blank
blank
blank

اسكلت و استخوان بندی بدن انسان چیست

 

به مجموعه استخوان های بدن انسان در كنار هم اسكلت Skeleton میگویند. تعداد استخوان های اسكلت عددی ثابت و مشخص نیست. بطور مثال در زمان تولد بدن 300 استخوان دارد كه البته در این زمان بسیاری از آنها هنوز به شکل عضروف هستند ولی بعدا تبدیل به استخوان میشوند.

با رشد كودك بسیاری از استخوان ها به همدیگر متصل میشوند بطوریكه در بزرگسالی بدن صاحب 206 استخوان میشود. البته در بعضی افراد استخوانچه های كوچكی وجود دارند كه در همه افراد نیست و همین موجب میشود تعداد استخوان ها در افراد مختلف عدد ثابتی نباشد.

بزرگترین استخوان سیستم اسکلتی استخوان ران یا فمور و کوچکترین آنها استخوان رکابی در گوش میانی است.

حدود 13 درصد وزن بدن در واقع وزن اسکلت است و نصف وزن اسکلت آب است.

بعضی از استخوان های سیستم اسکلتی به شکل صفحاتی هستند که در زمان بچگی از هم جدا هستد ولی بعدا به هم متصل میشوند مانند استخوان های لگن و استخوان های جمجمه.

همه استخوان های سیستم اسکلتی به هم متصل نیستند. مثلا سه استخوانچه گوش میانی به هم متصلند ولی به بقیه استخوان های بدن وصل نیستند یا استخوان هیوئید در گردن که زبان به آن متصل میشود به استخوان های دیگر متصل نیست.

تراكم استخوان ها هم در طول عمر ثابت نیست. این تراكم در حدود سن 30 سالگی به حداكثر خود میرسد و پس از آن بتدریج كاهش میابد.

استخوان یک بافت زنده است که در زمان کودکی رشد میکند و در زمان بزرگسالی هم مرتبا و متناسب با نیروهایی که به آن وارد میشود تغییر شکل میدهد. استخوان برای زنده ماندن نیاز به خون دارد و تغذیه میکند.

اسكلت را به دو قسمت محوری و ضمیمه تقسیم بندی میكنند. اسكلت محوری Axial skeleton شامل ستون فقرات، قفسه سینه و جمجمه است. منظور این است كه این استخوان ها در محور و مركز بدن قرار داشته و ستون اصلی بدن هستند.

بقیه استخوان های بدن را اسكلت ضمیمه Appendicular skeleton مینامند به این معنی كه آنها به استخوان های محوری بدن متصل شده و ضمیمه آن شده اند.

استخوان های بدن انسان شش وظیفه عمده دارند كه عبارتند از:

♦ سازه و چهارچوب اصلی بدن: مهمترین وظیفه اسكلت بدن انسان ایجاد یك ساختار و سازه یا فونداسیون محكم است تا دیگر اعضاء بدن بتوانند به آن متصل شوند.

اسكلت به بدن شكل میدهد. بدون اسكلت بدن مانند كرم شل و نرم است و این نوع شكل بندی نمیتواند ساختار پیچیده بدن انسان را حمایت كند.

پس همه موجودات پیچیده و پیشرفته اسكلت دارند. بعضی مانند انسان و دیگر مهره داران اسکلت داخلی دارند و بعضی دیگر دارای اسکلت خارجی هستند.

♦ حركت كردن: حركت كردن سخت ترین قسمت بدن یعنی سازه اصلی آن موجب حركت قسمت های مختلف آن و یا حركت كل بدن میشود. این حركت از طریق اعمال نیروی عضلات بر روی استخوان ها ایجاد میشود.

حرکت اسکلت به دو طریق اعمال اثر میکند. یکی حرکت دادن دستها که به توسط آن میتوانیم جهان پیرامون خود را تغییر شکل دهیم و دیگری حرکت دادن پاها که موجی میشود بتوانیم کل بدن خود را جابجا کنیم.

♦ حمایت و حفاظت از دیگر اعضاء بدن: استخوان های جمجمه از مغز حمایت میكنند و استخوان های قفسه سینه از قلب و ریه حفاظت میكنند.

مشاوره

بسیاری از اعضاء حساس بدن درون استخوان های محكم لگن خاصره قرار گرفته و به توسط آن حفاظت میشوند

نخاع هم که از اجزاء اصلی و مهم سیستم عصبی است درون کانال ستون مهره و به توسط مهره ها حفاظت میشود.

♦ تولید سلول های خونی: گلبول های سفید و قرمز و پلاكت ها در مغز استخوان ساخته میشوند. پس استخوان ها یک کارخانه تولید خون هستند.

♦ ذخیره مواد معدنی بخصوص كلسیم: كلسیم از مهمترین عناصر مورد نیاز بدن در تنظیم متابولیسم و حیات است.

کلسیم در بسیاری از واکنش های شیمیایی که در بدن صورت میگیرد دخیل است. بدن ما بدون کلسیم قادر به ادامه حیات نیست. کلسیم استخوان بصورت فسفات کلسیم است. برای داشتن سیستم اسکلتال سالم باید کلسیم کافی از طریق موارد خوراکی به بدن ما برسد و ورزش کنیم.

بدن هر موقع كه به كلسیم نیاز داشته باشد آن را از معدنی به نام استخوان برداشت میكند. پس بزرگترین ذخایر کلسیم بدن در استخوان ها قرار دارند و این ذخایر هیچوقت اجازه نمیدهند بدن برای انجام متابولیسم خود دچار کمبود کلسیم شود.

♦ تنظیم سیستم هورمونی بدن: سلول های استخوانی هورمون استئوكلسین ترشح میكنند كه در تنظیم قند و چربی موثرند.

سیستم اسكلتی و استخوان بندی بدن انسان در زن و مرد با هم متفاوت است. استخوان های زنان از استخوان های مردان كوچكتر هستند. شكل استخوان هم در این دو جنس متفاوتند كه بیشترین تظاهر خود را در شكل استخوان لگن خاصره نشان میدهند.
 
شكل استخوان های لگن خاصره در زنان به علت نیاز به حمایت از جنین با لگن مردان متفاوت است.