شکستگی مفصل ران یا شکستگی هیپ چیست. علائم و نحوه درمان

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران که به آنها شکستگی هیپ هم میگویند به دسته ای از شکستگی ها اطلاق میشود که در قسمت بالایی استخوان ران یعنی در اطراف محلی که استخوان ران با لگن مفصل میشود بوجود میایند. شکستگی اطراف مفصل ران یا شکستگی هیپ جزء گروه بزرگتر شکستگی های لگن هستند.

در این مقاله در مورد علت هایی که موجب این دسته از شکستگی ها میشوند و علائم شکستگی، روش های درمانی آن بحث میشود. همچنین اهمیت این شکستگی ها و راه های پیشگیری از آن در ادامه مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

قبل از هر چیز در فیلم زیر قدری با آناتومی لگن و مفصل ران بیشتر آشنا شوید.

علل شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران (هیپ) کدامند

 شکستگی های مفصل ران یا هیپ معمولا براثر زمین خوردن و یا وارد شدن ضربه مستقیم به بالای ران بوجود آمده و ارتباط نزدیکی با پوکی استخوان دارند.

استئوپروز یا پوکی استخوان، همه استخوان های بدن را به یک اندازه درگیر و متاًثر نمیکند.
استخوان قسمت بالایی ران، ناحیه مچ دست و مهره ها از مناطقی هستند که فرایند پوکی استخوان در آنها بیشتر نمایان میشود و به همین علت در سنین بالا، شکستگی در این مناطق زیاد دیده میشود.

شکستگی های هیپ در دو گروه از مردم اتفاق میفتد:

علائم شکستگی مفصل ران (هیپ) چیست

 مهمترین علامت شکستگی های مفصل ران یا هیپ درد شدیدی است که در اطراف این مفصل و یا در کشاله ران احساس میشود. معمولا این درد به قدری شدید است که کوچکترین حرکتی در اندام تحتانی موجب احساس درد شدید در ناحیه لگن میشود.

در شکستگی هیپ، اندام تحتانی در طرف شکسته شده معمولا کوتاه تر از طرف سالم به نظر میرسد و پای طرف مبتلا به طرف خارج میچرخد.

بطوریکه وقتی به پای کسی که دچار شکستگی هیپ شده نگاه میکنیم متوجه میشویم پای شکسته شده کوتاه تر از پای سالم شده و قدری به سمت خارج چرخیده است.

گرچه بندرت در شکستگی های بدون جابجایی مفصل ران بیمار میتواند راه برود ولی راه رفتن وی به سختی و همراه با درد و لنگش است.  با این حال در غالب شکستگی های اطراف مفصل ران راه رفتن با پای شکسته عملا غیر ممکن است.

اگر میخواهید بدانید شکستگی های مفصل ران چه علائمی دارند و چگونه میتوان آنها را به موقع و درست تشخیص داد فیلم زیر را ببینید

تشخیص شکستگی هیپ در ناحیه لگن چگونه است

تشخیص شکستگی های مفصل ران یا هیپ معمولا با استفاده از رادیوگرافی ساده انجام میپذیرد. در غالب اوقات در رادیوگرافی خط شکستگی و قطعات جابجا شده به وضوح دیده میشوند.

گاهی اوقات شکستگی های این ناحیه ممکن است بدون جابجایی و یا ناکامل باشند که در این صورت ممکن است تشخیص آنها در رادیوگرافی ساده بسیار مشکل شود. در این موارد پزشک معالج برای تشخیص ممکن است از دیگر روش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی استفاده کند.

بعضی از شکستگی های هیپ در تصویر رادیوگرافی که بطور معمول و بصورت رخ از ناحیه لگن گرفته میشود قابل دیدن نیست. در این موارد توجه به نمای نیمرخ مفصل ران میتواند خط شکستگی را نشان دهد.

انواع شکستگی های اطراف مفصل ران (هیپ) کدامند

 برحسب اینکه شکستگی مفصل ران در کدام ناحیه از قسمت های بالایی استخوان ران باشد این شکستگی ها را به سه دسته کلی تقسیم میکنند:

•  شکستگی های گردن ران : این شکستگی ها در ناحیه گردن استخوان ران و بین سر و ناحیه تروکانتر بوجود میایند. این شکستگی ها میتوانند دقیقا در زیر سر استخوان ران، در وسط گردن استخوان ران و یا در محل اتصال گردن و ناحیه تروکانتر باشند
•  شکستگی های اینترتروکانتریک : این شکستگی ها در ناحیه تروکانتر اتفاق میفتند. به زبان دیگر خط شکستگی معمولا بین تروکانتر بزرگ و کوچک قرار گرفته است
•  شکستگی های ساب تروکانتریک : این شکستگی ها در محدوده ای زیر تروکانتر کوچک تا حداکثر پنج سانتیمتر پایینتر از آن ایجاد میشوند. شکستگی های پائینتر از این محدوده جزو شکستگی های تنه استخوان ران تقسیم بندی میشوند
• شکستگی تروکانتر کوچک یا بزرگ که معمولا بصورت کنده شدن این برجستگی ها از تنه اصلی استخوان ران است

درمان شکستگی های مفصل ران (هیپ) چیست

درمان شکستگی های هیپ عمدتا استفاده از عمل جراحی است. تنها ندرتا در بیمارانی که به علت ابتلا به بیماریهای شدید و پیشرفته داخلی تحمل جراحی را ندارند یا بیمارانی که حتی قبل از شکستگی هم راه نمیرفته اند پزشک ارتوپد ممکن است از انجام جراحی صرفنظر کند. در غیر این صورت همانطور که گفته شد درمان معمولا جراحی است.

 علت این نوع تصمیم گیری اینست که خطر مرگ و میر در بیماران بسیار ناتوان و مبتلا به بیماری های وخیم بالا است و ممکن است جراحی در آنها به صلاح نباشد.

کسانی هم که قبل از شکستگی اصلا راه نمیرفته اند ممکن است نیازی به جراحی نداشته باشند چون درمان جراحی به این منظور انجام میشود که بیمار بتواند راه برود.

بندرت در بعضی از انواع شکستگی های هیپ در صورتی که شکستگی کاملا پایدار و بدون جابجایی باشد هم ممکن است پزشک معالج تصمیم بگیرد از درمان های غیر جراحی استفاده کند که عمدتا بصورت استراحت در منزل است. با این حال خطر این نوع درمان، احتمال جابجا شدن بیشتر شکستگی در دوره استراحت است.

در صورت انتخاب روش درمانی غیر جراحی باید هر هفته از محل شکستگی بیمار عکسبرداری شود تا در صورت جابجا شدن شکستگی، پزشک معالج از آن اطلاع یافته و در صورت لزوم اقدام به جراحی کند.

مطالب بسیار مفیدی در باره درمان شکستگی های مفصل ران را میتوانید در فیلم زیر ببینید.

آمادگی برای جراحی شکستگی مفصل ران

همانطور که گفته شد غالب شکستگی های لگن در ناحیه هیپ باید جراحی شوند. در صورت تصمیم به درمان جراحی، برای بیمار قبل از عمل، آزمایشات خون و ادرار و نوار قلبی و رادیوگرافی از قفسه سینه به عمل میاید.

عمل جراحی معمولا با استفاده از بیهوشی عمومی یا بیحسی ناحیه ای انجام میشود. در موقع جراحی پزشک ارتوپد شکستگی را در صورتی که جابجا شده است جااندازی کرده و سپس اقدام به فیکس کردن محل شکستگی میکند.

منظور از فیکس کردن، اتصال قطعات شکسته شده با هم با استفاده از وسایل فلزی است که مردم به آن پلاتین میگویند. برای فیکس کردن محل شکستگی بسته به محل آن از وسایل گوناگونی استفاده میشود.

انواع روش های فیکس کردن شکستگی هیپ

  این روند در افراد مسن بیشتر اتفاق میفتد. به همین علت در بعضی از انواع شکستگی های گردن ران در افراد مسن، وقتی پزشک معالج احتمال مردن سر فمور را بالا ارزیابی میکند ممکن است از روش دیگری برای جراحی بیمار استفاده کند.

در این روش استخوان سر فمور توسط عمل جراحی کلا خارج شده و یک سر مصنوعی بجای آن گذاشته میشود.به این نوع عمل جراحی همی آرتروپلاستی مفصل ران میگویند

در شکستگی اینترتروکانتریک برای فیکس کردن محل شکستگی معمولا از DHS یا IMN ( نوعی میله داخل استخوانی) استفاده میشود

آخرین دسته از شکستگی های مفصل ران شکستگی های ساب تروکانتریک هستند. در شکستگی ساب تروکانتریک برای فیکس کردن شکستگی معمولا از IMN) Intramedullary nail) استفاده میشود.

اهمیت شکستگی های اطراف مفصل ران در ناحیه لگن چیست

شکستگی های اطراف مفصل ران که به آنها شکستگی های هیپ هم میگویند از شایعترین شکستگی ها در افراد مسن است.
همانطور که از نامشان مشخص است اینها شکستگی هایی هستند که در ناحیه مفصل ران ( در گردن استخوان ران، در ناحیه بین تروکانتر بزرگ و کوچک و یا در زیر تروکانترها) ایجاد میشوند.

علت عمده زمینه ساز شکستگی های مفصل ران یا هیپ پوکی استخوان است. حدود یک هفتم زنان بعد از سن یائسگی دچار این شکستگی ها میشوند.

با افزایش تعداد افراد مسن در کشور ما که هر ساله بیشتر هم میشوند، ضرورت توجه افزون تر به شکستگی های مفصل ران بیشتر آشکار میشود.

عمده این شکستگی ها برای درمان نیاز به عمل جراحی دارند. گر چه تعداد زیادی از آنها با عمل جراحی بهبود میابند ولی این بیماران نیاز به دوران طولانی بازپروری بعد از شکستگی دارند.

اکثر افراد مبتلا به شکستگی هیپ بعد از بهبودی توانایی زندگی مستقل را از دست میدهند و نیمی از آنها تا آخر عمر برای راه رفتن نیاز به استفاده از عصا دارند.

بیش از یک چهارم افراد بالای ۵۰ سال که دچار شکستگی لگن در ناحیه هیپ میشوند در سال اول بعد از شکستگی به علت عوارض ناشی از این شکستگی جان خود را از دست میدهند.

طبق آمار رسمی در ایالات متحده به ازای هر فردی که دچار این شکستگی ها میشود معادل ۳۷ میلیون تومان هزینه بر دوش سیستم درمانی وارد میشود.

بیماران بطور متوسط دو هفته در بیمارستان میمانند و بعد از آن باید تا مدت زیادی تحت مراقبت خانواده یا آسایشگاه ها باشند. به دلایل ذکر شده و دلایل دیگر باید تمام تلاش در این جهت باشد که از بروز این شکستگی ها جلوگیری شود.

عواملی افزایش ریسک ایجاد شکستگی های مفصل ران

بعضی عوامل میتوانند احتمال ایجاد شکستگی های اطراف مفصل ران یا هیپ را بیشتر کنند. مهمترین این عوامل عبارتند از:

• سن بالای ۶۵ سال
• جنس : احتمال این شکستگی ها در کل در زنان ۲ تا ۳ برابر مردان است
• زمینه خانوادگی در بعضی افراد در ایجاد این شکستگی ها موثر است
• تغذیه : کمبود کلسیم از عوامل مهم زمینه ساز این شکستگی ها است
• عاداتی مثل کشیدن سیگار یا مصرف الکل
• مشکلات ذهنی مانند الزایمر و کاهش قوای عقلانی بعلت کهولت سن
• مصرف داروهایی که موجب ضعف و یا گیجی میشوند میتواند موجب افزایش احتمال زمین خوردن افراد و بروز این شکستگی ها شود

پوکی استخوان چه تاثیری در شیوع شکستگی های هیپ دارد

استخوان یک بافت زنده است و بطور عمده از کلسیم و پروتئین تشکیل شده است. در طول زندگی بطور دائم مقداری از کلسیم از طریق جریان خون از استخوان ها برداشت شده و مقداری دیگر جایگزین میشود.

به عبارت دیگر کلسیم در استخوان های بدن گردش دارد و بطور مرتب جذب شده و دوباره جایگزین میشود. اگر مقدار برداشت کلسیم از استخوان های بدن بیش از مقدار جایگزین باشد استخوان ضعیف شده و پوکی استخوان ایجاد میشود.

این پوکی استخوان زمینه ساز عمده ایجاد این دسته از شکستگی ها است. برداشت کلسیم و پوکی استخوانی متعاقب آن بیشتر در استخوان های مهره و مچ دست و قسمت بالایی استخوان ران ایجاد میشود و در نتیجه احتمال شکستگی در این استخوان ها را بالا میبرد.

کاهش میزان کلسیم استخوان ها در حدود سن  35 سالگی شروع شده و در سالهای بعد از آن بیشتر میشود. بطوریکه در سنین بالا زنان ۳۰ تا ۵۰ درصد از کل توده استخوانی و مردان حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد آنرا به مرور زمان از دست میدهند.

قطع عادت ماهیانه در خانمها تاثیر مهمی در بروز پوکی استخوان دارد. با شروع یائسگی سرعت بازجذب کلسیم از استخوان ها و کاهش توده استخوانی بشدت افزایش میابد و این به علت کم شدن سطح هورمون استروژن در خانمها در این سنین است.

اکثر شکستگی های لگن در ناحیه مفصل ران در کسانی ایجاد میشوند که دچار پوکی استخوان هستند.

پیشگیری از شکستگی هیپ در ناحیه لگن

شکستگی های لگن در اطراف مفصل ران که به آنها شکستگی های هیپ هم میگویند از شایعترین شکستگی ها در افراد مسن است.

علت عمده زمینه ساز این شکستگی ها پوکی استخوان بوده و بنابراین در زنان یائسه که تراکم استخوان ها کاهش میابد این شکستگی هم شایع میشود بطوریکه در حدود یک هفتم زنان بعد از سن یائسگی دچار این شکستگی ها میشوند.

پیشگیری از این شکستگی ها متضمن رعایت دو نکته اساسی است. یکی اینکه از پوکی استخوان جلوگیری کنیم. پس در سنین بالا همه افراد باید با پزشک معالج خود مشورت کنند تا در صورت وجود پوکی استخوان درمان شوند.

دیگر اینکه احتمال زمین خوردن را کاهش دهیم. علت نکته دوم این است که غالب شکستگی های لگن در اطراف مفصل ران بدنبال زمین خوردن ایجاد میشوند.

در فیلم زیر برای شما توضیح میدهم که برای کم کردن احتمال شکستگی لگن باید چگونه راه برویم.

برای اینکه احتمال شکستگی هیپ کم شود باید به نکاتی توجه کرد

مهمترین نکاتی که باید برای پیشگیری از شکسستگی هیپ رعایت کرد مجموعه اقداماتی است که موجب میگردد استخوان ها محکم تر شوند و از شدت پوکی استخوان احتمالی کاسته شود. مهمترین این اقدامات مصرف به اندازه کلسیم و ویتامین دی و راه رفتن و ورزش است.

بسیاری از شکستگی های مفصل ران بدنبال زمین خوردن در حین راه رفتن در خانه ایجاد میشوند و با رعایت اقداماتی میتوان احتمال زمین خوردن را کاهش داد. این اقدامات عبارتند از :

همین حالا مشورت کنید:
در صورتیکه این مقاله بیماری یا مشکل خاصی را شرح داده است میتوانید با نویسنده آن که بیشترین اطلاعات ارتوپدی در همین زمینه را دارد مشورت کنید.

این مقاله چقدر مفید بود ؟

لطفا در زیر امتیاز بدهید