سوالات متداول- مچ دست

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

من چند ماه قبل به علت شکستگی مچ دست راستم تحت عمل جراحی قرار گرفتم که این عمل با پلاتین صورت گرفت. شکستگی من بعد از دو ماه کاملا جوش خورد. این جوش خوردن تا چه اندازه قابل اطمینان بوده و استحکام آن تا چه اندازه میباشد؟

در مچ دست انسان استخوان های زیادی وجود دارند و هر کدام از آنها ممکن است دچار شکستگی شوند. پس انواع مختلفی از شکستگی میتواند در ناحیه مچ دست بوجود آید. البته شایعترین آنها شکستگی کالیس است. شکستگی کالیس در پایین ترین قسمت استخوان رادیوس یا زند زبرین ایجاد میشود. این شکستگی ها در غالب موارد بدون استفاده از عمل جراحی جااندازی شده و با گچ گیری درمان میشوند. با این حال در مواردی ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.

در عمل جراحی شکستگی کالیس بعد از جااندازی محل شکستگی از پین یا پیچ و پلاک یا اکسترنال فیکساتور برای فیکس کردن قطعات شکسته شده استفاده میشود. در صورت استفاده از پین یا اکسترنال فیکساتور این وسایل معمولا بعد ار ۶-۴ هفته از دست خارج میشوند و در صورتیکه از پیچ و پلاک استفاده شده باشد این وسایل معمولا در دست باقی میمانند.

شکستگی کالیس معمولا بعد از شش هفته تا دو ماه جوش میخورد. بعد از این مدت بیمار باید تحت نظر پزشک معالج و فیزیوتراپ حرکات خاصی را برای مچ دست خود انجام دهد تا دامنه حرکتی آن به حد قبل از شکستگی برگردد. همچنین بیمار با انجام نرمش های خاصی قدرت عضلات ناحیه ساعد خود را افزایش میدهد. این اقدامات حدود دو ماه زمان میبرند.

بعد از اینکه بیمار توانست مچ خود را به خوبی حرکت داده و قدرت عضلات ساعد را افزایش دهد میتواند فعالیت های معمولی روزانه را به راحتی انجام دهد. پس بیماری که به علت شکستگی کالیس در ناحیه مچ دست تحت عمل جراحی قرار گرفته حدودا بعد از سه ماه میتواند با دست خود به راحتی کار کند. استحکام محل جوش خوردگی در این زمان بسیار خوب است.

البته انجام حرکات سنگین ورزشی نیازمند گذشت حدود ۶-۵ ماه از زمان شکستگی و تقویت کامل عضلات اندام فوقانی و بدست آوردن مهارت های ورزشی خاص ورزشی است که فرد به آن علاقه دارد. با گذشت این زمان مچ دست آنقدر قدرت دارد تا بتواند فعالیت های سنگین را تحمل کند.

با این حال در مورد بیماری که پلاک در مچ دست و ساعد خود دارد توصیه نمیشود حرکات ضربه ای شدید مانند ورزش های رزمی را انجام دهد مگر اینگه پلاک را خارج کند.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

هفته گذشته بر اثر یک بی مبالاتی هر دو استخوان ساعد دستم نزدیک مچ شکست و تحت عمل جراحی به وسیله پیچ و پلاک قرار گرفتم. امروز از پزشکم پرسیدم چه زمانی آتل را خارج می کنید و گچ می گیرید؟ فرمودند چون ورم دارد یکی دو هفته دیگر.

مجدد پرسیدم: و چه زمانی گچ را خارج می کنید؟ که پاسخ دادند شاید نیاز به گچ گرفتن نشود. می خواستم بدانم حرف ایشان در بین ارتوپد ها معمول است؟ واقعا این امکان هست که پس از ۳ هفته دستم نه در آتل باشد و نه در گچ؟ این را هم بگویم که در حال حاضر دردی در نقاط عمل شده ندارم و انگشتان و مچم را هم تقریبا به راحتی حرکت می دهم.

شکستگی استخوان های ساعد در نزدیکی مچ را شکستگی کالیس مینامند. این شکستگی ها در غالب موارد فقط نیاز به گچ گیری دارند و یا بعد از جااندازی بسته گچ گیری میشوند. با این حال در مواردی که جابجایی قطعات شکسته شده زیاد بوده و یا شکستگی ناپایدار باشد نیاز به عمل جراحی وجود دارد.

در عمل جراحی این شکستگی ها، بعد از جااندازی قطعات شکسته شده برای تثبت شکستگی از پین یا اکسترنال فیکساتور و یا از پیچ و پلاک استفاده میشود. در پایان جراحی دست و مچ و ساعد بیمار را در یک آتل میگذارند. هدف از این آتل حمایت مچ دست و کمک به جوش خوردن زخم و کاهش تورم است.

این آتل معمولا چند روز باقی مانده و سپس خارج میشود. در صورتیکه تورم مچ دست دیر خوب شود ممکن است پزشک ترجیح دهد تا دست مدت بیشتری در آتل باقی بماند.

در مواردی که برای جراحی دست از پیچ و پلاک استفاده شده باشد معمولا بعد از خارج کردن دست از آتل، گچ گیری انجام نمیشود. در این بیماران حرکات مچ دست معمولا چند روز بعد از جراحی شروع میشود ولی وقتی از پین و یا اکسترنال فیکساتور استفاده شود این حرکات بعد از خروج وسایل که معمولا در هفته ۶-۴ است شروع میگردد.

در مواردی که برای تثبیت شکستگی کالیس از پین به تنهایی استفاده شده باشد پزشک معالج در اطاق عمل دست را در یک آتل گچی قرار میدهد و یا ممکن است از یک گچ کامل به دور دست استفاده کند. در صورت استفاده از آتل معمولا آتل در هفته اول یا دوم خارج شده و دست بطور کامل در گچ گذاشته میشود. در هر دو حالت چه زمانی که در اطاق عمل از گچ استفاده شود و چه زمانی که اول از آتل استفاده شده و بعد از مدتی آتل با گچ جایگزین شود معمولا گچ بعد از گذشت شش هفته از زمان جراحی از دست خارج میگردد.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

کار کیست مچ دست چیست و اگر کیست پاره شده و تبدیل به گانگلیون شود و آن را عمل کنیم یا از مچ دست درآوریم آیا در عملکرد مچ تغییری ایجاد می شود یعنی مچ دست ضعیف می شود. آیا بعد از عمل جراحی، کیست دیگری جهت کار طبیعی مچ دست بوجود میاید یا خیر.

در مچ دست بطور طبیعی کیستی وجود ندارد و گانگلیون بر اثر پاره شدن کیست ایجاد نمیشود. گانگلیون نام دیگر کیست سینوویال است. کیست سینوویال نام توده ای است که بطور شایعی در پشت مچ دست ایجاد میشود. این بافت شبیه یک کیسه است که در درون آن مایع غلیظی وجود دارد. این مایع همان مایع مفصلی است که مدتی در درون کیست مانده و غلیظ شده است. جدار کیست هم بافتی شبیه کپسول مفصلی مچ دست است.

در واقع گانگلیون یا کیست سینوویال یک نوع فتق یا بیرون زدگی کپسول مفصلی مچ دست است. پس کپسول مفصلی در پشت مچ دست برآمده و برجسته شده و در درون آن مایع مفصلی جمع و سپس غلیظ میشود.

عمل جراحی این کیست بصورت خارج کردن آن است و خروج کیست از مچ دست مشکلی در عملکرد و کارآیی مچ دست ایجاد نکرده و قدرت مچ دست را کاهش نمیدهد.

احتمال عود کیست سینوویال بعد از درمان وجود دارد ولی کمترین احتمال عود در بین درمان های مختلف متعلق به عمل جراحی است.

کیست سینوویال یا گانگلیون ممکن است در سطح کفی مچ دست و یا در انگشتان دست هم ایجاد شود.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

آقای دکتر تشدید درد در سرما بعد از شکستگی مربوط به چی میشه؟ عصب، ماهیچه یا تاندون. من مچ دستم ۱۰ ماه پیش شکسته. بعد از ۱۰ ماه وقتی در معرض سرما قرار میگیره درد میگیره مچم و درد آن تا انگشتانم ادامه پیدا میکنه. بعد که در معرض گرما میزارمش بلا فاصله درد تسکین پیدا میکنه علت چیست؟

بسیاری از دردهای استخوانی و مفصلی با سرما افزایش یافته و با گرم شدن موضع کم میشوند. شاید به همین علت باشد که افراد مسن تر که به علت آرتروز مفاصل تحرک کمتری دارند در فصل پاییز و زمستان با مشکلات بیشتری مواجه میشوند. در فصول سرد سال شدت درد این افراد بیشتر میشود. شکستگی ها هم این حالت را دارند.

صرف نظر از این که شکستگی بصورت بسته درمان شده یا برای درمان آن از عمل جراحی و پیچ و پلاک استفاده شده باشد تا مدت ها بعد از بهبودی، محل شکستگی در سرما درد میگیرد. البته به نظر میرسد در مواردی که پلاک بر روی استخوان باقی مانده است حساسیت فرد به سرما بیشتر میشود بخصوص در مواردی که پلاک دقیقا در زیر پوست قرار دارد مانند ناحیه ساق پا

علت این درد به درستی شناخته شده نیست ولی فرضیه هایی در این زمینه مطرح است.

سرما میتواند با تغییر در فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک آستانه تحمل درد فرد را پایین برده و شدت درد را افزایش دهد. همچنین در سرما شدت جریان خون اندام کاهش پیدا میکند و این تغییر میتواند در افزایش شدت دردر موثر واقع شود.

در هر صورت محلی که شکسته بوده و تازه جوش خورده تا ماه ها و حتی ممکن است تا چند سال نسبت به سرما حساس بوده و در حین  سرد شدن درد بگیرد. این درد معمولا با گذشت زمان کاهش پیدا میکند. در صورتی که پلاک در اندام باشد ممکن است خارج کردن آن بتواند شدت درد را کاهش دهد.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

من مچ دستم از دو ناحیه دچار شکستگی شده و به پزشک مراجعه کردم که گچ گیری رو برام انجام دادند. اما بعد از چند روز دستم متورم شده و هر روز بدتر هم میشه. میخواستم بدونم آیا این طبیعی است یا باید به پزشک مراجعه کنم.

تورم دست بعد از گچ گیری مشکل مهمی است و نیاز به درمان فوری دارد. این تورم به علل متفاوتی میتواند ایجاد شود.

• خود شکستگی به علت التهابیکه در محل ایجاد میکند موجب تورم میشود. به بیمار توصیه میشود تا چند روز بعد از شکستگی دست خود را به پایین آویزان نکند. بهتر است بیمار تا چند روز دراز کشیده و دست خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهد تا ورم کاهش پیدا کند. همچنین بیمار تشویق میشود تا مرتبا دست خود را مشت و باز کند. این کار به کاهش تورم کمک میکند.

• گاهی اوقات گچ قدری محکم بسته شده است. در این موارد فشار گچ موجب افزایش تورم میشود. تورم از یک طرف و فشار گچ از طرف دیگر موجب کاهش خونرسانی به دست و انگشتان میشود و این مشکل میتواند موجب بروز سندروم کمپارتمان و ایجاد آسیب های احتمالی در دست شود.

• ممکن است در پوست محل شکستگی زخمی وجود داشته باشد و عفونت این زخم میتواند موجب بروز تورم شود.

تورم دست بعد از گچ گیری شکستگی مچ دست طبیعی نبوده و نیازمند رسیدگی فوری است. در این موارد بیمار باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. در صورتیکه ورم زیاد باشد پزشک گچ را باز میکند تا تورم کاهش یابد.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

استخوان اسکافوئید من ۷ ماه قبل شکسته است و آن را گچ گیری کرده اند. متاسفانه هنوز جوش نخورده است. آیا گچ گیری مجدد فایده ای دارد یا نه؟ آیا قابل جوش خوردن هست یا نه ؟ و راه های دیگر درمان چیست؟

مچ دست هشت استخوانچه دارد که یکی از مهمترین آنها استخوان اسکافوئید یا ناویکولار است. شکستگی استخوان اسکافوئید مهم است چون جوش خوردن آن به راحتی صورت نمیگیرد. جریان خون این استخوان و عروقی که به آن خون میرسانند طوری قرار گرفته اند که در موقع شکستگی به راحتی آسیب میبینند و این آسیب میتواند موجب قطع جریان خون به استخوان شود.

با قطع جریان خون به استخوان اسکافوئید احتمال دیرجوش خوردن و یا جوش نخوردن استخوان بیشتر میشود و از طرف دیگر ممکن است استخوان دچار نکروز شده و سیاه شود.

شکستگی استخوان اسکافوئید را وقتی بدون جابجایی است میتوان با گچ گیری درمان کرد ولی شکستگی های با جابجایی را معمولا با عمل جراحی درمان میکنند. وقتی از درمان شکستگی استخوان اسکافویید هفت ماه گذشته و هنوز جوش نخورده است ادامه گچ گیری تقریبا بی فایده است. در این موارد میتوان برای جوش دادن استخوان از عمل جراحی استفاده کرد.

در عمل جراحی جوش نخوردگی استخوان اسکافوئید برای فیکس کردن قطعات معمولا از یک پیچ استفاده میکنند که در درون استخوان و در امتداد محور طولی آن قرار میگیرد. در این اعمال جراحی ممکن است از پیوند استخوان هم استفاده شود.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

حدود ۵ سال پیش مچ دستم بر اثر افتادن شکست و تحت عمل جراحی قرار گرفتم و یک قطعه پلاتین L مانند به استخوان مچ دستم پیچ شده است. میخواستم بدانم که تا چه وقتی این پلاتین باید در دستم باشد و آیا این پلاتین از دستم خارج شود بهتر است یا خیر؟

پلاک های L شکل در مچ دست برای فیکس کردن شکستگی های پایین استخوان رادیوس یا زند زبرین در ناحیه مچ دست کاربرد دارند. این پلاک همراه با پیچ هایی که از آن عبور کرده و به قطعات شکسته شده استخوان میروند موجب میشوند تا شکستگی بیحرکت شود تا موقعی که جوش بخورد. گرچه شکستگی های این ناحیه معمولا در عرض شش هفته جوش میخورند ولی حدود شش ماه طول میکشد تا محل شکستگی به اندازه کافی سفت و محکم شود.

بعد از این مدت معمولا نیازی به خارج کردن پلاک نیست. در اندام تحتانی مانند ران یا ساق پلاک هایی را که برای درمان شکستگی بکار برده میشوند باید بعد از حدود دو سال خارج کرد ولی در اندام فوقانی مانند بازو، ساعد و مچ دست این کار الزامی نیست. علت خارج کردن پلاک در اندام تحتانی فشارهای زیادی است که در حین راه رفتن به استخوان وارد میشود.

در اندام تحتانی وجود پلاک بر روی استخوان میتواند موجب ایجاد پوکی استخوان منطقه ای در زیر پلاک شود و این پوکی میتواند استخوان را ضعیف و مستعد شکستگی کند. این روند در اندام فوقانی ایجاد نمیشود و بنابراین نیازی به خارج کردن پیچ و پلاک ها در بازو، ساعد یا مچ دست نیست.

البته در بعضی موارد ممکن است وجود پلاک در اندام فوقانی موجب بروز درد شود و یا اندام را به سرما حساس کند. در این موارد میتوان پلاک را خارج کرد. در کسانی هم که ورزش های رزمی ضربه ای انجام میدهند بهتر است پلاک خارج شود.

پلاک های مچ دست را میتوان بعد از گذشت یکسال از شکستگی خارج کرد.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

من در سالن ورزشی زمین خوردم و نسوج نرم مچ دستم طبق نظریه پزشک ارتوپد آسیب دید و سه هفته داخل گچ بوده است و پس از باز کردن گچ انگشتانم جمع نمی شود و نمی توانم چیزی را بلند نمایم و شبها درد نیز دارم.

بیحرکتی به مدت طولانی موجب محدودیت حرکتی میشود بخصوص در اندام یا مفصلی که آزرده و ملتهب است. کسانی که به علت آرتروز دچار محدودیت حرکتی در یک مفصل هستند صبح که از خواب برمیخیزند احساس میکنند مفصلشان خشک است. چند دقیقه ای باید مفصل را حرکت دهند تا خشکی از بین برود. وقتی با چند ساعت خوابیدن و حرکت ندادن اندام مفصل خشک میشود چند هفته بیحرکتی مسلما میتواند خشکی بیشتری ایجاد کند.

هرچه آسیب و تورم مفصل بیشتر باشد بیحرکتی با گچ میتواند محدودیت حرکتی بیشتری ایجاد کند و هرچه مدت بیحرکتی بیشتر باشد باز هم محدودیت حرکتی بیشتری ایجاد میشود. افراد مسن استعداد بیشتری یه محدود شدن حرکات مفصلی بعد از مدتی بیحرکتی دارند.

بعد از هر گچ گیری معمولا مفاصلی که به توسط گچ بیحرکت شده اند خشک میشوند. گاهی این خشکی با چند روز حرکت دادن مفصل خودبخود بهتر میشود و گاهی هم برای بهبود دامنه حرکتی مفصل نیاز به انجام نرمش های ممتدی وجود دارد. این خشکی معمولا به علت کوتاه شدن نسبی تاندون ها و رباط های مفاصل ایجاد میشود.

معمولا بعد از یک دوره گچ گیری پزشک معالج یا فیزیوتراپ حرکاتی را به بیمار آموزش میدهد. انجام این حرکات موجب نرم شدن تاندون ها و لیگامان ها و افزایش قابلیت انعطاف آنها شده و در نتیجه دامنه حرکتی مفصل بهتر میشود.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

سه ماه است که مچ دستم درد می کند و حرکت اجسام با درد همراه است. سه هفته با تشخیص متخصص ارتوپد که درد را به التهاب تاندون نسبت داده است مچ و شست دست راستم را گچ گرفتم. مدت یک هفته است که زیر نظر متخصص ارتوپد گچ را باز کرده ام ولی هم درد دارم و هم بر داشتن اجسام برایم دردآور است. مرا راهنمایی کنید. شغل:معلم  سن:۴۲  جنس: مونث

درد در مچ دست علل متعددی دارد که یکی از آنها التهاب تاندون است. گاهی اوقات تاندون های باز کننده انگشت شست در ناحیه مچ دست ملتهب شده و بیماری به نام دکرون را ایجاد میکنند. در این بیماری حرکات مچ دست دردناک میشوند. بیماری دکرون معمولا با  استراحت دادن به مچ دست و عدم انجام کارهای سنگین با آن و مدتی بیحرکتی خوب میشود. این بیماری ندرتا نیاز به جراحی دارد.

درد مچ دست ممکن است به علت پیچ خوردن آن و متعاقب آسیب های ورزشی ایجاد شود. در این موارد درد در اطراف مچ دست ممکن است چند هفته و یا حتی چند ماه ادامه یابد ولی این مشکل معمولا با چند هفته بیحرکتی با استفاده از گچ یا آتل بهبودی پیدا میکند.

درد مچ دست میتواند به علت بیماری کین باخ ایجاد شود. این بیماری به علت نکروز آوازکولر یا سیاه شدن استخوان لونیت در ناحیه مچ دست بوجود میاید. سیاه شدن این استخوان موجب بروز درد و محدودیت حرکتی و بعد از مدتی تغییر شکل استخوان میشود. درمان این بیماری در بعضی موارد عمل جراحی است.

درمان درد مچ دست ابتدا نیازمند یک تشخیص درست از علت درد است. پزشک ارتوپد بعد از گرفتن اطلاعات از بیمار، مچ دست وی را معاینه کرده و با استفاده از روش های پاراکلینیکی مانند تصویربرداری های لازم علت درد را مشخص میکند. تنها بعد ار مشخص شدن بیماری که درد را بوجود آورده است میتوان درمان مناسب را انجام داد.

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

حدود یک سال پیش دچار شکستگی استخوان اسکافوئید شدم و حال که یازده ماه گذشته آیا می توانم به ورزش بدنسازی برگردم یا خیر؟ آیا با دمبل و حرکات بدنسازی دوباره استخوان می شکند یا خیر؟

 استخوان اسکافوئید برای کمک به انجام حرکات روان و بدون درد در مچ دست نیاز به داشتن یک ساختمان بدون عیب دارد. این استخوان هم مانند دیگر استخوان های بدن در صورت درمان و مراقبت مناسب جوش خورده و کار خود را به نحو احسن انجام میدهد. البته احتمال جوش نخوردن و یا دیگر عوارض در شکستگی استخوان اسکافویید کمی بیش از معمول است.

قسمت اعظم سطح این استخوان پوشیده از غضروف بوده و اسکافویید از این طریق با استخوان های اطراف خود مفصل میشود. وجود هر گونه ناهماهنگی در این استخوان بعد از جوش خوردن و یا جوش نخوردن استخوان موجب میشود تا غضروف استخوان در محل مفصل دچار تخریب شده و ایجاد ساییدگی کند.

پس بعد از هر شکستگی استخوان اسکافویید و انجام درمان مناسب برای آن پزشک معالج باید از جوش خوردن درست آن اطمینان حاصل کند. استخوان اسکافوئید برای جوش خوردن معمولا به چند ماه زمان نیاز دارد. پس از گذشت این زمان در صورتیکه پزشک با انجام معاینات و تصویربرداری های لازم مطمئن شد که شکستگی خوب جوش خورده است به بیمار اجازه انجام فعالیت های ورزش با مچ دست را میدهد.

بیمار در ابتدا حرکات نرمش سبک را انجام داده و سپس بتدریج شدت و مدت انجام حرکات را بیشتر کرده و بعد از اینکه قابلیت انعطاف مفصل مچ وی به حد قبل از شکستگی رسید میتواند فعالیت ورزشی سنگین خودر ا شروع کند.

وقتی شکستگی استخوان اسکافوئید بطور کامل جوش خورد احتمال شکستگی مجدد آن مانند این احتمال وقوع قبل از شکستگی اولیه است.