سوالات متداول- لگن

شش ماه قبل بر اثر تصادف که منجر به شکستگی لگن راست و خردشدگی مفصل همان پا شدم مورد عمل جراحی قرار گرفته و از جلو و پشت برایم پلاک گذاشته شد و طی ۳ مرحله جراحی قرار گرفتم حال با گذشت ۶ ماه و گذراندن بیش از ۴۰ جلسه فیزیو تراپی باز هم در راه رفتن و نشست و برخاست حتی گاهی با عصا باز مشکل داشته و درد زیادی را در ناحیه مفصل و اندام تحتانی(زانو و…) دارم 

شکستگی های لگن که موجب خرد شدگی مفصل ران شوند همان شکستگی های استابولوم هستند. شکستگی های استابولوم یکی از شکستگی های شدید سیستم اسکلتی بدن بوده و درمان آن مشکل است. نتیجه درمانی مناسب این شکستگی ها به عوامل زیادی بستگی دارد که مهمترین آنها عبارتند از

• شدت خرد شدگی شکستگی

• میزان آسیب غضروف مفصل

• وجود شکستگی های همراه در همان اندام یا قسمت های دیگر بدن

• محل خط شکستگی

• میزان جابجایی قطعات شکسته شده

• سن بیمار

• وضعیت سلامت عمومی بیمار و بیماری های احتمالی همراه

• تکنیک مناسب جراحی و تبحر جراح

• همکاری بیمار با پزشک بعد از عمل جراحی

احساس درد در مفصل ران بعد از جراحی استابولوم میتواند به علل متفاوتی باشد ولی در صورتیکه این درد بیش از دو ماه بعد از جراحی باقی بماند معمولا نشان دهنده بروز ساییدگی در مفصل است. تشخیص ساییدگی و وضعیت مفصل با استفاده از رادیوگرافی ساده و سی تی اسکن داده میشود. در صورتیکه ساییدگی و آرتروز بوجود آمده باشد درمان معمولا استفاده ار جراحی تعویض مفصل ران است.

تصمیم به زمان انجام جراحی تعویض مفصل با همفکری بیمار و پزشک معالج است. معمولا زمانی که شدت درد بیمار زیاد باشد تصمیم به انجام این عمل جراحی گرفته میشود.

درد زانو گرچه میتواند به علت انتشار درد از مفصل ران باشد ولی این احتمال هم وجود دارد که در زمان شکستگی لگن، مفصل زانو هم آسیب دیده باشد. در صورت آسیب مفصل زانو، مشکلات آن باید بصورت جداگانه درمان شوند.

من قبلا شکستگی لگن داشته ام ولی برای درمان آن عمل جراحی انجام نداده ام. الان پای راستم کوتاه تر از چپ شده است. آیا با عمل جراحی خوب میشوم؟

 شکستگی های لگن را به سه دسته کلی تقسیم میکنند

هر سه این شکستگی ها در صورت جابجایی زیاد و عدم درمان مناسب میتوانند موجب کوتاه شدن اندام تحتانی در طرف آسیب دیده شوند.

شکستگی های بالای استخوان ران میتوانند بصورت شکستگی های گردن استخوان ران و یا شکستگی های اینترتروکانتریک باشند. هر دو این شکستگی ها در صورت عدم درمان مناسب ممکن است جوش نخورند یا بد جوش بخورند. هم جوش نخوردن و هم بد جوش خوردن میتواند موجب کوتاهی اندام تحتانی در این بیماران شود. بد جوش خوردن این شکستگی ها را میتوان با عمل جراحی اصلاح کرد و این اصلاح میتواند تا حد زیادی طول اندام تحتانی را تصحیح کند.

در صورت جوش نخوردن شکستگی، بسته به وضعیت بیمار و شکستگی، از اعمال جراحی متفاوتی استفاده میشود. در صورتیکه سر استخوان ران در وضعیت مطلوبی باشد میتوان با استفاده از عمل جراحی استئوتومی موجب جوش خوردن شکستگی شد. این نوع عمل جراحی طول اندام تحتانی را هم تا حد زیادی اصلاح میکند. در صورتیکه سر استخوان ران از بین رفته باشد بیمار نیاز  به جراحی تعویض مفصل ران خواهد داشت. در این موارد هم میتواند طول اندام تحتانی را در حین جراحی اصلاح کرد.

در صورت عدم درمان مناسب در شکستگی های استابولوم، کوتاه شدن پا معمولا به علت بد جوش خوردن شکستگی ایجاد میشود. در این موارد معمولا تنها راه برای برقراری طول پا استفاده از عمل جراحی تعویض مفصل ران است.

در صورتیکه کوتاه شدن اندام تحتانی به علت شکستگی ها و دررفتگی های حلقه لگنی ایجاد شده باشد درمان قدری مشکل تر ولی انجام شدنی است. در این موارد کوتاهی معمولا به علت جوش نخوردن و یا بد جوش خوردن ایجاد میشود. در صورتیکه کوتاهی پا زیاد باشد میتوان با انجام جراحی استئوتومی جابجایی شکستگی را اصلاح کرده و سپس آن را در موقعیت مناسب جوش داد.

در هر صورت در شکستگی های لگن که قبلا درمان مناسبی نگرفته اند و بیمار دچار کوتاهی پا شده است میتوان با انجام اعمال جراحی مناسب طول پا را تا حد زیادی اصلاح کرد.

برادر من یک ماه قبل به علت شکستگی لگن جراحی شده و برای او از اکسترنال فیکساتور لگن استفاده کرده اند. آیا لزومی دارد که از این وسیله حجیم استفاده شود. چرا برای بیمار من از پلاتین استفاده نشده

شکستگی های متعددی را تحت نام شکستگی های لگن طبقه بندی میکنند ولی در بین آنها تنها شکستگی حلقه لگن است که همچنان در درمان آن از اکسترنال فیکساتور لگنی استفاده میشود.

اکسترنال فیکساتور وسیله ای برای تثبیت و بی حرکت کردن شکستگی و در مواردی کمک به جااندازی آن است. مهم ترین قسمت این وسیه نعدادی پیچ است که از راه پوست به داخل قطعات استخوانی شکسته شده فرستاده میشود. این پیچ ها در خارج از بدن به توسط چند گیره یا کلامپ به یک یا چند میله به نام بار متصل میشوند. اتصال پیچ و گیره و میله یک ساختار فلزی به نام اکسترنال فیکساتور را بوجود میاورد که بجز قسمتی از پیچ که در داخل بدن قرار دارد عمده قسمت های آن خارج از بدن بیمار است. دقیقا به همین خاطر به آن اکسترنال یا بیرونی میگویند.

بیرون بودن وسیله از بدن میتواند مزایای زیادی داشته باشدکه مهمترین آنها مقاوم بودن در مقابل عفونت است. پس از اکسترنال فیکساتور بطور وسیعی در شکستگی های باز که احتمال عفونت زیاد است استفاده میشود. در شکستگی های عفونی هم از این وسیله استفاده میشود. با این حال استفاده از اکسترنال فیکساتور در لگن بیشتر به این علت است که پزشک نمیخواهد محل شکستگی را باز کرده و ببیند. این عدم تمایل دلایل موجه و غیر موجهی دارد که در مورد آن در جای دیگر بحث خواهد شد.

آسیب های حلقه لگنی میتوانند موجب شکستگی یا دررفتگی در جلو و یا عقب و با هر دو قسمت لگن شوند. چون اکسترنال فیکساتور لگن فقط در جلوی لگن گذاشته میشود تاثیر آن فقط بر روی آسیب های جلوی حلقه لگنی است. بنابراین اگر در پشت لگن شکستگی و یا دررفتگی وجود داشته باشد این وسیله نمیتواند کمکی به بیحرکت کردن آن بکند.

در حالیکه اهمیت شکستگی و دررفتگی های پشت حلقه لگنی بیش از آسیب های جلوی لگن است ولی متاسفانه کمتر تشخیص داده میشوند و بسیاری اوقات از نطر پنهان میمانند مگر اینکه پزشک معالج دقت کافی را داشته و برای بررسی بیشتر لگن از وسایل تصویربرداری دقیقتر مانند سی تی اسکن استفاده کند. پس اگر توجه پزشک معالج فقط به آسیب جلوی لگن معطوف شده و برای بیحرکت کردن آن از اکسترنال فیکساتور استفاده کند و آسیب پشت حلقه لگن بدون درمان باقی بماند مشکلات مهم بیمار بدون درمان باقی میماند.

بدلیل اینکه استفاده از اکسترنال فیکساتور لگن بسیار راحت تر از جااندازی حلقه لگنی و استفاده از پیچ یا پلاک است استفاده از آن معمول تر است. با این حال امروزه استفاده از این وسیله در جراحی لگن فقط محدود به موارد خاصی است. مواردی که در آن پزشک از جااندازی و پایداری آسیب های خلف لگن مطمئن باشد.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

من مریضی دارم که یک ماه پیش به علت شکستگی لگن تحت عمل جراحی و گذاشته شدن فیکساتور قرار گرفته است. حال از شما این سوال را دارم که آیا محل هایی که میله فیکساتور از پوست بیرون آمده باید بسته شود یا اینکه باید روزانه تمیز شده و دور آن باز بماند که در این صورت برای استحمام و .. چه باید کرد

در درمان آسیب های حلقه لگنی گاهی از اکسترنال فیکساتور ها استفاده میشود.  برای اینکه استفاده از این وسیله با حداکثر کارآیی ممکن باشد توجه به نکاتی ضروری است.

اکسترنال فیکساتور لگن حداکثر ۸-۶ هفته بر روی لگن باقی میماند. بعد از آن باید خارج شود. کارگذاری آن در اطاق عمل است ولی خارج کردن آن معمولا در کلینیک و بصورت سرپایی و به توسط پزشک معالج انجام میشود.

اگر اکسترنال فیکساتور درست کارگزاری شده باشد بیمار باید بتواند بعد ار جراحی در تخت بنشیند. محل ورود پیچ ها به پوست زخمی دارد که بطور روزانه باید پانسمان شود. از این زخم معمولا تا حدود یک هفته مختصری ترشحات آبکی خارج میشود که طبیعی است ولی بعد از یک هفته این ترشحات باید قطع شوند. اگر در محل ورود پیچ های اکسترنال فیکساتور به پوست بخیه ای وجود دارد بعد از ۳-۲ هفته خارج میشوند.

محل ورود پیچ اکسترنال فیکساتور به پوست باید روزانه تمیز شود. ترشحاتی که در طول ۲۴ ساعت گذشته از کنار پیچ و از پوست خارج شده اند ممکن است بر روی پوست یا بر روی پیچ خشک شده باشند. این ترشحات خشک شده باید به دقت از محل خود خارج شوند بطوریکه بجز پوست و پیچ چیز دیگری در محل نباشد. سپس محل ورو پیچ به پوست یا بتادین تمیز شده و با گاز پانسمان میشود. باید از گیره های میله خارجی اکسترنال فیکساتور مراقبت کرد که کثیف نشوند. قسمت هایی از اکسترنال فیکساتور که خارج از بدن است باید هفته ای یک بار با آب و صابون تمیز و سپس خشک شود.

بیمار باید مراقب باشد تا اکسترنال فیکساتور او همیشه تمیز باقی بماند. کثیف و آلوده شدن آن احتمال عفونت را بیشتر میکند.

بیمار بعد از حدود ۳-۲ هفته میتواند با اکسترنال فیکساتور به حمام برود ولی باید محل ورود پیچ به پوست با پماد تتراسیکلین پوشیده شود تا آب به داخل پوست نفوذ نکند. بعد از پایان استحمام پوست و کل اکسترنال فیکساتور خشک شده و محل ورود پیچ به پوست پانسمان میشود.

در صورتیکه از محل ورود پیچ به پوست ترشحاتی خارج شد که بیش از ده روز طول کشید باید آن را حتما به اطلاع پزشک رساند چون ممکن است عفونتی در محل ایجاد شود. یکی از عوارض مهم و شایع اکسترنال فیکساتور عفونت محل ورود پیچ به پوست است که پانسمان درست و مراقبت های لازم میتوان احتمال آن را کم کرد. احتمال این عفونت در افراد چاق و در مبتلایان به دیابت بیشتر است. در صورت بروز عفونت ممکن است پزشک معالج از آنتی بیوتیک استفاده کند و یا ممکن است لازم باشد تا کل اکسترنال فیکساتور زودتر از موعد از بدن بیمار خارج شود.

بیمار باید مراقب گیره یا کلامپ های اکسترنال فیکساتور باشد. این گیره ها باید سالم بوده و مهره آنها سفت باشد در غیر این صورت به پزشک اطلاع داده شود.

تا حد امکان باید از حرکت پیچ و پوست نسبت به هم جلوگیری کرد. حرکت ایندو نسبت به هم موجب افزایش احتمال عفونت میشود. کاهش این حرکت با یک پانسمان خوب امکان پذیر است یک پانسمان مناسب پیچ را به پوست مکم کرده و حرکت این دو نسبت به یکدیگر را کاهش میدهد.

خواهرم در بچگی تصادف کرد و مفصل ران او دچار شکستگی و دررفتگی شد. این شکستگی به درستی درمان نشده و همین امر موجب کوتاهی پای سمت چپ او گردید. آیا خواهرم که الان ۲۳ سال دارد و دردی هم در پا احساس نمیکند احتیاج به عمل دارد و اگر عمل نکند با بالا رفتن سن دچار مشکل میشود. 

شکستگی لگن نامی برای دسته بزرگی از شکستگی ها است. این شکستگی ها عبارتند از

• شکستگی های گردن استخوان ران

• شکستگی های استابولوم

• شکستگی های حلقه استخوانی لگن

هر کدام از این سه دسته شکستگی میتواند همراه با دررفتگی باشد و هر کدام از این شکستگی ها در صورت درمان ناقص میتوانند موجب کوتاهی اندام طرف آسیب دیده شود.

با این حال شکستگی های استابولوم در صورتیکه به درستی درمان نشود بیمار بعد از چند سال دچار آرتروز و ساییدگی شدید مفصل ران میشود و این ساییدگی با درد شدیدی همراه است. البته در مواردی که بد جوش خوردن شکستگی شدید نباشد بچه ها و جوانان ممکن است آن را به خوبی تحمل کرده و در زیادی نداشته باشند. با این حال درد میتواند در سنین بالاتر ایجاد شود.

بد جوش خوردن شکستگی های استابولوم در صورتیکه دردی نداشته باشد نیاز به درمان جراحی نداردو در صورتیکه این بد جوش خوردن موجب بروز آرتروز شده و لگن بیمار دردناک شود ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران وجود داشته باشد.

شکستگی های گردن استخوان ران و شکستگی های ناحیه اینترتروکانتریک وضعیت متفاوتی دارند. در صورت بد جوش خوردن این شکستگی ها، ممکن است اندام بیمار کوتاه شود ولی دردی وجود نداشته باشد. در این موارد در صورت زیاد بودن کوتاهی ممکن است بتوان با انجام عمل جراحی استئوتومی، بد جوش خوردگی را اصلاح کرده و طول اندام تحتانی را تا حد زیادی اصلاح کرد.

بد جوش خوردن شکستگی های حلقه لگنی میتواند موجب کوتاهی اندام تحتانی شود و میتواند با یا بدون درد باشد. در این موارد در صورتیکه مقدار کوتاهی اندام کم باشد میتوان آن را با استفاده از کفی های طبی در داخل کفش جبران کرد و در صورت زیاد بودن کوتاهی ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی استئوتومی لگن برای اصلاح آن وجود داشته باشد.

در صورتیکه بیمار دچار شکستگی های گردن ران و یا حلقه لگن بوده و نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد تاخیر در آن ممکن است احتمال بروز زود هنگام آرتروز در بیمار را بیشتر کند.

دختر ۳۳ ساله ای دارم که در کودکی بدلیل CDH جراحی شده، الان هنگام راه رفتن یکی از پاهایش را کمی میکشد.  مدتی است موقع راه رفتن کمر همان سمت دررفتگی، بیشتر قوس برداشته و بنظر می آید که لگن یک سمت بالاتر است. علت این وضعیت چیست.

دررفتگی مادرزادی مفصل ران یا CDH  همانطور که از نامش پیدا است از بدو تولد وجود دارد. در این بیماری سر استخوان ران خارج از حفره استابولوم قرار گرفته است. در صورت درمان زود هنگام، این بیماری به راحتی قابل درمان است ولی اگر درمان با تاخیر انجام شود مشکلات بیمار بیشتر شده و بعد از مدتی دیگر جااندازی مفصل غیر ممکن میشود. اگر در یک محدوده زمانی خاص جااندازی صورت نگیرد حفره استابولوم به اندازه کافی بزرگ نشده و غضروف مناسبی درون آن ایجاد نمیشود. سر استخوان ران شکل و اندازه مناسب خود را بدست نمی آورد و بافت های نرم اطراف مفصل بخصوص کپسول مفصلی و عضلات در وضعیت درفته شکل گرفته و اجازه جااندازی را نمیدهند.

وقتی بچه به سن راه رفتن میرسد و در حالت ایستاده قرار میگیرد چون سر استخوان ران در درون حفره استابولوم نبوده و تکیه گاهی ندارد بر اثر فشار وزن به سمت بالا حرکت میکند. بالا رفتن سر استخوان ران موجب میشود تا کل اندام تحتانی به سمت بالا جابجا شود. این جابجایی موجب کوتاهی اندام طرف دررفته میگردد.

در این وضعیت وقتی بیمار سر پا می ایستد اگر بخواهد لگن خود را در وضعیت آناتومیک و درست قرار دهد پای سالم بر روی زمین قرار گرفته و پای طرف دررفته به زمین نخواهد رسد. ناچار بیمار برای اینکه بتواند کف هر دو پا را به زمین برساند مجبور میشود لگن خود را کج کرده و آن را در طرف دررفته کمی پایین تر بیاورد. با این ترفند کف هر دو پا به زمین میرسد و بیمار میتواند روی هر دو آنها تکیه دهد.

با بالاتر رفتن سن بچه و سنگین تر شدن او بتدریج فشار بیشتری در حین راه رفتن به اندام تحتانی دررفته وارد شده و سر استخوان ران باز هم بالاتر میرود و کوتاهی باز هم بیشتر میشود. لگن باز هم کج تر میشود. در نهایت کار به جایی میرسد که کجی لگن در ظاهر کاملا مشخص است. به علت کج بودن لگن ستون مهره هم که بر روی آن قرار گرفته به سمت جانبی انحنا پیدا کرده و بیمار دچار اسکولیوز میشود.

البته بالا رفتن استخوان ران در نهایت متوقف میشود. یا سر استخوان ران به کناره خارجی استخوان ایلیاک گیر کرده و همانجا متوقف میگردد و یا عضلات گلوتئال در اطراف سر استخوان، محکم اطراف آن را گرفته و مانع بالاتر رفتن آن میشوند. در بزرگسالی ممکن است کوتاهی اندام به حدی زیاد شود که کف پا با کج کردن لگن هم به زمین نرسد و بیمار در هر قدم مجبور شود زانوی طرف سالم را هم خم کند.

در بیمارانی که دچار دررفتگی مادرزادی لگن در هر دو طرف هستند چون هر دو ران با هم به بالا رفته اند ممکن است لگن به طرفین کج نشود و طول هر دو اندام تحتانی گرچه کوتاه تر شده ولی تقریبا یک اندازه باشد. البته در این وضعیت هم لگن انحراف پیدا میکند ولی انحراف آن بصورت چرخش آن به سمت جلو است. این چرخش لگن به سمت جلو موجب افزایش قوس و گودی کمر میشود. در این بیماران هم لنگش وجود دارد. این لنگش نه به خاطر اختلاف طول دو اندام است بلکه به علت ضعف عضلات لگن و نداشتن یک تکیه گاه در سر استخوان ران بوجود میاید.

در صورتیکه بچه در زمان کودکی درمان شود (جااندازی بسته و یا جراحی) ممکن است سر استخوان ران به درستی در درون حفره استابولوم جای نگرفته و کمی بالاتر باشد. در این وضعیت کوتاهی ایجاد شده در اندام تحتانی، موجب انحراف و کجی لگن میشود. اگر سر استخوان ران با عمل جراحی کاملا در درون حفره استابولوم جای گرفته باشد انحراف لگن و قوس کمر به علت چرخش لگن به سمت جلو است و همانطور که گفته شد این وضعیت به علت ضعف عضلات لگنی یا گلوتئال ایجاد میشود.

خانم ۲۸ ساله ای هستم که ۶ ماه پیش زایمان کردم. در زمان بارداری درد زیادی در قسمت رخ لگن داشنم که بعد از زایمان نیز از بین نرفت سه ماه بعد از زایمان به متخصص ارتوپد مراحعه کردم که تشخیص ایشان این بود که رخ لکن از هم فاصله گرفته و فقط با استراحت درمان میشود اما با وجود استراحت دو ماهه درمان نشدم ایا این مشکل راه درمان دیگری هم دارد؟ 

به نظر میرسد منظور شما از رخ لگن قسمت عانه یا شرمگاهی است. در ارتوپدی به این قسمت سمفیز پوبیس هم میگویند. سمفیز پوبیس محل اتصال دو استخوان پوبیس در جلوی حلقه استخوانی لگن است. سمفیز پوبیس یک مفصل است که از کنار هم قرار گرفتن استخوان های پوبیس ایجاد میشود و در بین این دو استخوان غضروفی وجود دارد. استخوان های پوبیس در زیر شکم و بالای دستگاه تناسلی درست در زیر پوست قابل لمس هستند. مفصل سمفیز پوبیس در حالت معمولی حرکت زیادی ندارد ولی در دوران بارداری حرکات آن زیاد میشود.

میدانیم که در حین زایمان نوزاد باید از درون حلقه استخوانی لگن عبور کند. بزرگترین قسمت بچه برای عبور از درون حلقه لگنی سر او است. برای اینکه سر بچه در هنگاه زایمان بهتر بتواند از درون لگن مادر عبور کند در دوران بارداری هورمونی در خون مادر ترشح میشود که موجب شل شدن غضروف سمفیز پوبیس میشود. در نتیجه درد دوران بارداری فاصله دو استخوان پوبیس به اندازه چند میلیمتر از هم بازتر میشود.

در زمان زایمان به علت فشار عضلات قدرتمند شکم مادر و فشار سر جنین به حلقه لگنی مادر، سمفیز پوبیس باز هم بیشتر از قبل باز میشود تا حلقه استخوانی لگن جای کافی برای عبور بچه را داشته باشد. گاهی فشار به لگن بقدری زیاد میشود که غضروف سمفیز ممکن است در حین زایمان به ناگهان پاره شده و دو استخوان سمفیز چند سانتیمتر از هم فاصله بگیرند.

باز شدن سمفیز پوبیس در دوران بارداری و زایمان معمولا بدون علامت بوده و فاصله ایجاد شده معمولا بعد از زایمان بطور خودبخود بسته میشود. با این حال در مواردی ممکن است تغییرات ذکر شده موجب بروز التهاب در استخوان پوبیس شود که به آن استئیت پوبیس میگویند.

استئیت پوبیس میتواند موجب بروز درد در ناحیه عانه شود. در غالب اوقات این درد با اقدامات غیر جراحی مانندکاهش فعالیت های بدنی، استراحت، گرم کردن موضع درد، استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و در نهایت تزریق کورتیکوستروئید به توسط پزشک از بین میرود.

در موارد معدودی که درد بعد از گذشت چند ماه پس از زایمان و انجام اقدامات ذکر شده خوب نشود ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.

من مبتلا به بیماری کندروم هستم. می خواستم بدانم برای درمان، پودر استخوان بهتر است یا برداشتن استخوان از لگن و این که از کدام قسمت لگن استخوان برداشته می شود؟

بیماری کندروم یا انکندروم نوعی تومور خوش خیم استخوانی است. این تومور از جنس غضروف بوده و بیشتر در استخوان های کف و انگشتان دست و پا دیده میشود. در بسیاری اوقات وجود تومور کندروم در استخوان هیچ علائمی ندارد و بیمار هیچگاه متوجه وجود آن نمیشود ولی گاهی اوقات تومور رشد کرده و موجب تغییر شکل استخوان میگردد. در بعضی موارد رشد تومور انکندروم موجب ضعیف شدن استخوان میشود و این ضعف میتواند موجب شکستگی استخوان گردد.

گاهی اوقات تومور کندروم نیاز به عمل جراحی دارد. در جراحی این تومور بافت غضروفی خارج شده و سطح درونی حفره خالی بوجود آمده تراشیده میشود. در مواردی که به علت رشد زیاد تومور استخوان ضعیف شده است ممکن است پزشک تصمیم بگیرد حفره بوجود آمده بعد از تخلیه تومور را پر کند. در بعضی تومورها برای پرکردن حفرات از سیمان استخوانی استفاده میشود. در کندروم بهترین راه پر کردن حفره با استخوان است.

موادی که به نام پودر استخوان وجود دارند دانه های ریزی از جنس سیلیکات یا هیدروکسی آپاتیت بوده و ارتباطی با استخوان ندارند. گاهی از این مواد برای تحریک جوش خوردن شکستگی ها استفاده میشود ولی استفاده از آنها حداقل بصورت تنها، در تومور کندروم موثر نیست.

همانطور که گفته شده بهترین راه برای پر کردن حفره تومور استفاده از استخوان است. استخوان را میتوان از بانک استخوان گرفت. بانک های استخوان مراکزی هستند که استخوان های افراد متوفی را گرفته، آماده کرده و برای استفاده بیماران نگهداری میکنند. راه دیگر استفاده از استخوان خود بیمار است. استفاده از استخوان خود بیمار گرچه ممکن است با مشکلاتی همراه باشد ولی نتایج درمانی به مراتب بهتری از روش های دیگر دارد.

پزشک میتواند استخوانی را که برای پیوند و پر کردن حفره تومورال نیاز دارد از مکان های متفاوتی از بدن بیمار اخذ کند. بهترین و در دسترس ترین آنها معمولا استخوان لگن است. قسمت ایلیاک از استخوان بی نام لگن، حاوی استخوان زیادی است که برداشتن قسمتی از آن برای پیوند مشکلی برای خود لگن بوجود نمی آورد. قسمت ایلیاک لگن بصورت یک برجستگی استخوانی در زیر پوست لمس میشود. این همان قسمتی است که مردم کمربند را بر روی آن یا کمی بالاتر از آن میبندند. برجستگی استخوان ایلیاک در دو طرف لگن در زیر پوست لمس میشود.

بسته به اندازه حجم حفره تومور، چیزی به اندازه یک نخود و یا گاهی چند سانتیمتر مکعب استخوان از لگن برداشته شده و سپس ریز ریز میشود. استخوان ریز شده سپس در داخل حفره تومور گذاشته میشود. این استخوان ریز شده بتدریج و بعد از چند ماه به استخوان خود بیمار متصل شده و یک استخوان یکپارچه و محکم را بوجود میاورد.

اینجانب مردی ۳۴ ساله هستم که در کوچکی دچار بیماری به نام لگ پرتس شدم. با مراجعه به دکتر و استفاده از عصای زیر بغل و کفشهای مخصوص تقریبآ بهتر شدم ولی الان حدود ۳ سال است که دوباره در ناحیه لگن و زانو ها و ساق پاهایم دچار درد و ناراحتی به صورت گاه وقتی می شوم که در ۵ ماه اخیرآ این دردها به قدری زیاد شده که نمی توانم پای چپم را کامل دراز کنم و اصلآ نمی توانم چهار زانو بشینم و موقع نشستن روی پاهام احساس درد می کنم. می خواستم ببینم که آیا نیاز به عمل جراحی دارم؟ آیا در آینده دچار مشکلات بیشتری می شوم؟ به هر دکتری مراجعه میکنم می گوید درمان ندارد فقط باید استراحت کنی

بیماری پرتس که نام کامل آن لگ کالو پرتس است بیشتر پسران در سنین ۹-۵ سالگی را مبتلا میکند. در این بیماری به عللی که هنوز بر ما پوشیده است خونرسانی به سر استخوان ران کم شده یا کاملا متوقف میشود. بدنبال این کاهش خونرسانی، سلول های استخوان میمیرند. در اصطلاح میگویند سر استخوان ران سیاه شده است. البته در واقع رنگ استخوان تغییری نمیکند. تغییر عمده در قوام و سفتی استخوان است. مرگ سلول های سر استخوان ران موجب نرم شدن استخوان میشود.

سر استخوان که نرم میشود بر اثر فشار وزن و نیروهایی که به مفصل ران وارد میشود شکل سر تغییر میکند. مقدار این تغییر شکل بسته به شدت بیماری متفاوت است. در حالات خفیف بیماری این تغییر شکل کم است ولی در حالات شدید، ممکن است سر کاملا تغییر شکل داده و پهن شود. با رشد بچه سر استخوان پهن تر شده و گردن استخوان ران کوتاه تر میشود. این پهن شدن سر و  کوتاه شدن گردن موجب میشود طول اندام تحتانی طرف مبتلا کوتاه تر از طرف سالم باشد.

در ابتدا کوتاه بودن اندام تحتانی مبتلا تنها مشکل بیمار است ولی با بالا رفتن سن و در دهه سوم عمر مفصل ران بتدریج دچار آرتروز میشود. علت آرتروز اینست که سر تغییر شکل یافته استخوان ران نمیتواند به راحتی در درون حفره استابولوم بچرخد و این موجب سایش این دو به هم و بروز آرتروز میشود. البته در موارد خفیف بیماری ممکن است آرتروز حتی تا آخر عمر هم بوجود نیاید ولی وقتی سر استخوان ران خیلی تغییر شکل داده باشد آرتروز و ساییدگی زودتر ایجاد میشود.

شروع ساییدگی و آرتروز در مفصل ران با شروع درد و محدودیت حرکت ظاهر میشود. درد ها بتدریج زیادتر میشوند و بیمار نمیتواند به راحتی پای خود را دراز کند یا چهار زانو بنشیند.

این خلاصه ای از وضعیتی بود که برای شما بوجود آمده است. در صورتیکه درد و محدودیت حرکتی مفصل ران شما شروع شده است بتدریج شدت بیماری بیشتر شده و در سال های آینده درد و محدودیت حرکتی مفصل ران شما بیشتر خواهد شد.

توصیه من به شما اینست که زیاد به مفصل ران خود فشار نیاورید. چهار زانو و دو زانو ننشینید و برای نشستن بیشتر از صندلی استفاده کنید. از توالت های سنتی استفاده نکنید. وزن خود را کاهش دهید و یک رژیم غدایی معتدل داشته باشید.

اگر درد شما خفیف است در روزهایی که درد وجود دارد میتوانید از داروهای مسکن استفاده کنید ولی در صورتیکه شدت درد زیاد بوده و مانع از انجام فعالیت های روزمره میشود چاره ای جز عمل جراحی تعویض مفصل ران وجود ندارد. در این عمل جراحی سر استخوان ران یرداشته شده و بجای آن سر مصنوعی گذاشته میشود. سطح داخلی حفره استابولوم هم تراشیده شده و در داخل آن یک کاسه فلزی و پلی اتیلنی گذاشته میشود. عمل جراحی تعویض مفصل ران درد شما را از بین خواهد برد و کوتاهی پای شما را هم جبران خواهد کرد.

من در اثر تصادف دچار شکستگی لگن شدم پزشک ۶ هفته استراحت برای من تجویز کرده اند و یک پین در ساق من گذاشته با یک وزنه ۶ کیلوگرمی که به آن متصل است و هرشب آمپول کلکسان یا انوکساپارین تزریق میکنم. الان بعد از گذشت یک ماه و نیم درد زیادی در ناحیه لگن ندارم آیا میتوانم راه بروم. آیا آمپول  CLEXANE عوارضی ندارد آیا درست است که مانع از پر شده محل شکستگی می شود؟

شکستگی لگن طیف وسیعی از شکستگی ها را شامل میشود ولی کلا میتوان آن را به سه دسته تقسیم کرد

درمان هیچ یک از شکستگی های ذکر شده استفاده از پین و وزنه و کشش نیست. دهه های قبل که تکنیک های جراحی لگن هنوز پیشرفت زیادی نکرده بود برای درمان این شکستگی ها از کشش اسکلتال یا همان کشش با وزنه استفاده میشد ولی به علل زیادی استفاده از این روش منسوخ شد. کشش و وزنه در غالب اوقات نمیتواند شکستگی لگن را به درستی جااندازی کند و همچنین عوارض استفاده از کشش بسیار زیاد است. معمول ترین این عوارض ایجاد زخم بستر، مشکلات تنفسی منجمله عفونت های تنفسی، عفونت های ادراری، لخته شدن خون در اندام تحتانی، محدود شدن بیمار برای مدت طولانی در بستر و مشکلات دیگر است.

امروزه استفاده از کشش در درمان قطعی شکستگی های لگن منسوخ شده و فقط محدود به چند روزی است که بیمار برای جراحی آماده میشود. بعضی شکستگی های لگن نیاز به عمل جراحی ندارد که در این صورت بیمار باید بعد از چند روز با واکر شروع به راه رفتن کند. با این حال اکثر این شکستگی ها نیاز به جراحی دارند. پس استفاده از کشش و وزنه برای درمان این شکستگی ها اصلا مطرح نیست.

جراحی شکستگی های لگن از اعمال جراحی حساس و مهم ارتوپدی است و باید به توسط متخصص ارتوپدی که برای این کار آموزش های لازم را دیده است انجام شود.

بهترین زمان برای اقدام به جراحی این شکستگی ها هفته اول بعد از شکستگی است و بعد از گذشت یک ماه از آن انجام جراحی بسیار مشکل و گاهی عملا غیر ممکن میشود.

نکته دیگر اینست که شکستگی های لگن برای جوش خوردن نیاز به حداقل سه ماه زمان دارند. چه بدون عمل جراحی و چه با عمل جراحی. عمل جراحی تاثیری در کوتاه کردن زمان جوش خوردن شکستگی لگن ندارد. عمل جراحی برای این انجام میشود که شکستگی به درستی جااندازی شود و بیمار بتواند چند روز بعد ار جراحی با واکر یا عصای زیر بغل راه برود. البته راه رفتن باید طوری باشد که پای طرف آسیب دیده را بر روی زمین فشار ندهد تا شکستگی زمان کافی برای جوش خوردن را داشته باشد. 

از شکستگی لگن شما حدود یک ماه و نیم گذشته است. پس شکستگی در حال جوش خوردن بوده ولی هنوز کامل نشده است. اکثر بیمارانی که با وزنه و کشش درمان میشوند بعد از یک تا یک و نیم ماه دردی در ناحیه لگن ندارند. این کاهش درد موجب میشود بیمار فکر کند شکستگی ایشان جوش خورده و با همین فکر بیمار بلند شده و راه میرود. متاسفانه این کار وضعیت شکستگی را باز هم بدتر میکند. جابجایی شکستگی باز هم بیشتر میشود.

به شما توصیه میکنم تا یک ماه و نیم دیگر راه نروید.

انوکساپارین Enoxaparin یا کلکسان Clexane دارویی است که برای رقیق شدن خون و کاهش احتمال لخته شدن خون در ساق به شما داده شده و مانع از جوش خوردن شکستگی نمیشود.