سوالات متداول- دست

آیا امکان پیوند  انگشت دست که چندین سال قبل قطع شده هست؟ در صورت مثبت بودن جواب آیا این امکان در داخل کشور فراهم می باشد؟

وقتی انگشتی از دست قطع میشود اگر بتوان قسمت قطع شده را در چند ساعت به پزشک متخصص ارتوپدی یا جراح دست رساند ممکن است بتوان آن را پیوند زد ولی تاخیر در این امر موجب مرگ سلولی و عدم موفقیت پیوند میشود.

پیوند انگشت یک فرد به فرد دیگر فعلا عملی نیست و انجام نشده است ولی میتواند انگشتی از پا را به انگشتی از دست پیوند زد. این نوع عمل جراحی فقط برای بهبود کارآیی دست و نه به جهت حفظ ظاهر و زیبایی آن انجام میشود. بنابراین در مواردی که نیود انگشت موجب مشکل شدیدی در کارآیی آن شده ( مثلا در قطع چند انگشت دست با هم) میتوان از پیوند انگشت پا به دست استفاده کرد.

امکان این نوع پیوند در داخل کشور ایران وجود دارد.

مادر من حدود ۲ سال پیش عصب دستش قطع شد و عمل جراحی کرد اما در این ۲ سال هنوز نمی تواند انگشتان دستش  را راست کند. حالت خمیده دارد. در ضمن دستش حس ندارد و همیشه درد می کند. آیا امکان دارد دستش دوباره عمل شود؟

قطع کامل عصب دست معمولا بدنبال آسیب نافذ و برنده ایجاد میشود. این آسیب ها نیاز به عمل جراحی دارند. با این حال بهبودی عصب بلافاصله بعد از عمل جراحی بوجود نمیاید. وقتی یک عصب قطع میشود قسمتی از آن که بعد از بریدگی قرار دارد میمیرد ولی غلاف آن باقی میماند. بعد از پیوند عصب، قسمتی از آن که به ریشه اندام نزدیک تر بوده و زنده است در داخل غلاف باقیمانده از قسمت دیگر شروع به رشد میکند.

این رشد بطور متوسط روزی یک میلیمتر یا ماهی سه سانتیمتر است. پس وقتی عصب در یک نقطه ترمیم میشود از محل ترمیم تا محلی که باید برسد تا کار خود را انجام دهد ماهی سه سانتیمتر رشد میکند. هر چه آسیب عصب به ریشه اندام نزدیک تر باشد برگشت کارکرد عصب با تاخیر بیشتری صورت میگیرد. پس برگشت کارکرد یک آسیب عصبی در بازو بسیار دیرتر از آسیب عصب در مچ دست است.

خمیده بودن انگشتان دست از علائم آسیب عصب اولنار است. بدنبال آسیب این عصب عضلات انگشتان کوچک دست فلج شده که نتیجه آن تغییر شکل انگشت بصورت خمیده شدن آن است.

متاسفانه نتایج ترمیم اعصاب اندام هر چه محل آسیب بالاتر باشد بدتر است. عصب آسیب دیده هیچگاه حتی پس از ترمیم بطور کامل کارکرد خود را بدست نمیاورد و با ترمیم تنها بخشی از عملکرد عصب بدست میاید.

اگر بعد از ترمیم عصب و طی زمان لازم باز هم کارکرد عصب به حالت قبل از خود برگشت نکرده بود ممکن است بتوان با عمل جراحی مجدد به آن کمک کرد. گاهی اوقات که عصب آسیب شدیدی دیده و یا پزشک از بهبود عصب قطع امید میکند ممکن است بتوان با انتقال تاندون های دست کارکرد انگشتان را تا حدودی بهتر کرد.

مدت ۶ سال است که از درد دست راست رنج می برم که البته این درد آرام آرام و از دست شروع شده هم اکنون تا کتف و گردن ادامه پیدا  کرده است در این چند سال به انواع پزشکان متخصص ارتوپد و اعصاب مراجعه کردیم اما فقط مسکن های مختلف توصیه شده است . الان درد به قدری توسعه یافته که روزی با یک عدد قرص ناپروکسن و یا ۶ قرص استامینوفن تا حدی درد را آرام میکنم. ضمناً زمانهایی که دمای هوا سردتر می شود یا دستم با آب سرد تماس می یابد شدت درد بیشتر می شود اما گرما تاحدودی آرامترش می کند. لطفا مرا راهنمایی کنید.

درد هایی که هم در دست و هم در گردن و کتف احساس میشوند در بسیاری اوقات به علت تحریک اعصاب در ناحیه گردن و شانه بوجود میایند. از بین مهره های گردن ریشه های عصبی خارج میشوند که بلافاصله بعد از خروج از مهره ها با اتصال به یکدیگر یک شبکه عصبی به نام شبکه بازویی یا براکیال را تشکیل میدهند. از این شبکه اعصابی خارج میشوند که حس و حرکت کل اندام فوقانی را کنترل میکنند.

شایعترین علل تحریک اعصاب اندام فوقانی که موجب درد گردن و دست میشوند هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای گردنی و مشکلات شبکه بازویی است.

گاهی اوقات ریشه های عصبی که از بین مهره های گردنی خارج میشوند به توسط دیسک بین مهره ای که جابجا شده است فشرده شده و این فشار موجب تحریک عصب و به دنبال آن احساس درد در گردن و دست میشود.

در موارد دیگری ممکن است بعضی اعصاب دست در ناحیه شبکه بازویی تحت فشار قرار گیرند. شایعترین علت فشار به اعصاب شبکه بازویی وجود دنده گردنی و یا فشار عضلات ناحیه گردن به این اعصاب است.

فشار به اعصاب شبکه بازویی میتواند با تحریک اعصاب دست موجب احساس درد و ناراحتی در گردن، شانه و دست شود. درمان این بیماری در غالب اوقات با استفاده از روش های غیر جراحی است و مهمترین عامل کمک کننده به درمان انجام نرمش های خاص برای تقویت عضلات گردن و شانه و افزایش قابلیت انعطاف آنها است. درمان این بیماری نیازمند همکاری متقابل و نزدیک بین بیمار و پزشک و صبر و حوصله است. به همین علت است که بسیاری از بیماران درمان خود را قدری مشکل میابند. این بیماری بندرت نیاز به درمان جراحی دارد.

پزشک متخصص با توجه به اظهارات بیمار و معاینه وی و استفاده از روش های تصویربرداری و مطالعه نوار عصبی بیمار میتواند نوع ضایعه را مشخص کرده و متناسب با تشخیص داده شده درمان مناسب را برای بیمار انجام دهد.

 مدت چهل روز پیش ضربه شدیدی به انگشت دست راستم وارد شد که باعث خرد شدن آن شد و با عمل جراحی پین گذاری شد. بعد از سی روز پین ها را از دستم خارج کردند ولی انگشتم جوش نخورد و هر بار که به دکتر مراجعه میکنم میگوید تغییری نکرده و این به معنی جوش خوردن است و برایم ده جلسه فیزیوتراپی نوشت. با مراجعه به فیزیوتراپی گفت که تراکم استخوانم ضعیف است حال از شما خواهش میکنم برای جوش خوردن استخوانم مرا راهنمایی کنید.

شکستگی های انگشتان دست در غالب اوقات نیازی به عمل جراحی نداشته و با آتل درمان میشوند با این حال در مواردی که جابجایی قطعات شکسته شده زیاد بوده و یا شکستگی ناپایدار است درمان نیازمند استفاده از جراحی است. در جراحی این شکستگی ها برای بیحرکت کردن قطعات شکستگی معمولا از پین استفاده میشود. گرچه در بعضی مواقع پیچ و پلاک هم مورد استفاده قرار میگیرد.

پین بصورت موقت دو استخوان شکسته شده را در کنار یکدیگر نگه داشته تا جوش بخورند. پین های انگشت معمولا بعد از یک ماه خارج میشوند. بعد از خارج کردن پین ها بیمار باید حرکات مفاصل انگشت را انجام دهد تا از خشکی آنها جلوگیری کند.

جوش خوردن شکستگی ها انگشت مراحل متفاوتی دارد. بعد از گذشت یک ماه از درمان معمولا قطعات شکسته شده به توسط بافتی شبیه به غضروف که مانند یک چسب عمل میکند به یکدیگر متصل میشوند. در این مرحله اگر از انگشت عکس رادیولوژی گرفته شود جوش خوردگی دیده نمیشود. در این حال بیمار ممکن است فکر کند شکستگی وی جوش نخورده است.

واقعیت اینست که بعد از یک ماه همانطور که گفته شد قطعات شکسته شده با چسب بافتی مخصوصی به یکدیگر منصل میشوند. این اتصال به نحوی است که به بیمار اجازه میدهد حرکات انگشت و مفاصل آن را شروع کند و فعالیت های معمولی را با دست انجام بدهد. در واقع در این حال شکستگی بصورت بالینی جوش خورده ولی بصورت رادیوگرافی خیر.

جوش خوردن رادیوگرافی بیمار بعد از حدود ۶-۴ ماه در تصویر رادیولوژی دیده میشود. یعنی برای اینکه بیمار و پزشک بتوانند در تصویر رادیوگرافی اتصال استخوان های شکسته شده را ببینند باید ۶-۴ ماه صبر کنند. البته هیچگاه پین شش ماه در دست نمانده یا دست بمدت شش ماه در آتل یا گچ نمیماند.

نکته دیگر اینست که تشخیص ضعیف شدن استخوان با متخصص ارتوپدی است نه فیزیوتراپ. وظیفه فیزیوتراپ کمک به کاهش درد بیمار با استفاده از روش های فیزیکی و بهبود حرکات اندام است. تشخیص مشکلات بیمار به عهده پزشک است.

عصب روی انگشت شست دستم از مچ به طور کامل قطع شده است به علت فشار شدید جسم خارجی در مدت ۲۰ ثانیه ( له شدگی عصبی ، دستم تحت فشار شدید بین دو جسم خارجی بوده در واقع یکی از دوستانم دستم را در دعوا گاز گرفته است). حدود ۴ روز است که هیچ بهبودی حاصل نشده. احساس می کنم انگشتم ورم دارد. لطفا راهنمائیم کنید که چگونه باید درمان شود؟ آیا می توانم انگشت شست دستم را تکان دهم یا باعث آسیب بیشتر می شود؟

گاز گرفتگی دست بخصوص به توسط انسان یکی از وخیم ترین آسیب های دست است. علت آن هم خطر عفونت به علت میکروب هایی است که در دهان انسان وجود دارند. عفونت حاصله از گازگرفتگی انسان میتواند موجب انهدام کامل نسج دست شود و بدنبال آن ممکن است قسمت هایی از دست یا انگشتان سیاه شده و یا نیاز به قطع قسمت هایی از آن بوجود آید.

این گاز گرفتگی ها ممکن است بصورت مشت زدن به دهان فرد دیگری ایجاد شود. در حین مشت زدن ممکن است دندان های فردی که مورد اصابت مشت قرار گرفته به پشت دست فرد ضارب برخورد کرده و موجب پارگی آن شوند. ورود میکروب های دهان فرد مضروب میتواند موجب آسیب و عفونت دست در فرد مشت زننده شود.

در این موراد صرف نظر از اینکه شدت آسیب به چه اندازه است بیمار باید هرچه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کند. درمان هرچه زودتر و قبل از شروع آثار عفونت شروع شود نتایج آن بهتر خواهد بود.

مسلما آسیب عصبی دست هم نیاز به درمان دارد. در صورت قطع کامل عصب ممکن است نیاز به درمان جراحی وجود داشته باشد. در آسیب های ناحیه پشت دست آسیب عصبی نمیتواند موجب اختلالی در حرکت انگشتان شود چون حرکت انگشتان به توسط عضلاتی است که در ساعد قرار دارند و عصب خود را در آنجا میگیرند. با اینحا آسیب به تاندون های انگشتان در آسیب های نافذ ناحیه دست میتواند موجب اختلال در حرکت آن شوند.

من ۱۹ ساله هستم و دستم به علت افتادن از پله شکست. محل شکستگی درست بین مچ و آرنج دست در ناحیه ساعد است. الان حدود ۲ هفته از عمل جراحی میگذرد و خوشبختانه وضع من رو به بهبودی است ولی عصب حرکتی انگشت شست من بر نگشته. دکتر گفته احتمال داره دیگه بر نگرده میخواستم نظر شما را بدانم.

آسیب های عصبی به دنبال شکستگی های ساعد زیاد نیستند. با این حال احتمال این آسیب در بعضی شکستگی های شدید مانند شکستگی های باز و یا شکستگی های با جابجایی زیاد وجود دارد. در ساعد سه عصب عمده به نان های رادیال، اولنار و مدیان وجود دارد که هر کدام از آنها میتوانند موقع شکستگی ساعد آسیب ببینند. اکثر این آسیب ها در زمان شکستگی ایجاد میشوند ولی احتمال آسیب عصب در موقع جراحی هم وجود دارد.

آسیب های اعصاب ساعد که بدنبال شکستگی ایجاد میشوند در غالب موارد از نوع نوروپارکسی یا آکسونوتمزیس بوده و در بیشتر موارد خودبخود خوب میشوند. در این موارد بیمار باید صبر کند. معمولا ۴-۲ ماه زمان برای بازگشت کارکرد عصب مورد نیاز است. گاهی اوقات البته بعد از گذشت این زمان هم عصب از حالت فلجی خارج نمیشود. در این موارد نیاز به عمل جراحی وجود دارد.

در حین جراحی اگر عصب تحت فشار قرار گرفته از فشار خارج میشود و در صورتی که پاره شده باشد ترمیم میشود.

فلج شدن شست نشانه آسیب عصبی است که در ناحیه ساعد به عضله شست رفته و آن را تحریک میکند.

پس روش برخورد با آسیب عصبی بدنبال شکستگی های بسته ساعد صبر کردن تا چند ماه است. در صورتیکه آسیب بهبود یابد اقدام دیگری نیاز نیست و در صورت عدم بهبودی نیاز به عمل جراحی وجود دارد.

 در حادثه ای عصب اولنار دستم قطع شد که پیوند داده شد. الان در انگشت کوچک دستم حس ندارم  همین طور انگشت شست را نمی توانم خوب بچسبونم به انگشت کناریش. به طور کل با انگشت شستم نمیتونم کلید در بچرخونم یا در تاکسی باز کنم آیا محدوده عصب دهی اولنار شامل انگشت شست هم می شه ؟ آیا با بهبود و رشد عصب قدرت انگشت شست هم بر میگرده و می تونم بنویسم کارهای روزمره داشته باشم.

عصب اولنار از اعصاب حسی و حرکتی دست است به این معنی که هم حس قسمتی از کف دست و انگشتان را تامین میکند و هم موجب تحریک عضلاتی میشود که موجب حرکات مچ دست و انگشتان میشوند. بالطبع آسیب ابن عصب میتواند هم موجب اختلال حسی و هم اختلال حرکتی در انگشتان دست شود.

با آسیب عصب اولنار در ساعد یا مچ دست حس انگشت کوچک و انگشت انگشتری دست از بین رفته یا کاهش میابد. عصب اولنار به عضلات ناحیه هیپوتنار در کف دست رفته و آنها را تحریک میکند. ناحیه هیپوتنار برجستگی عضلانی است که در کف دست در راستای انگشت کوچک وجود دارد. این عضلات بیشتر مسئول حرکات انگشت کوچک دست هستند.

عصب اولنار همچنین مسئول حرکت عضله ادکتور یا نزدیک کننده شست دست است. پس با فلج این عصب عمل نزدیک شدن شست دست به کف دست مختل میشود. به همین خاطر است که با فلج این عضله بیمار نمیتواند به راحتی کلید در را گرفته و بچرخاند و یا در تاکسی را باز کند.

بعد از ترمیم عصب اولنار کارکرد آن فورا برنمیگردد. از محل آسیب تا محل اعمال اثر ( در مورد حس مجل اعمال اثر نوک انگشت کوچک و در مورد عضله محل آن عضلات هیپوتنار و عضله ادکتور شست است) ، عصب روزی یک میلیمتر رشد میکند. پس میبینیم که چند ماه تا حتی یک سال زمان لازم است تا نتیجه عمل جراحی عصب اولنار مشخص شود.

اینکه بعد از عمل جراحی عملکرد عصب تا چه حد برمیگردد به عوامل مختلفی بستگی دارد ولی مطمئنا هیچوقت مانند قبل از آسیب نمیشود. سن بیمار، محل آسیب عصب، زمان بین آسیب و عمل جراحی، بیماری های زمینه ای بیمار، تبحر جراح و بسیاری عوامل دیگر میتوانند بر نتیجه جراحی تاثیر داشته باشند.

من دارای فرزندی ۲۸ ماهه با عارضه مادرزادی پلی سین داکتیلی در هر ۴ دست و پا می باشم. می خواستم در صورت امکان بفرمایید درمان فرزند من مربوط به کدام یک از تخصص ها می شود؟ جراح دست مناسب تر است یا پلاستیک

 سین داکتیلی به معنای چسبیده شدن دو یا چند انگشت به هم و پلی داکتیلی به معنای وجود بیش از پنج انگشت در دست یا پا است. این دو بیماری مادرزادی میتوانند در دست یا پا و یا بطور همزمان در هر دو آنها وجود داشته باشند. این بیماری ها بخصوص در دست نیاز به درمان جراحی دارند.

 جراحی این بیماران به توسط متخصصین دست انجام میشود. یک متخصص دست کسی است که در ابتدا تحصیلات پزشکی عمومی را به پایان رسانده و سپس در رشته ارتوپدی یا جراحی عمومی ادامه تحصیل داده و پس از پایان تحصیلات، دوره تکمیلی جراحی دست را گذرانده است.

امروزه زیر شاخه های متعددی از رشته ارتوپدی مانند جراحی مفصل ران، جراحی زانو، جراحی تومورها، جراحی دست، جراحی ستون فقرات و غیره وجود دارند. زیر شاخه های رشته جراحی عمومی هم زیاد هستند. در سابق کسانی که در رشته جراحی پلاستیک تحصیل میکردند جراحی های ترمیمی دست را نیز انجام میدادند ولی امروزه رشته جداگانه ای به نام دست به عنوان یکی از زیرشاخه های جراحی عمومی و همچنین جراحی ارتوپدی وجود دارد.

من ۳۰ سالمه انگشت کوچک دست راستم درست روی خط تاشونده بین بند اول و دوم با چاقو دچار بریدگی شد و باعث شد که نتوانم انگشتم را به داخل جمع کنم که احتمالا به دلیل پارگی تاندونهای فلکسور بندهای ۲ و ۳ و عصب حرکتی آن است و همچنین بند ۲ و ۳ از داخل کمی متمایل به چپ بی حس و کمی حساس در قسمت انتهای انگشتم هست.

من ۳ روز بعد از آسیب تحت عمل قرار گرفتم و بعد از عمل ۲ روز دستم داخل آتل قرار داشت روز بیستم با معاینه دکتر دستور باز کردن بخیه ها و شروع به نرمش با انگشت و فیزیوتراپی را دادند. من ۲ روز بعد شروع به فیزیوتراپی کردم و با دست انگشتم را به داخل خم و باز میکردم حال من نمی توانم انگشتم را به داخل خم کنم و فقط می تونم با تاندون اکستانسور به صورت راست تکونش بدم و همچنین هنور همون مناطقی که گفتم بی حس هستن و اینم بگم پوست محل بریدگی بعد جراحی از هم باز شده و شکل بدی گرفته و دردآور شده و چون حرکتش میدم و ورم هم داره.

من بعد چه مدت می تونم انگشتمو به داخل حرکت بدم و چرا الان نمی تونم و دوم اینکه قسمت های بی حس بعد چه مدت حسشون بر میگرده ؟ و سوم اینکه آیا شکل و وضعیت زخمم طبیعیه؟

پارگی تاندون های فلکسور یا خم کننده انگشتان دست در سطح کفی انگشت یکی از آسیب های مهم این ناحیه است. ترمیم این آسیب ها نیاز به عمل جراحی دارد ولی این اعمال جراحی مشکل بوده و میتواند با عوارض زیادی همراه باشند.

دوختن پارگی این تاندون ها در ناحیه انگشت نیاز به دقت و ظرافت خاصی دارد تا بعد از بهبود، تاندون برجسته نشده و در حین حرکت به جایی گیر نکند. این گیر کردن میتواند موجب محدودیت حرکت انگشت شود. بعد از ترمیم این تاندون ها، پزشک جراح به بیمار آموزش میدهد که چگونه چند روز بعد از جراحی انگشت آسیب دیده را حرکت دهد تا هم تاندون مجددا پاره نشود و هم محل ترمیم به بافت های اطراف نچسبد چون اگر این چسبندگی ایجاد شود میتواند موجب محدودیت حرکتی انگشت گردد.

در بسیار موارد همراه با آسیب تاندون فلکسور در انگشت، عصب انگشت هم پاره شده است که نیاز به ترمیم دارد. در ناحیه انگشت عصب فقط کارکرد حسی دارد. بعد از ترمیم عصب حس انگشت بعد از حدود ۳-۲ ماه بهتر میشود. البته ممکن است هیچگاه به حد قبل از آسیب برنگردد.

عدم توانایی در خم کردن انگشت دست بعد از گذشت دو ماه از جراحی پارگی تاندون فلکسور میتواند به علت چسبندگی تاندون به بافت های اطراف و یا به علت پارگی مجدد آن بوجود آید. برای برطرف کردن این مشکلات ممکن است نیاز به عمل جراحی مجدد وجود داشته باشد.

باز شدن زخم میتواند به علت عفونت در محل زخم ایحاد شود. در صورتیکه این تغییر شکل کم باشد معمولا با گذشت زمان کمتر هم خواهد شد ولی در صورت تغییر شکل زیاد در محل ترمیم زخم بطوریکه بر روی حرکات انگشت تاثیر بگذارد نیاز به عمل جراحی وجود خواهد داشت.

شما در قسمت مقالات نوشته اید که در موقع شکستگی انگشت برای گذاشتن پین از بی حسی موضعی استفاده میشود می خواستم بدونم چه طوری انگشت بی حس میشه

درمان اغلب شکستگی های انگشت دست با روش های غیر جراحی انجام میشود با این حال تعدادی از این شکستگی ها نیاز به استفاده از عمل جراحی دارند. در حین عمل جراحی بعد از جااندازی شکستگی، قطعات شکسته شده به توسط پیچ یا پین به یکدیگر متصل میشوند. عمل جراحی دردناک بوده و برای از بین رفتن درد از روش های مختلفی استفاده میشود. یکی از این روش ها استفاده از بیحسی موضعی است.

این بیحسی به روش ها مختلفی انجام میشود که مهمترین آنها عبارتند از :

در این روش ها بیمار هوشیار است ولی دردی را احساس نمیکند. در دو روش اول فقط درد و حس لمس بیمار از بین میرود ولی بیمار میتواند انگشتان دست خود را حرکت دهد.

استفاده از بیحسی موضعی معمولا عوارض کمتری از بیهوشی عمومی دارد و در صورتیکه بتوان از بیحسی موضعی برای عمل جراحی استفاده کرد انجام آن بر بیهوشی عمومی ارجحیت دارد.