
نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
فهرست مطالب .
تغییرات مفصل مصنوعی لگن با گذشت زمان
مفصل طبیعی بدن انسان در همه افراد، به مرور زمان و با بالا رفتن سن ساییده میشود. به این روند آرتروز یا استئوآرتریت میگویند. ساییدگی در مفصل ران همه انسان ها ایجاد میشود البته در افراد مختلف شدت و ضعف دارد.
در بعضی افراد زودتر و در بعضی دیرتر ایجاد میشود ولی یک چیز مسلم است و آن اینکه هر چه سن بالاتر میرود مفصل ران هم پیرتر شده و به خوبی دوران جوانی کار نمیکند.
مفصل مصنوعی لگن و ران هم از همین قاعده پیروی میکند. با گذشت زمان و بتدریج تغییراتی در مفصل مصنوعی بوجود میاید. یکی از این تغییرات خورده شدن سطح مفصلی است.
حرکت در مفصل مصنوعی ران معمولا بین یک کره فلزی و یک کاسه پلاستیکی از جنس پلی اتیلن است. البته گاهی اوقات برای سر از جنس سرامیک و برای کاسه از جنس فلز یا سرامیک هم استفاده میشود.
در تمام انواع ذکر شده بتدریج و با استفاده بیشتر از مفصل و به علت سایش و اصطکاک سطوح بر روی یکدیگر، این سطوح ممکن است ساییده شده و شکل اولیه خود را از دست بدهند. شایعترین نوع این تغییر شکل ها خورده شدن کاسه پلی اتیلنی است. این ساییدگی موجب کاهش کارکرد مفصل مصنوعی میشود.
مشکل دیگری که با افزایش عمر مفصل مصنوعی لگن ممکن است برای آن بوجود آید لق شدن مفصل است. این لقی در محل اتصال مفصل مصنوعی یا استخوان ایجاد میشود.
شایع ترین علت لقی، خوردگی استخوان است و این خوردگی معمولا به علت آزاد شدن موادی از سلول های ایمنی خود بدن بوجود میاید.
سلول های ایمنی بدن این مواد را در جواب به ذرات ریز پلاستیکی که بتدریج از سطح کاسه پلاستیکی و بر اثر سایش آزاد میشوند ترشح میکنند.
در واقع این سلول ها قصد دارند که با این کار با این ذرات که آنها را خارجی میپندارند مبارزه کنند ولی نتیجه آن صدمه احتمالی به استخوان است.
با شروع لقی، مفصل مصنوعی دیگر در جای خود ثابت نیست و نسبت به استخوان اطراف حرکت میکند و این حرکت موجب درد میشود.
مفصل مصنوعی لگن چقدر عمر میکند
مهمترین عامل در افزایش عمر مفصل مصنوعی تبحر جراح در کارگذاری درست مفصل مصنوعی در ناحیه لگن است. حتی بهترین نوع مفصل مصنوعی اگر درست جاگذاری نشود ممکن است چند سال بیشتر عمر نکند ولی اگر جراحی با تکنیک درست انجام شود عمر مفصل مصنوعی لگن میتواند به چند دهه هم برسد.
در مورد ماندگاری مفصل مصنوعی لگن مطالعات زیادی صورت گرفته است. در یکی از این مطالعات افرادی که با سن متوسط ۶۵ سال تحت عمل جراحی تعویض مفصل هیپ قرار گرفته اند تا ۲۵ سال بعد پیگیری شده اند.
در بیش از ۸۰ درصد این افراد مفصل مصنوعی بعد از این مدت بدون مشکل زیادی برای بیمار کار میکرده است و یا بیمار تا آن تاریخ فوت کرده و در زمان فوت وی هم مفصل فعال بوده است.
مطالعه دیگری نشان داده است که اگر تعویض مفصل در بیمار زیر ۶۵ سال با تکنیک درست انجام شود مفصل در ۸۰ درصد موارد بیش از ۱۵ سال عمر میکند و اگر در سنین بالاتر انجام شود این احتمال به ۹۴ درصد میرسد.
طول عمر مفصل مصنوعی ران به عوامل بسیاری بستگی دارد که مهمترین آنها عبارتند از
- تبحر جراح در کارگذاری مناسب مفصل مصنوعی
- استفاده از مفصل مصنوعی مناسب
- سن بیمار
- میزان فعالیت بیمار
- وجود بیماری های زمینه ای
- احتمال بروز عوارض پس ار جراحی
اگر نخواهیم با زبان احتمالات حرف بزنیم میتوانیم بگوییم در شرایط مناسب (که در بالا ذکر شده است) مفصل مصنوعی ران اگر درست کار گذاشته شود در اکثریت موارد بیش از ۲۵-۲۰ سال عمر میکند. با پیشرفت هایی که در سال های اخیر در ساخت مفاصل مصنوعی کارا ایجاد شده عمر این مفاصل از قبل بیشتر شده است.
در صورتیکه بعد از مدتی مفصل مصنوعی ران دچار مشکل شود مفصل دیگری جایگزین آن میشود. این عمل جراحی تعویض مفصل مصنوعی مشکل دار با یک مفصل جدید را عمل جراحی رویژن Revision مفصل ران میگویند. تعویض مجدد مفصل مصنوعی ران میتواند چند بار تکرار شود.
طول عمر مفصل مصنوعی ران در جوانتر ها و کسانی که زندگی فعالتر و پر تحرک تری دارند ممکن است کمتر از افراد مسن باشد و آنهم به علت فشار های زیادی است که فرد به مفصل مصنوعی وارد میکند.
به همین علت سعی میشود تا در جوانتر ها از انواعی از مفاصل مصنوعی استفاده شود که سطوح آن مقاومت بیشتری در مقابل سایش داشته و عمر بیشتری داشته باشند.
عمر مفصل مصنوعی لگن به چه عواملی بستگی دارد
اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران قرار میگیرند تنها یک بار این کار را در طول عمرشان انجام میدهند با این حال در بعضی بیماران ممکن است این عمل دو یا چند بار انجام شود.
اینکه مفصل مصنوعی چقدر عمر میکند به عوامل زیادی وابسته است که مهمترین آنها عبارتند از
- مهارت جراح
- آیا سطح فعالیت بیمار بالا است یا زندگی و کار کم تحرکی دارد
- سن بیمار
- کیفیت استخوان بیمار
- جنس مفصل مصنوعی
- نوع بیماری که به علت آن مفصل ران خراب شده است
چکار کنیم تا مفصل مصنوعی ما بیشتر عمر کند
مهمترین اقداماتی که در اختیار بیمار است و با رعایت آنها میتواند موجب بیشتر شدن عمر مفصل مصنوعی ران شود عبارتند از :
- وزن خود را کم کنید حتی اگر وزن شما در حد طبیعی است. هر چه وزن شما کمتر باشد فشار کمتری به مفصل وارد میشود و عمر آن بیشتر میشود.
- از ورزش های شدید بپرهیزید. ورزش هایی که در آنها جهیدن و یا ضربات شدید و ناگهانی به مفصل وارد میشود موجب کاهش عمر آن میشود.
- عضلات تمام بدن بخصوص لگن و ران خود را قوی نگه دارید. ضعیف بودن یا ضعیف شدن عضلاتی که در اطراف مفصل هستند موجب میشود فشار بیشتری به آن وارد شود که در دراز مدت موجب آسیب مفصل میشود. راه پیمایی روی زمین صاف و هموار و شنا از ورزش های خوب برای تقویت عضلات ناحیه لگن است.
- از بلند کردن اجسام خیلی سنگین و حرکات ناگهانی بپرهیزید.
همین حالا مشورت کنید:
در صورتیکه این مقاله بیماری یا مشکل خاصی را شرح داده است میتوانید با نویسنده آن که بیشترین اطلاعات ارتوپدی در همین زمینه را دارد مشورت کنید.
این مقاله چقدر مفید بود ؟
لطفا در زیر امتیاز بدهید