سوالات متداول- مچ پا

 خانمی ۵۵ ساله با وزن ۸۷ کیلو گرم هستم حدود ۴ ماه پیش بر اثر افتادن قوزک داخلی پایم شکست و پزشک معالجم بعد از تصویر برداری تشخیص دادند که پایم باید به مدت ۲ ماه در گچ باشد. بعد از دو ماه و پس از تصویربرداری گچ پایم را باز نمود. حال با گذشت ۲ ماه هنوز روی پایم درد دارد و ورم نیزدارد. چگونه درد و ورم پایم را کم کنم.

شایعترین علت ورم که چند ماه بعد از شکستگی همچنان ادامه دارد بیحرکتی مفصل نزدیک شکستگی است. علل دیگر عبارتند از

جوش نخوردگی شکستگی و عفونت را میتوان به وسیله رادیوگرافی مچ پا و بررسی های پاراکلینیکی تشخیص داد. در صورت وجود این عوارض باید درمان متناسب با آنها انجام شود.

مهمترین روش درمان آتروفی سودک و ورمی که بر اثر بیحرکتی در پا بوجود آمده است شروع حرکات مچ پا و انگشتان است. حرکت مچ پا باید چند روز بعد از عمل جراحی شکستگی مچ پا و یا بلافاصله بعد از باز کردن گچ پا شروع شود. البته حرکات پا در چند روز اول و یا حتی یکی دو هفته اول ممکن است قدری دردناک باشد ولی اگربیمار به علت ترس از درد پای خود را حرکت ندهد ورم و بدنبال آن درد بیشتر میشود.

این حرکات باید در قالب نرمش های خاص مچ پا صورت گیرند. بتدریج و با گذشت چند هفته تورم و درد از بین خواهد رفت. برای کاهش درد میتوان نرمش ها را همراه با گرم کردن مچ پا انجام داد. گرما درد را کم کرده و تحمل فرد را برای انجام نرمش ها بیشتر میکند. استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب هم به منظور کاهش درد و تورم و بهتر انجام دادن نرمش ها مفید است.

 مادرم ۵۴ سال سن دارد و بعلت افتادن از ناحیه قوزک داخلی پا دچار شکستگی شدند. پزشک پس از معاینه و تصویر برداری مچ پایش را گچ گرفت ۳ ماه تمام پایش در گچ بود. بعد از گذشت یک ماه از باز کردن گچ همچنان در ناحیه مچ پا ورم و درد شدید احساس میشود. این درد به خاطر چیست و آیا شکستگی جوش خورده است.

سه ماه بیحرکتی، مچ پا را خشک و متورم و دردناک میکند.

درمان شکستگی های مچ پا در مواردی که بدون جابجایی باشند شش هفته بیحرکتی با گچ است. پس از این شش هفته گچ باید خارج شده و مچ پا شروع به حرکت کند. بیحرکتی طولانی مدت مچ پا بخصوص در افراد با سن بالا موجب محدود شدن حرکت مفصل میشود.

در مواردی که شکستگی قوزک با جابجایی همراه است بیمار باید تحت عمل جراحی جااندازی باز و سپس تثبیت شکستگی با پیچ و پلاک قرار گیرد. در این موارد هم حرکات مچ پای بیمار باید در یک هفته اول بعد از شکستگی شروع شود.

جوش خوردن شکستگی با استفاده از رادیوگرافی مشخص میشود. بعد از تائید این جوش خوردگی بیمار میتواند پای شکسته را بر روی زمین فشار دهد.

وقتی بعد از یک بیحرکتی طولانی مدت پا از گچ خارج شده و شروع به حرکت میکند دردناک میشود. راه حل این مشکل در غالب موارد شروع نرمش های طبی مچ پا تحت نظر فیزیوتراپ است. با انجام نرمش ها بتدریج حرکات مچ پا بهتر شده و تورم آن کمتر میشود. بدست آوردن دامنه حرکتی مناسب و کاهش درد و تورم مچ پا در این وضعیت ممکن است به یکی دو ماه زمان نیاز داشته باشد.

بعداز جوش خوردن شکستگی ساق پای چپم موقع راه رفتن قوزک پایم متورم میشود. به شکسته بندی مراجعه کردم پایش را روی پای من گذاشته و فشار داد صدایی شبیه به قولنج درآمد. گفت خرده اش مانده بود جا انداختم خوب خواهدشد. و خوب هم نشد حال سوالم از اقای دکتر این است ایا واقعا یک همچین چیزی وجود دارد یا دکون بازاره.

سالها قبل امکان دسترسی همه مردم به پزشک نبود و به ناچار به درمانگر های تجربی مراجعه میکردند ولی امروزه که در هر جایی پزشک هست و پزشک متخصص ارتوپدی در شهر های متوسط هم هست سعی کنیم از این نعمت که به ما ارزانی شده استفاده کنیم.

خیر چنین چیزی صحت ندارد. به علت تغییراتی که در هنگام ضربه اولیه در سیستم درناژ وریدی و لنفاوی ساق ایجاد شده مچ و قوزک ممکن است تا مدتی متورم باشد. این ورم بتدریج کاهش میابد. بهترین راه برای کاهش این تورم انجام نرمش های کشش مچ پا برای افزایش دامنه حرکتی مفصل و انجام نرمش های تقویت کننده عضلات ساق است.

بستن اطراف مچ و کف پا با باند کشی یا یک مچ بند کشی و یا استفاده از یک جوراب واریس میتواند با فشردن ساق و مچ پا موجب کاهش تورم شود. در یکی دو ماه اول بعد از شکستگی باید سعی کرد پا زیاد به پایین آویزان نباشد. پایین ماندن پا موجب کاهش بازگشت وریدی خون و بدنبال آن افزایش ورم پا شود. در صورتی که پا ورم کرد بیمار باید دراز کشیده و پا را بمدت ۱۵-۱۰ دقیقه بالا نگه دارد. این کار موجب کاهش تورم میشود.

 دختری ۲۳ ساله هستم و تقریبا ۴۵ روز پیش تصادف کردم و مچ پام شکست. عمل کردند و ۳ پین گذاشتند. حال بعد از این مدت دکترم اجازه دادند گچ را باز کرده هر روز ماساژ داده تو آب گرم و قرص هایی داده. پام خیلی باد داره اونو چیکار کنم؟ تا چند وقت دیگه باید با عصا راه بروم یا بهتر بگم کی با پای خودم راه می روم؟

تورم مچ پا میتواند به علت جوش نخوردن شکستگی، عفونت در محل جراحی، آتروفی سودک و یا مدت زیاد بیحرکتی در مچ پا بوجود آمده باشد. با استفاده از رادیوگرافی و دیگر روش های تصویربرداری و پاراکلینیکی میتوان جوش نخوردن شکستگی و عفونت را تشخیص داد.

در صورتی که مشکلی از لحاظ جوش نخوردگی شکستگی و عفونت وجود نداشته باشد میتوان با انجام نرمش های طبی مچ پا بتدریج دامنه حرکتی آن را بهتر کرده و تورم آن را کاهش داد. بستن مچ پا با باند کشی و یا یک مچ بند کشی و یا استفاده از جوراب واریس میتوان ورم را کم کرد.

بیمار باید دقت کند تا چند ماه پای خود را زیاد به پایین آویزان نگه ندارد. این کار موجب کاهش بازگشت خون وریدی ساق و در نتیجه افزایش تورم میشود. در هنگامی که تورم مچ پا زیاد باشد بیمار باید چند دقیقه دراز کشیده و پا را بالاتر از سطح قلب نگه دارد.

وقتی که پزشک معالج با استفاده از عکس برداری از مچ پا تشخیص دهد شکستگی کاملا جوش خورده است بیمار میتواند کف پای خود را بر روی زمین گذاشته و بدون استفاده از عصا روی آن وزن گذاشته و راه برود.

 حدود دو ماه پیش بر اثر زمین خوردن یک شکستگی کوچک بدون جابجایی روی قوزک پام بوجود آمد. به همراه کشیدگی تاندون ها. که به مدت ۶ هفته پای من داخل گچ بود. الان بعد از دقیقا دو هفته که از باز کردن گچ می گذره هنوز حرکت مچ من به حالت سابق بر نگشته. هنگامیکه میخوام مچ پای آسیب دیده رو به بالا و پایین و چپ و راست خم کنم هنوز کمتر از پای سالم می تونم این کار رو انجام بدم.

با اینکه از دو هفته پیش درد پام کمتر شده ولی هنوز هنگام راه رفتن در ناحیه قوزک پا کمی احساس درد می کنم و مقداری موقع راه رفتن می لنگم. این درد گاهی که مسافت بیشتری رو راه می رم یا کمی سریع حرکت می کنم بیشتر میشه. آیا این موارد بعد از دو هفته طبیعی است یا ممکنه مشکلی وجود داشته باشه؟

باقی ماند مختصری درد و تورم در مچ پا بعد از باز کردن گچ تا حدود چند هفته طبیعی است.

این تورم به علت اختلال در بازگشت خون وریدی و لنفاتیک مچ پا و به علت التهاب ناشی از شکستگی ایجاد میشود. بی حرکتی طولانی مدت موجب میشود این ورم بیشتر شود. تورم موجب محدودیت حرکتی در مچ پا میشود و خود بیحرکتی به مدت چند هفته در گچ این محدودیت را بیشتر میکند. این محدودیت حرکتی را میتوان با انجام نرمش های کششی مچ پا به تدریج برطرف کرد. باید توجه داشت که برای بازگشت دامنه حرکتی مچ پا به حالت قبل از شکستگی ممکن است نیاز به چند هفته یا حتی چند ماه انجام نرمش های ذکر شده باشد.

درد مچ پا میتوان به علت کاهش دامنه حرکتی ایجاد شود. شدت این درد ممکن است در حین انجام نرمش ها و یا در حین راه رفتن بیشتر شود. درد را میتوان با استفاده از داروهای ضد التهابی و گرمای موضعی بر روی مچ پا کاهش داد.

در صورتی که درد ادامه یابد باید به پزشک مراجعه کرده تا علل دیگر درد مانند جوش نخوردن کامل شکستگی و یا وجود عفونت در محل را بررسی کند.

 همسرم از دو ناحیه دچار شکستگی و دررفتگی شدید مفصل شده که حالت مچ پا کج شده است. به متخصص ارتوپد مراجعه کردیم و گفتند نیاز به عمل دارد. اما چون دیابت داره از انجام عملش خودداری میکنند هرچند که ایشان قند خود را کنترل میکنند و ۲۳ سال دارند. من برای همسرم نگرانم. به نظرشما چه کاری باید انجام دهیم.

شکستگی ها شدید مچ پا نیاز به عمل جراحی دارند. دیابت موجب بالا رفتن ریسک جراحی میشود ولی وجود دیابت مانعی برای جراحی نیست.

قند خون بالا موجب میشود ترمیم زخم به کندی صورت گرفته و احتمال عفونت زخم بیشتر شود. به همین خاطر عمل جراحی در کسی که قند خون او بالا است با ریسک بالایی همراه است. در مواردی که عمل جراحی باید بصورت اورژانس انجام شود ریسک بالا مانعی برای عمل نیست. در مواردی هم که میتوان یکی دو روز برای عمل جراحی صبر کرد ابتدا با کمک انسولین قند خود بیمار کنترل شده و سپس عمل جراحی انجام میشود.

دررفتگی در هر مفصل بدن یک اورژانس ارتوپدی است و صرفنظر از بیماری زمینه ای بیمار باید درمان شود. بسیاری از دررفتگی ها بصورت بسته و بدون نیاز به عمل جراحی قابل جااندازی هستند ولی در صورت عدم موفقیت در جااندازی بسته باید تحت عمل جراحی قرار گرفته و بصورت باز جااندازی شوند.

 دختری ۲۳ ساله هستم که بر اثر تصادف مچ پایم دچار شکستگی شد و تحت عمل جراحی قرار گرفت. هنوز بعد از گذشت ۲۱ روز از جراحی پایم را که پایین می گیرم سیاه می شود علت چیست؟

بعد از شکستگی های اندام تحتانی حال چه بصورت بسته درمان شده باشند و یا با عمل جراحی درمان گردند اندام تا مدتی ورم داشته و سرعت جریان خون وریدی در آن کند میشود. این وضعیت با آویزان کردن پا بیشتر شده که نتیجه آن کبود شدن پا است. با آویزان شدن پا خون وریدی که تیره و کبود است نمیتواند به راحتی از ساق بالا رفته و به قلب برسد. نتیجه اینست که این خون در ساق و مچ پا و خود پا دچار سکون میشود. خون وریدی تیره و کبود است و به همین خاطر رنگ پوست پا هم کبود میشود.

این روند کاملا طبیعی بوده و نباید موجب نگرانی بیمار شود.

کلا بیماری که به تازگی برای شکستگی در اندام تحتانی تحت عمل جراحی قرار گرفته است نباید پای خود را مدت زیادی به پایین آویزان کند. آویزان کردن پا موجب افزایش تورم و کبودی رنگ آن میشود. هر وقت این اتفاق برای بیمار افتاد باید دراز کشیده و پای خود را حدود یک وجب از سطح قلب بالاتر بگیرد. چند دقیقه ماندن در این وضعیت ورم را کم کرده و رنگ پوست را به حالت اول برمیگرداند.

این وضعیت تا وقتی بیمار نتواند بر روی پای خود وزن بگذارد وجود دارد. وقتی که شکستگی مچ پا جوش خورد و بیمار توانست بدون کمک عصا با هر دو پای خود راه برود این مشکلات بتدریج ار بین میروند.

 دختری هستم ۲۶ ساله حدود ۱۰ روز پیش تصادف کردم و بعد از اینکه به بیمارستان منتقل شدم بعد از عکس برداری به من گفتند باید عمل بشم و بعد عمل ۳ پین در مچ پام قرار دادند. آیا می توانم دیگر تا آخر عمرم عمل نکنم و پین هارو در نیاورم؟ و اینکه کارهای روزمره و یا مثلا رانندگی را دوباره می توانم انجام بدهم؟

البته باید توجه داشت که پین و پیچ با یکدیگر تفاوت دارند. پیچ در بدنه خود شیار داشته و یک سر برجسته دارد در حالیکه پین تنها یک میله صاف و نوک تیز است. برای تثبیت قطعات شکسته شده مچ پا معمولا از پیچ استفاده میکنند ولی در مواردی ممکن است همراه با پیچ از پین هم استفاده شود و یا بندرت از پین به تنهایی استفاده گردد.

در مواردی که از پیچ استفاده شود میتوان آنها را برای همیشه در پا نگه داشته و خارج نکرد. در صورتیکه از پین استفاده شود بهتر است بعد از جوش خوردن شکستگی از مچ پا خارج شوند. پین به علت اینکه بدنه صافی دارد ممکن است بعد از مدتی در داخل استخوان و به سمت عقب حرکت کرده و پوست را آزرده کند.

راه رفتن و انجام کارهای روزمره مانند رانندگی وقتی امکانپذیر است که شکستگی بطور کامل جوش خورده باشد. شکستگی های قوزک معمولا نیاز به شش هفته زمان برای جوش خوردن دارند. پس از این مدت از مچ پا رادیوگرافی به عمل میاید. در صورتی که در رادیوگرافی جوش خوردگی شکستگی دیده شود میتوان بدون عصا بر روی پا راه رفت.

 بعد از کشیدگی و پارگی نسبی رباط پایم و بعد از باز کردن گچ پا، چطور میتوانم به میادین ورزشی (تکواندو) که انعطاف حرف اول رو میزنه به آمادگی خودم برگردم. تازه ۲ هفته از گچ گرفتنم گذشته است.

درمان پیچ خوردگی و کشیدگی رباط های مچ پا بدون بازپروی کامل آن امکانپذیر نیست.

در حین پیچ خوردگی مچ پا ساختارهای تشکیل دهنده آن دچار پارگی های میکروسکوپی و یا حتی آشکار میشود. این پارگی ها معمولا با چند هفته بیحرکتی مچ پا ترمیم میابند ولی این ترمیم نه تنها برای بازگشت فرد به فعالیت های ورزشی کافی نیست که کفایت برگشت فرد به فعالیت های روزمره را هم ندارد.

بسیاری از افرادی که برای درمان آسیب رباط مچ پا فقط از مدتی بستن پا با باند کشی یا بیحرکتی با گچ استفاده میکنند تا مدتها از دردی مزمن در مچ پا رنج میبرند و احتمال پیچ خوردگی مکرر در این بیماران زیاد است.

درمان این بیماران بعد از مدتی بیحرکتی با انجام نرمش های مچ پا کامل میشود. هدف از انجام این نرمش ها سه نکته است. اول بدست آوردن قابلیت انعطاف مفصل مچ پا که با انجام نرمش های کششی امکانپذیر خواهد شد. دوم بدست آوردن قدرت کافی در عضلات ساق است که مسئول حرکات مچ پا هستند و سوم بدست آوردن مهارت های حرکتی خاص ورزشی است که فرد قبلا انجام میداده است.

بعد از خارج کردن پا از گچ، بیمار ابتدا تا چند روز فقط نرمش های کششی را انجام میدهد. پس از آن نرمش های تقویتی هم به آن اضافه میشود و در نهایت بعد از دو سه هفته حرکات اختصاصی ورزشی انجام میشوند تا فرد بتواند مهارت های حرکتی مربوط به ورزش خود را مجددا بدست آورد.

 من حدود ۲ ماه است که گچ پایم را بعد از شکستن مچ پا باز کردم ولی هنوز مقداری ورم دارد به دکتر که مراجعه نمودم آمپول  D3 و ب کمپلکس تجویز نمودند می خواستم سئوال کنم آیا این آمپولها اثری در کم کردن ورم دارند و اینکه آیا تزریق آنها ضروری است؟ آیا کم کردن وزن می تواند کمکی در خصوص کم شدن ورم نماید.

مچ پا بعد از شکستگی ممکن است تا مدتها دچار ورم باشد. علت این ورم التهابی است که تا مدتها در بافت نرم مچ پا وجود دارد. اختلال سیستم عصبی سمپاتیک در تنظیم نفوذپذیری مویرگ های ناحیه آسیب دیده هم میتواند موجب تورم مچ پا شود.

ویتامین ها تاثیر محسوسی در کاهش این تورم ندارند. کم کردن وزن میتواند تا حدودی این تورم را کاهش دهد.

درمان اصلی در کم کردن این تورم عبارتست از

بعد از چند ماه این تورم بتدریج کاهش پیدا کرده و از بین میرود.

البته اگر ورم مچ پا زیاد باشد ممکن است علل دیگری همچون جوش نخوردگی کامل شکستگی، آسیب های همراه در رباط یا غضروف مفصلی، بد جوش خوردن شکستگی و یا عفونت موجب این تورم باشد که در این موارد پزشک معالج بررسی لازم را انجام داده و پس از تشخیص علت، درمان لازم را انجام خواهد داد.