خشک کردن مچ پا یا فیوژن مچ پا که به آن آرترودز Arthrodesis مچ پا هم میگویند یکی از روشهای درمانی است که در بعضی بیماری های مچ پا برای بهبود عملکرد مچ از آن استفاده میشود.
هدف اصلی از خشک کردن مچ پا کاهش درد است. با پیشرفت روش های جراحی، فیوژن مچ پا به یکی از روشهای موثر و کمخطر تبدیل شده است که میتواند به بیماران کمک کند تا کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
علت انجام خشک کردن مچ پا
فیوژن یا خشک کردن مچ پا موجب میشود تا سه استخوان تشکیل دهنده مفصل مچ پا به یکدیگر متصل شده و هیچ حرکتی بین آنها وجود نداشته باشد. از این عمل جراحی وقتی استفاده میشود که مفصل مچ پا بشدت تخریب شده و بیمار درد شدیدی داشته باشد.
فیوژن یا خشک کردن مچ پا وقتی انجام میشود که درد بیمار را نتوان به هیچ روش دیگری درمان کرد. این روش درمانی موجب از بین رفتن درد مچ پای بیمار شده و یک مفصل پایدار و محکم را در اختیار بیمار قرار میدهد. با این حال یک چیز را از بیمار میگیرد و آن حرکت مچ پا است. بعد از این عمل جراحی مقدار زیادی از حرکات مچ پا از بین خواهد رفت.
از این عمل جراحی بیشتر در افراد جوانی که بدنبال شکستگی های مچ پا دچار آرتروز و تخریب شدید مچ شده اند استفاده میشود. با انجام این نوع جراحی، بیمار میتواند فعالیت های بدنی سنگین را با مچ پا انجام دهد. البته پیش نیاز انجام این جراحی سالم بودن مفاصل دیگر اندام تحتانی است.
از این روش درمانی در مراحل پیشرفته دو بیماری مهم مچ پا استفاده میشود
آرتروز مچ پا: یکی از شایعترین علل خرابی مفصل مچ پا آرتروز است. در این بیماری التهاب مزمن باعث تخریب غضروف میشود که به تورم و درد مفصل منجر میگردد. فیوژن مچ پا در این شرایط میتواند درد بیمار را از بین ببرد.
روماتیسم: بعضی از بیماریهای خودایمنی مثل روماتیسم مفصلی میتوانند باعث التهاب و تورم مچ پا شوند. خشک کردن مچ پا در این موارد به کنترل علائم کمک میکند.
خشک کردن مچ پا به عنوان یک روش درمانی مهم میتواند به کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی بیماران کمک زیادی کند. انتخاب مناسب این روش بستگی به تشخیص دقیق پزشک و شرایط خاص هر بیمار دارد.
روش جایگزین فیوژن مچ پا چیست
وقتی مفصل مچ پا کاملا خراب شده است و دیگر به درمان های معمول پاسخ کافی نمیدهد میتوان بجز خشک کردن مچ پا از روش های دیگری هم برای کنترل درد بیمار استفاده کرد.
در افراد مسن تر که به قدرت زیادی برای انجام فعالیت های روزانه نیاز ندارند انجام آرتروپلاستی یا تعویض مفصل مچ پا جایگزین مناسبی برای جراحی خشک کردن مفصل است.
تعویض مفصل مچ پا نه تنها درد بیمار را از بین میبرد بلکه دامنه حرکتی مناسبی را هم در اختیار وی قرار میدهد. با این حال آرتروپلاستی مچ پا همانند تعویض مفاصل زانو یا تعویض در ناحیه مفصل ران عمل جراحی موفقی نیست و ممکن است با عوارضی مانند خراب شدن مفصل مصنوعی همراه باشد.
عمل جراحی فیوژن مچ پا برخلاف تعویض مفصل، تا آخر عمر برای بیمار خواهد ماند و عوارض احتمالی آن را ندارد.
روش انجام خشک کردن مچ پا
برای انجام جراحی فیوژن یا خشک کردن مچ پا، جراح ابتدا غضروف باقیمانده در سطوح زیرین تیبیا و فیبولا و سطح بالایی تالوس را برداشته و پس از اینکه این استخوان ها را در کنار هم قرار داد آنها را به توسط چند پیچ و یا با استفاده از اکسترنال فیکساتور به هم متصل میکند تا بدن بتواند بعد از چند ماه استخوان ها را به هم جوش داده و متصل کند.
در مواردی که از اکسترنال فیکساتور استفاده شده است این وسیله معمولا پس از سه ماه خارج میشود ولی وقتی از پیچ استفاده میشود معمولا پیچ ها در مچ پا باقی میمانند مگر اینکه مشکل خاصی ایجاد کنند که در آن صورت خارج میگردند.
روش دیگر انجام این عمل جراحی استفاده از آرتروسکوپ است. در این روش ابتدا با استفاده از آرتروسکوپ غضروف سطح مفصلی سه استخوان مچ پا تراشیده شده و سپس استخوان ها با استفاده از پیچ یا اکسترنال فیکساتور به یکدیگر متصل میشوند.
پس از جراحی، مچ پای بیمار مدتی در آتل قرار داده میشود تا روند ترمیم زخم و جوش خوردن استخوان ها تسریع شود.
