یکی از عوارض که میتواند بعد از شکستگی موجب نگرانی بیماران شود کوتاه شدن طول اندام شکسته شده است. این عارضه میتواند به سه علت عمده بوجود آید.
- بد جوش خوردن شکستگی. در این حالت قطعات شکسته شده درست جا نمی افتند و بد جوش میخورند
- خرد شدن استخوان مثل شکستگی های خرد شده مهره یا از دست رفتن قسمتی از استخوان در شکستگی های باز
- آسیب صفحه رشد در شکستگی های نزدیک صفحه رشد در بچه ها
کوتاه شدن اندام چه مشکلاتی را بوجود میاورد
وقتی کوتاهی در اندام فوقانی باشد معمولا در ظاهر یا کارکرد اندام تغییر قابل مشاهده ای بوجود نخواهد آورد. بنابراین کوتاهی اندام فوقانی بندرت نیاز به درمان دارد.
در اندام تحتانی اما داستان متفاوت است. بزرگترین مشکلی که کوتاه شدن یک اندام تحتانی نسبت به اندام دیگر بوجود میاورد لنگش است.
اگر هر دو اندام تحتانی به یک اندازه کوتاه شوند مشکلی جز کوتاهی قد برای فرد بوجود نمیاید ولی با کوتاه شدن یک طرف و طبیعی ماندن طول طرف دیگر بیمار در حین راه رفتن میلنگد.
در وضعیت طبیعی، وقتی از جلو به انسان ایستاده نگاه میکنیم ستون مهره بطور مستقیم و مانند یک خط عمود به زمین است. دو طرف لگن در یک سطح قرار گرفته و کف هر دو پا بر روی زمین قرار میگیرد.
وقتی که یک اندام تحتانی (مثلا در ناحیه ران یا ساق) کوتاه میشود هر بار که فرد میخواهد پای کوتاه شده را به زمین برساند لگن کج شده و بدنبال آن ستون مهره هم دچار انحراف جانبی میشود. این وضعیت در دراز مدت میتواند موجب آسیب و ساییدگی مفاصل در لگن و ستون مهره شود.
تشخیص کوتاه شدن اندام چگونه است
تشخیص اینکه آیا یکی از اندام های تحتانی کسی کوتاه شده است با مقایسه آن با اندام طرف مقابل که معمولا سالم است امکانپذیر میشود.
پزشک ابتدا سعی میکند پاهای بیمار را در وضعیت درازکش کنار هم قرار داده و طول آنها را با هم مقایسه کند.
البته این روش زیاد دقیق نیست و در بسیاری اوقات خطا دارد. راه دقیقتر استفاده از عکس رادیوگرافی خاصی بنام اسکنوگرام Scanogram است. در این روش عکس برداری پزشک معالج میتواند به وجود کوتاهی پی برده و میزان دقیق کوتاهی یک اندام را محاسبه کند.
درمان کوتاهی اندام چیست
در اندام تحتانی اگر کوتاهی کمتر از دو سانتیمتر باشد معمولا در راه رفتن فرد مشکل خاصی ایجاد نمیکند. کوتاهی های بیشتر از آن میتواند موجب لنگش بیمار شود.
کوتاهی یک اندام تحتانی همچنین میتواند موجب کج شدن لگن و بدنبال آن انحراف جانبی ستون مهره و در نهایت کمر درد شود.
در صورتیکه کوتاهی یکی از اندام های تحتانی برای راه رفتن بیمار مشکل ایجاد کند پزشک معالج ابتدا سعی میکند تا با اصافه کردن به پاشنه کفش بیمار اختلاف طول دو اندام را تا حدودی رفع کند.
کوتاهی های بیشتر را میتوان با اعمل جراجی درمان کرد. با استفاده از عمل جراحی میتوان طول اندام کوتاه شده را بلندتر کرده یا با کم کردن طول اندام سالم لنگش بیمار را تصحیح کرد.