توتال هیپ آرتروپلاستی نوعی عمل جراحی ارتوپدی است که در آن مفصل خراب شدن لگن و ران با یک مفصل مصنوعی جایگزین میشود.
آرتروپلاستی به معنای بازسازی مفصل است. وقتی مفصلی خراب شده و برای بیمار مشکل ایجاد میکند این آسیب و خرابی ممکن است آنقدر زیاد باشد که نیاز به درمان جراحی پیدا کند.
در این وضعیت ممکن است از اعمال جراحی متفاوتی استفاده شود که یکی از آنها تعویض مفصل است. در عمل جراحی تعویض مفصل قسمت یا قسمت هایی از اجزاء تشکیل دهنده مفصل با یک جزء مصنوعی جایگزین میشوند.
بطور مثال وقتی مفصل ران یا آنطور که پزشکان میگویند مفصل هیپ Hip joint بشدت خراب میشود ممکن است نیاز به این نوع عمل جراحی وجود داشته باشد. پس تعویض مفصل نوعی آرتروپلاستی است.
برای مطالعه در مورد کلیه بیماری های لگن و مطالب جامعی در مورد هیپ و تعویض مفصل لگن و ران به لینک مربوط مراجعه کنید.
در فیلم انیمیشن زیر مراحل انجام یک توتال هیپ آرتروپلاستی نشان داده شده است.
تفاوت توتال هیپ و همی آرتروپلاستی
در آرتروپلاستی هیپ پزشک ممکن است تصمیم بگیرد تا فقط سر استخوان ران را از بدن خارج کرده و آن را با یک سر مصنوعی از جنس فلز جایگزین کند. چون در این وضعیت فقط نیمی از مفصل عوض شده است این عمل را همی آرتروپلاستی Hemiarthroplasty میگویند. همی در زبان انگلیس به معنی نیمه و نصفه است.
گاهی اوقات شرایطی وجود دارد که پزشک ارتوپد مجبور میشود هم سر استخوان ران و هم حفره استابولوم را عوض کند. این نوع عمل جراحی را توتال آرتروپلاستی میویند. توتال در زبان انگلیسی به معنی “همه” و یا “کامل” است. هیپ هم نام مفصل ران به زبان انگلیس است.
روش انجام توتال هیپ آرتروپلاستی
همانطور که گفته شد توتال هیپ آرتروپلاستی Total Hip Arthroplast به معنای تعویض کامل مفصل ران است. در این نوع عمل جراحی سر استخوان ران از لگن خارج شده و به جای آن یک سر مصنوعی از جنس فلز کار گذاشته میشود.
سطح داخلی حفره استابولوم هم تراشیده شده و به جای آن یک کاسه فلزی که لایه ای از پلی اتیلین سطح داخلی آن را پوشانیده کار گذاشته میشود. سر فلزی در درون این کاسه پلی اتیلنی گذاشته شده و به این ترتیب کل مفصل ران یا مفصل هیپ با یک مفصل مصنوعی جایگزین میشود.
توتال هیپ آرتروپلاستی از جمله موفق ترین اعمال جراحی ارتوپدی بوده و در غالب قریب به اتفاق اوقات میتواند درد مفصل ران را بطور کامل از بین ببرد.
مورد استفاده توتال هیپ
رایج ترین استفاده عمل جراحی توتال هیپ آرتروپلاستی در درمان آرتروز و خرابی مفصل ران است. در این بیماری غضروف مفصل ران در ناحیه لگن از بین رفته و در نتیجه سایش استخوان های ران و لگن بر روی هم درد شدیدی در لگن احساس میشود. همچنین محدودیت حرکتی و لنگش بوجود میاید.
جراحی توتال هیپ آرتروپلاستی میتواند این درد و محدودیت حرکتی و لنگش را از بین ببرد و زندگی تازه ای را در به بیمار هدیه کند.
از دیگر مواردی که از این جراحی استفاده میشود سیاه شدن سر استخوان ران، دررفتگی مادرزادی لگن و روماتیسم مفصل ران است.
تمامی بیماری های ذکر شده میتوانند منجر به خرابی مفصل ران و درد شدید آن شوند و وقتی این درد به درمان های طبی پاسخ مناسبی نمیدهد میتوان از عمل جراحی توتال هیپ آرتروپلاستی برای از بین بردن درد استفاده کرد.
در دهه های اخیر پیشرفت های عظیمی در تولید مفاصل مصنوعی ایجاد شده و تغییر در تکنیک های کارگذاری این مفاصل هم موجب کاراتر شدن این جراحی شده است.
در صورتی که مفصل مصنوعی مناسب برای بیمار بکار برده شود و این مفصل با تکنیک درستی کار گذاری شود و بیمار هم با مفصل مصنوعی خود به درستی رفتار کند عمر مفصل مصنوعی در جراحی توتال هیپ آتروپلاستی به حدود سی سال خواهد رسید.