دررفتگی کامل مفصل مچ دست نادر است ولی در بسیاری اوقات دررفتگی های ناکامل در این مفصل دیده میشوند که شایع ترین آنها دررفتگی استخوان لونیت است.
آناتومی مختصر ناحیه مچ دست
مچ دست یا کارپ Carpal bones از هشت استخوان تشکیل شده است. این هشت استخوان در دو ردیف و بین استخوان های رادیوس و اولنا در بالا و استخوان های متاکارپ در پایین قرار گرفته اند.
در ردیف اول یا پرگزیمال Proximal یعنی ردیفی که به استخوان رادیوس نزدیک است اولین استخوان، اسکافوئید است که در طرف شست قرار گرفته و دومین استخوان را استخوان هلالی یا لونیت Lunate مینامند. این استخوان ها یا بهتر بگوییم استخوانچه ها به توسط لیگامان های قوی به یکدیگر میچسبند.
دررفتگی لونیت در مچ دست
دررفتگی استخوان لونیت معمولا بدنبال زمین خوردن روی کف دست بوجود میاید. در این وضعیت بر اثر به عقب رفتن شدید مچ دست و فشار استخوان های ردیف دیستال Distal ( یعنی ردیفی که از استخوان رادیوس دورترند) به لونیت، لیگامان های مهمی از اطراف این استخوان پاره شده و موجب جابجا شدن استخوان میشود.
دررفتگی لونیت پس از شکستگی اسکافویید شایعترین آسیب استخوانچه های مچ دست بدنبال ضربه است. گاهی اوقات این دررفتگی با شکستگی استخوان اسکافوئید و یا شکستگی زائده نیزه ای ( استیلویید) استخوان رادیوس و یا هر دو همراه است.
علائم در رفتگی استخوان هلالی یا لونیت
پیکان های سیاه استخوان لونیت را نشان میدهند که در رفته است
درمان این دررفتگی معمولا بصورت جااندازی بسته است. پزشک معالج با کشش مچ دست و فشار مستقیم بر روی استخوان لونیت آنرا جااندازی میکند.
پس از آن استخوان به توسط پین به استخوان های اطراف متصل شده و سپس مچ دست به مدت یک ماه به توسط گچ بیحرکت میشود. اگر این دررفتگی دیر تشخیص داده شود بصورت بسته جا نمیفتد. در این موارد نیاز به عمل جراحی و جااندازی باز دررفتگی وجود دارد.
در مواردی که مدت زیادی از دررفتگی گذشته باشد ممکن است استخوان حتی با عمل جراحی هم جا نیفتد که در این موارد ممکن است نیاز شود تا استخوان لونیت از مچ دست خارج گردد.
عوارض دررفتگی لونیت در مچ دست چیست
شایعترین و مهمترین عوارض دررفتگی لونیت عبارتند از
نکروز آوازکولر استخوان لونیت : به علت آسیب شدید به لیگامان های اطراف لونیت که محل ورود عروق تغذیه کننده استخوان هستند، ممکن است بدنبال دررفتگی، خونرسانی استخوان دچار اختلال شده و موجب نکروز آوازکولر یا سیاه شدن استخوان شود.
استئوآرتریت یا آرتروز : آرتروز معمولا به علت نکروز آوازولر استخوان و یا جانیفتادن دررفتگی ایجاد میشود. درمان آن استفاده از بریس مچ دست و محدود کردن فعالیت های مچ است و در موارد شدید نیاز به عمل جراحی و فیوژن یا خشک کردن مفاصل بین لونیت و استخوان های اطراف وجود دارد.
فشار به عصب مدیان : در هنگام دررفتگی لونیت عصب مدیان ممکن است بر اثر فشار این استخوان جابجا شده فلج شود.
در این صورت دررفتگی باید بسرعت جااندازی شود. اگر مدت زیادی از دررفتگی گذشته و قابل جااندازی نباشد باید استخوان لونیت از مچ دست خارج شده و فلکسور رتیناکولوم ( نوار بافتی محکمی که روی عصب مدیان را پوشانده است) با عمل جراحی باز و آزاد شود تا فشار از روی عصب برداشته شود.