نوبت دهی

شکستگی استخوان تالوس ( قاپ) در مچ پا چیست

شکستگی استخوان تالوس در ناحیه مچ پا از شکستگی های مهم است و تشخیص، درمان این شکستگی، مهارت و تجربه بالایی را در پزشک معالج طلب میکند.

 

آناتومی استخوان تالوس

 استخوان تالوس Talus یا قاپ استخوان کوچکی است که در ناحیه مچ پا قرار گرفته است. این استخوان در بالا با استخوان های درشت نی و نازک نی و در پایین با استخوان پاشنه مفصل میشود.
 
سطح بالایی آن مثل لاک پشت گوژ مانند است. استخوان تالوس حلقه رابط بین استخوان های ساق و کف پا است. مفصل بین تالوس و استخوان های ساق را مفصل مچ پا و مفصل بین تالوس و استخوان پاشنه را مفصل ساب تالار Subtalar میگویند.
 

مچ پا

 

علل شکستگی تالوس در مچ پا

 این شکستگی معمولاً بدنبال تصادفات وسایل نقلیه ایجاد میشود. گرچه سقوط از بلندی هم از دیگر علل ایجاد کننده این شکستگی است. احتمال شکستگی در ناحیه ستون مهره همراه با این شکستگی وجود دارد که باید به آن توجه کرد.
 

علائم و تشخیص شکستگی تالوس

 درد شدید در ناحیه مچ پا، ناتوانی در ایستادن و تورم شدید مچ پا از عائم این شکستگی است. در این ضایعه، معاینه عروق و اعصاب در ناحیه مچ بسیار مهم بوده و رادیوگرافی ساده کمک اصلی در تشخیص این شکستگی است.
 
گاهی اوقات این شکستگی در رادیوگرافی ساده دیده نمیشود که در این مواقع پزشک معالج ممکن است از سی تی اسکن کمک بگیرد. سی تی اسکن همچنین در تعیین مقدار جابجایی قطعات شکسته شده و برنامه ریزی برای نوع درمان کمک کننده است.
 

درمان شکستگی تالوس

 درمان این شکستگی باید بسیار با دقت و با توجه به جزئیات انجام شود. چون قسمت اعظم سطح این استخوان از غضروف مفصلی پوشیده شده و با استخوان های دیگر مفصل شده است اگر استخوان با جابجایی کمی هم جوش بخورد یا اصلاً جوش نخورد ممکن است با عوارض جبران ناپذیری مثل استئوآرتریت (آرتروز) مچ پا، درد مزمن مچ پا و کلاپس استخوان همراه شود.

باید به محض وقوع آسیب و شک به این شکستگی کل پا و مچ پا و ساق بیمار را در یک آتل که سطح داخلی آن کاملا با پنبه نرم شده است قرار داد. بیمار باید در حالت دراز کش قرار گرفته و مچ پا را بالاتر از سطح قلب قرار دهد. هر ساعت بمدت بیست دقیقه باید محل درد را با کیسه حاوی یخ خرد شده سرد گردد.

در صورتی که جابجایی قطعات شکسته شده زیاد باشد ارتباط قطعات جابجا شده با استخوان های بالا و پایین از بین میرود. به زبان دیگر دررفتگی ایجاد میشود. در این موارد باید دررفتگی بصورت اورژانس جااندازی شود.

درمان این شکستگی اغلب توسط عمل جراحی است. بندرت در مواقعی که شکستگی کاملاً بدون جابجایی باشد ممکن است پزشک ارتوپد تصمیم به درمان غیر جراحی به توسط گچ گیری بکند.

در این صورت بیمار باید بمدت ۸-۶ هفته از گذاشتن پا بر روی زمین اجتناب کرده و بعد از آن نرمش های بخصوصی را برای بدست آوردن دامنه حرکات مچ پا انجام دهد. در صورت هر گونه جابجایی هر چند اندک در محل شکستگی تالوس، درمان جراحی مورد نیاز است.

تثبیت شکستگی استخوان معمولاً با پیچ انجام میشود. بعد از جراحی پای بیمار برای مدتی در یک آتل و سپس بمدت ۸-۶ هفته در گچ قرار داده میشود. بیمار باید بمدت سه ماه از گذاشتن پا بر روی زمین اجتناب کند. بعد از مدتی پزشک معالج پای بیمار را از گچ خارج کرده و او را تشویق میکند مچ پایش را حرکت دهد.

به علت آسیبی که به بافت های اطراف استخوان شکسته شده در حین ضربه اولیه وارد میشود، بعد از این شکستگی، مفصل مچ پا بسرعت دچار محدودیت حرکت میشود و حتماً لازم است تا بیمار با انجام اقدامات خاصی مجدداً حرکت را به مچ پا برگرداند.

انجام نرمش های مخصوص طبی برای بدست آوردن دامنه حرکات مچ پا و تقویت عضلات ساق در درمان این بیماری اهمیت فوق العاده ای دارد. این نرمش ها باید بطور مرتب زیر نظر پزشک معالج و یا فیزیوتراپ انجام شود.

 

عوارض شکستگی تالوس در ناحیه مچ پا

شایعترین عوارض شکستگی های تالوس عبارتند از

نکروز یا سیاه شدن استخوان

بعد از چند هفته از درمان، پزشک معالج با تهیه رادیوگرافی یا ام آر آی از ناحیه مچ پا وضعیت خونرسانی به استخوان تالوس را بررسی میکند. خونرسانی استخوان تالوس میتواند به راحتی بدنبال ضربه و شکستگی، آسیب ببیند و احتمال آسیب به خونرسانی استخوان در این شکستگی بالا است.

اگر این خونرسانی دچار اشکال شود استخوان میمیرد. به این وضعیت نکروز آوازکولر استخوان Avascular necrosis میگویند. اگر نکروز بوجود بیاید، حتی اگر شکستگی جوش بخورد ممکن است قسمت بالایی استخوان، کلاپس کرده و تغییر شکل شدید بدهد و این تغییر شکل موجب آرتروز یا استئوآرتریت مچ پا میشود.

آرتروز مچ پا

قسمت اعظم سطح تالوس از غضروف پوشیده شده و با استخوان های مجاورش مفصل میشود. بنابراین اگر بعد از درمان، کوچکترین ناهمواری در سطح مفصل باقی بماند بر اثر سایش سطوح مفصلی روی یکدیگر در دراز مدت بیمار ممکن است دچار آرتروز یا ساییدگی مفصل شود. آرتروز مچ پا به علت درد و محدودیت حرکتی که ایجاد میکند میتواند برای بیمار بسیار آزار دهنده باشد.

جوش نخوردن و بد جوش خوردن شکستگی

جوش نخوردن و یا بد جوش خوردن مچ پا میتواند موجب درد و محدودیت حرکتی شده و در دراز مدت موجب بروز آرتروز یا ساییدگی مفصلی شود.

مشاوره

آسیب به پوست مچ پا

گاهی بر اثر جابجایی زیاد در قطعات شکسته شده دررفتگی در مفاصل بالا یا پایین این استخوان بوجود می آید. به علت اینکه استخوان تالوس کاملا زیر پوست مچ پا قرار دارد این جابجایی زیاد میتواند به پوست فشار آورده و موجب آسیب آن شود.

 

سوالات متداول

نکروز استخوان تالوس پس از شکستگی

 من در یک حادثه بر اثر افتادن از بلندی دچار شکستگی تالوس و قوزک داخلی پا شده ام. چند درصد احتمال نکروز و سیاه شدن  استخوان وجود دارد.

اکنون حدود دو ماه از حادثه میگذرد و من گچ پایم را با دستور پزشک باز کرده ام ولی با عصا راه میروم و در هنگام راه رفتن بدون عصا درد زیادی در ناحیه کف تا مچ پا احساس میکنم.

تا چه مدت باید با عصا راه بروم و دلیل این درد چه چیزی میباشد. آیا راه رفتن بدون عصا برایم مشکلی بوجود نمی آورد.

احتمال نکروز استخوان تالوس پس از شکستگی آن زیاد است. هر چه شدت جابه جایی اولیه شکستگی بیشتر باشد این احتمال بیشتر است. مطالعات مختلف درصد های متفاوتی را ذکر کرده اند. احتمال این عارضه بعد از شکستگی استخوان قاپ یا تالوس به طور متوسط حدود ۷۱-۱۵ در صد است.

بعد از شکستگی تالوس بیمار باید حدود سه ماه با عصا راه برود. این حداقل زمانی است که شکستگی برای جوش خوردن به آن نیاز دارد.

در صورتی که قبل از جوش خوردن شکستگی بیمار بدون عصا بر روی آن راه برود احتمال جابجا شدن شکستگی زیاد است.

بعد از آن از مچ پا رادیوگرافی به عمل میاید و در صورتی که در رادیوگرافی جوش خوردگی در محل شکستگی مشاهده شود با اجازه پزشک معالج میتوان بتدریج عصا را کنار گذاشت.

بیمار میتواند برای کاهش فشار بر روی محل شکستگی از کفش های مخصوص استفاده کند. این کفش ها با نسخه پزشک و به توسط مراکز ارتوپدی فنی ساخته میشوند.

علت باقی ماندن درد میتواند جوش نخوردن محل شکستگی، وجود آسیب های همراه مانند آسیب رباط ها و یا غضروف مفصلی، عفونت در محل شکستگی و یا علل دیگر باشد. پزشک معالج با معاینه و بررسی های تصویربرداری و پاراکلینیکی میتواند علت درد را مشخص کرده و آن را درمان کند.