحی تعویض مفصل ران با كمك واكر یا عصا راه بروند و بعد از چند هفته آنها را كنار بگذارند. بعد از كنار گذاشتن عصا بیمار در موقع راه رفتن ممکن است تا چند ماه لنگش داشته باشد که بتدریج از بین میرود.

علت این لنگش ضعف عضلات اطراف لگن و ران است. به تدریج و با انجام نرمش هایی كه پزشك به بیمار آموزش میدهد این عضلات تقویت شده و لنگش از بین خواهد رفت.

 

مراقبت از زخم

اینکه عمل جراحی کارگذاری مفصل مصنوعی لگن یا ران که برای شما انجام شده است تا چه اندازه ای موفق خواهد بود فقط به مهارت جراح وابسته نیست بلکه سرنوشت مفصل مصنوعی تا حد زیادی وابسته به مراقبت های مناسب بعد از جراحی است.
 
نحوه درست راه رفتن را فیزیوتراپ در روز بعد از جراحی در بخش به بیمار آموزش میدهد. بیمار باید برای راه رفتن مراقبت های خاصی را رعایت کند که در باره آن در مقاله دیگری مفصلا صحبت شده است.
 
همچنین نحوه درست ایستادن و درست نشستن هم نیاز به مراقبت های خاصی دارد که آنهم در مقاله دیگری بطور مفصل توضیح داده شده است و فیزیوتراپ آن را به بیمار آموزش میدهد.
 

 

مراقبت از زخم جراحی

مراقبت از زخم جراحی اهمیت فراوانی دارد که مهمترین علت آن پیشگیری از عفونت است. عفونت از خطرناکترین عوارض احتمالی بعد از جراحی تعویض مفصل ران است و در صورت وقوع باید در کوتاه ترین زمان کشف و درمان شود.
 
 

بعد از هر عمل جراحی روی زخم جراحی پانسمان میشود یعنی پارچه های نرمی از جنس پنبه بر روی آن گذاشته میشود که با چسب به پوست متصل میشود. هدف از این پانسمان ممانعت از ورود میکروب ها از خارج به درون زخم و جذب ترشحات خارج شده از زخم و در نتیجه کمک به بهبود سریعتر آن است.

بعضی از پانسمان ها نیاز به تعویض دارند. این را پزشک جراح لگن به بیمار میگوید. اگر نیاز به تعویض پانسمان وجود داشته باشد این کار حتما باید به توسط یک پرستار ماهر انجام شود وگرنه میتواند احتمال عفونت را افزایش دهد.

زخم جراحی با نخ بخیه بسته شده است. بعضی از این نخ ها بعد از دو سه هفته جذب بدن میشوند ولی غالب آنها نیاز به خارج شدن دارند. معمولا ده روز تا دو هفته بعد از جراحی میتوان نخ های بخیه را خارج کرد. در مدتی که بخیه در پوست وجود دارد باید روی زخم با پانسمان پوشیده باشد و با آب تماس پیدا نکند.

بعد از دو روز از جراحی میتوان از پانسمان های ضد آب استفده کرد و در صورت استفاده از آنها بیمار میتواند به حمام برود.

مهمترین نکته در مراقبت از زخم جراحی تحت نظر بودن آن است. یعنی محل زخم باید مرتبا مشاهده شود تا اگر علائمی از عفونت بوجود آمد به سرعت تشخیص داده شده و درمان گردد. پس باید با علائم عفونت زخم آشنا باشیم.

زخم جراحی معمولا تا چند روز بعد از عمل ترشح مختصر آبکی دارد که ممکن است پانسمان را خیس کرده و یا روی پانسمان لکه بیندازد. اگر این ترشح بیش از پنج روز طول بکشد یا اگر قطع شده و بعد از چند روز مجددا شروع شود میتواند نشانه ای از وقوع عفونت باشد.

تا وقتی که پانسمان روی زخم خیس میشود و یا روی آن لکه می افتد نیاز است که تعویض پانسمان در فواصل زمانی انجام شود و معمولا بعد از توقف ترشحات زخم، دیگر نیازی به تعویض مرتب زخم نیست ولی بهتر است تا موقعی که بخیه ها خارج میشوند روی زخم با پانسمان پوشیده باشد تا زخم با لباس تحریک نشود.

از مهمترین علائم عفونت محل جراحی قرمز شدن پوست آن است. گرم شدن پوست و تورم آن هم میتواند از دیگر علائم عفونت باشد.

اگر ترشحات زخم بیش از یک هفته طول کشید یا بعد از چند روز ترشحات غلیظ یا زرد رنگ یا بودار شد باید به پزشک معالج اطلاع داد.

درد در محل جراحی که بعد از چند روز کم نشود و یا کم شده و مجددا زیاد شود میتواند نشانه عفونت باشد. تب و لرز هم از دیگر علائم عفونت بعد از جراحی است.

در صورتی که هر کدام از علائم احتمالی عفونت را مشاهده کردید باید در کوتاه ترین زمان آن را به اطلاع پزشک خود برسانید تا در صورت تایید عفونت درمان به سرعت شروع شود.

 

 

مراقبت از تورم محل عمل جراحی

در چند ماه اول بعد از عمل جراحی مختصری تورم در محل عمل و اندام تحتانی مبتلا وجود دارد که طبیعی است ولی هر گونه افزایش تورم باید به اطلاع پزشک ارتوپد معالج رسانده شود.

بیمار ممکن است تا مدتی قدری بیحسی یا گزگز اطراف محل شکاف جراحی خود احساس کند که طبیعی است.

 

مراقبت از درد

در دوران نقاهت بعد از جراحی تعویض مفصل لگن بیمار ممکن است گاهگاهی درد لگن داشته باشد. درد معیار درستی نیست تا بر اساس آن متوجه شوید آیا حرکتی را میتوانید انجام دهید یا خیر. اگر شک دارید کاری یا حرکتی برای شما مناسب است یا خیر با پزشک خود مشورت کنید.

بیمار ممکن است تا مدتی قدری بیحسی یا گزگز اطراف محل شکاف جراحی خود احساس کند که طبیعی است.

بیمار معمولا باید بتواند بعد از سه تا شش هفته از جراحی فعالیتهای سبک روزانه خود در خانه را انجام دهد.

در صورت وجود درد در روزهای اول بعد از جراحی از مسکن هایی که پزشک تجویز کرده است استفاده میشود.

 

آنتی بیوتیک

ممکن است بعد از عمل جراحی تعویض مفصل لگن داروهای آنتی بیوتیک خوراکی برای بیمار تجویز شود تا مدتی از آنها در منزل استفاده کند.

 

مراقبت از نظر احتمال وجود عفونت

احتمال عفونت در هر عمل جراحی تعویض مفصل ران وجود دارد. باید مراقب بروز این علائم بود و در صورت مشاهده، آنها را سریعا به پزشک معالج اطلاع دارد. علائم عفونت احتمال در ناحیه مفصل مصنوعی عبارتند از :

• تب بالا • لرز تکان دهنده • ادامه ترشح از محل زخم بعد از گذشت یک هفته از عمل جراحی • شروع مجدد ترشحات از زخم جراحی بعد از اینکه مدتی این ترشحات قطع شده بود • ترشح کدر یا زرد رنگ از محل جراحی • قرمزی و تورم در اطراف جای محل زخم جراحی • درد در موقع فعالیت و حتی استراحت در محل جراحی

 

مراقبت از نظر لخته شدن خون

در دوران نقاهت بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران برای جلوگیری از لخته شدن خون در اندامهای تحتانی جوراب های واریس برای هر دو پای بیمار استفاده میشود. هدف از این جوراب ها اینست که ورید های ساق تحت فشار قرار گیرند تا احتمال تشکیل شدن لخته در آنها کم شود.

این جوراب ها باید چند هفته تا چند ماه به توسط بیمار پوشیده شوند. مدت استفاده از آنها را با پزشک خود هماهنگ کنید. برای جلوگیری از لخته شدن خون در ساق ها  همچنین داروهایی به بیمار داده میشود که ممکن است تزریقی یا خوراکی باشند.

این داروها تا مدت زمانی که پزشک مشخص کرده است باید مصرف شوند. با تمام این اوصاف باز احتمال تشکیل لخته به صفر نمیرسد و وجود دارد. وقوع علائم زیر ممکن است به علت تشکیل لخته در عروق اندام تحتانی باشد و با دیدن آنها باید بلافاصله به پزشک معالج خود مراجعه کرد.

• درد در پشت ساق • قرمزی در پشت ساق • تورم پا یا ساق یا ران

 

وجود علائم زیر ممکن است نشانه این باشد که لخته به ریه رسیده است. در این موارد بیمار باید فورا به پزشک مراجعه کند.

• تنگی نفس ناگهانی • درد قفسه سینه بخصوص اگر با تنفس شدیدتر شود.

 

 

در یکسال اول بعد از تعویض مفصل لگن هر وقت کار دندانپزشکی برای بیمار انجام میشود باید به دندانپزشک خود اطلاع دهد تا برای مدتی برای وی داروی آنتی بیوتیک تجویز کند.

میکروب ها میتوانند در موقع دستکاری محوطه دهان و دندان در موقع اعمال دندانپزشکی از راه خون به محل مفصل مصنوعی رفته و در آن محل ایجاد عفونت کنند.

 

مراقبت از نظر بازدید های دوره ای پزشک

بعد از عمل جراحی تعویض مفصل لگن و ران هر چند وقت یکبار تا آخر عمر باید به پزشک معالج ارتوپد مراجعه کرد تا از صحت کارکرد مفصل مصنوعی مطمئن شد. بعضی از مشکلات ممکن است برای مفصل مصنوعی بوجود بیاید که در ابتدا ممکن است علامتی نداشته باشد و فرد متوجه آن نشود.

اگر این مشکلات در همین مراحل اولیه درمان نشوند و بیمار تنها هنگامی به پزشک مراجعه کند که ناراحتی برایش ایجاد شده باشد ممکن است وقت را برای درمان مناسب و موثر از دست داده و برای درمان دیر شده باشد.

برای پیشگیری از این وضعیت بیمار باید بطور مرتب و با فواصل سالانه مشخص به پزشک جراح ارتوپد لگن خود مراجعه کند تا معاینه شده و در صورت لزوم از لگن وی عکسبرداری انجام شود.

 

مراقبت از نظر فعالیت های بدنی و ورزشی

بعد از جراحی تعویض مفصل لگن و ران باید همیشه سعی کرد تمرینات سبک بدنی را تا آخر عمر ادامه داد تا حرکات مفصل و قدرت عضلات حفظ شود. بیمار بعد از شش تا هشت هفته میتواند شنا کند که فعالیت ورزشی سودمندی است.

ورزش بعد از جراحی تعویض مفصل ران لازم است. راه رفتن ورزش خوبی است و راه رفتن روی زمین های هموار نه تنها اشکالی ندارد که خوب هم هست. شنا ورزش بسیار خوبی برای شما است.

همچنین دوچرخه سواری ورزش مناسبی است. ورزش هایی که موجب وارد شدن نیرو بصورت ضربه ای به لگن شما میشوند مثل تنیس، بدمینتون، فوتبال و هر ورزشی که پریدن و جهیدن جزئی از آن باشد برایتان نامناسب است.

بلند کردن اشیاء اشکالی ندارد ولی از بلند کردن اشیاء سنگین و یا در وضعیت های نامناسب امتناع کنید.