نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
انگشت چکشی بیماری است که به علت پارگی تاندون اکستانسور یا باز کننده انگشت در محل اتصال به بند آخر انگشت ایجاد میشود. نتیجه این پارگی افتادن بند آخر و عدم توانایی بیمار در صاف کردن آن است.
آناتومی کاربردی
هر انگشت از سه بند تشکیل شده است. در سطج پشتی انگشتان نوار بافتی باریک ولی محکمی به نام تاندون اکستانسور یا باز کننده انگشت قرار دارد. این تاندون به بند میانی و بند انتهایی انگشت میچسبد و وظیفه آن راست و مستقیم کردن انگشت است. محل اتصال تاندون به بند انتهایی انگشت درست مجاور مفصل بین بند انتهایی و میانی است.
علت ایجاد انگشت چکشی
شایع ترین علت ایجاد این ضایعه، برخورد توپ با نوک انگشتان می باشد و به همین دلیل به این ضایعه انگشت بیس بال بازان (Baseball finger) هم می گویند چون در این ورزش گیرنده توپ سعی میکند آن را در حالی که از جلو به او نزدیک میشود بگیرد. اگر توپ بجای اینکه در کف دست بازیکن گیرنده بنشیند به نوک انگشت وی ضربه بزند موجب خم شدن شدید و ناگهانی بند انتهایی انگشت میشود.
با خم شدن شدید این بند تاندون اکستانسور انگشت تحت کشش شدید و ناگهانی قرار میگیرد که میتواند موجب پارگی آن شود. پارگی تاندون اکستانسور بند انتهایی انگشت موجب اختلال در عملکرد آن و ناتوانی فرد در راست کردن بند انتهایی میشود.
علائم انگشت چکشی
مهمترین علائم انگشت چکشی درد و تورم در سطح پشتی بند انتهایی انگشت است. در این آسیب بیمار قادر نیست بصورت فعال بند انتهایی انگشت خود را راست و مستقیم کند ولی میتواند آن را به کمک دست دیگر صاف کند.
گاهی اوقات به علت تورمی که در مفصل بند انتهایی ایجاد میشود افتادگی آن دیده نمیشود. این امر میتواند تشخیص بیماری را به تاخیر اندازد. با گذشت چند روز و با کاهش تورم این افتادگی بیشتر مشخص میشود.
انگشت چکشی معمولا اختلالی در عملکرد انگشت بیمار ایجاد نمیکند و مشکل بیمار بیشتر شکل ظاهری انگشت است.
انواع انگشت چکشی
همانطور که گفته شد این آسیب به علت پاره شدن تاندون اکستانسور یا باز کننده بند انتهایی انگشت درست در محل اتصال به بند انتهایی ایجاد میشود. این آسیب معمولا به علت ضربه یک جسم خارجی مانند توپ به نوک انگشت بوجود میاید با این حال ممکن است آسیب های نافذ موجب بریدگی پوست و بدنبال آن بریدگی تاندون در ناحیه شوند.
گاهی اوقات تاندون اکستانسور در محل اتصال به استخوان بند انتهایی پاره نمیشود بلکه تکه ای استخوان را در محل اتصال خود از جا کنده و در واقع ایجاد یک شکستگی میکند.
در مواردیکه ضایعه از نوع تاندونی است عکس رادیوگرافی طبیعی است اما در موارد استخوانی یک تکه شکستگی در بند آخر در رادیوگرافی انگشت دیده میشود. با توجه به تفاوت درمان در این دو نوع انجام رادیوگرافی در انگشت چکشی که بدنبال ضربه ایجاد میشود ضروری است.
درمان انگشت چکشی ( مالت فینگر)
در مواردی که آسیب تاندون به علت بریده شدن با جسم تیز باشد درمان معمولا به صورت ترمیم جراحی است.
در مواردی که علت مالت فینگر کندگی استخوانی باشد درمان مانند قبل با بیحرکتی است ولی مدت آن کوتاهتر است. در مواردی که قطعه استخوانی بزرگ بوده یا باعث نیمه دررفتگی بند آخر انگشت شده باشد از درمان جراحی استفاده میشود.
در مواردی که بیمار دیر به پزشک مراجعه کرده باشد اگر مراجعه وی قبل از ۳ ماه باشد و آسیب از نوع تاندونی باشد مانند آسیب های حاد درمان می شود ولی اگر بیش از ۳ ماه از آسیب سپری شده باشد درمان بسیار مشکل بوده و ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.