صدا دادن مفصل لگن

آیا وقتی از پله بالا میروید یا از صندلی بلند میشوید یا پایتان را به اطراف میچرخانید احساس میکنید مفصل لگن شما صدا میدهد و درد میکند.

اگر اینطور است به احتمال زیاد شما دچار وضعیتی به نام اسنپ مفصل ران Snapping hip یا مفصل ران صدا دهنده هستید که به علت گیر کردن تاندون های اطراف مفصل ران ایجاد میشود.

گرچه صدا دادن لگن ممکن است کمی آزار دهنده باشد این وضعیت معمولا بدون درد و بی ضرر است. با اینحال ممکن است در مواردی همراه با درد باشد.

گیر کردن تاندون و اسنپ هیپ در ورزشکاران جوان و کسانی که زیاد میرقصند بیشتر دیده میشود و بیشتر در سنین بین ۴۰-۱۵ سالگی است.

آناتومی کاربردی

برای فهم بهتر علت صدا دادن مفصل لگن توجه به دو بافت که میتوانند علت صدا دادن باشند ضروری است. این دو بافت عبارتند از

نوار ایلیوتیبیال

این یک یک نوار بافتی بلند و بسیار محکم در قسمت خارجی لگن است که در بالا به بال استخوان ایلیوم متصل میشود و بعد از طی مسیر در قسمت خارجی لگن و سپس قسمت خارجی ران از خارج زانو هم عبور کرده و به سطح خارجی استخوان درشت نی میچسبد. به آن ایلیوتیبیال باند Iliotibial band هم میگویند.

تاندون ایلیوپسواس

عضله ایلیوپسواس از اتصال دو عضله ایلیاکوس که به سطح داخلی بال ایلیوم میچسبد و عضله پسواس که در جلوی ستون مهره قرار دارد تشکیل میشود. تاندون این عضله از جلوی لگن عبور کرده و به تروکانتر کوچک استخوان ران میچسبد.

این تاندون در حین پایین آمدن از جلوی لگن از کنار برجستگی استخوانی به نام برجستگی ایلیوپکتینئال عبور میکند.

علت صدا دادن مفصل لگن چیست

احساس صدا و تقه ای که از مفصل ران خارج میشود معمولاً حرکت تاندون بر روی برجستگی استخوانی اطراف مفصل است. دو تاندون مهم در ناحیه لگن منشا این صدا هستند یکی ایلیوتیبیال باند و دیگری تاندون ایلیوپسواس.

نوار ایلیوتیبیال

نوار ایلیوتیبیال که در سطح خارجی لگن قرار گرفته است در حین خم و راست شدن مفصل ران بر روی تروکانتر بزرگ (برجستگی استخوانی بزرگی که در پایین و خارج سر استخوان ران وجود دارد) حرکت میکند.

وقتی که مفصل ران مستقیم است معمولاً این تاندون در پشت این برجستگی است و وقتی که مفصل ران خم میشود این تاندون در جلوی برجستگی قرار میگیرد.

پس با خم و راست شدن مفصل ران این تاندون در روی این برجستگی به جلو و عقب میرود. در بعضی افراد این حرکت به جلو عقب رفتن ایلیوتیبیال باند بر روی برجستگی تروکانتر بزرگ ممکن است بصورت پرشی و ناگهانی باشد.

در این حال حرکت تاندون علت صدا دادن لگن است. پرش تاندون از روی تروکانتر بزرگ و ایجاد صدا بخصوص موقعی ایجاد میشود که مفصل ران از حالت خم شروع به صاف شدن کرده و تاندون از روی تروکانتر بزرگ به عقب میرود.

گاهی اوقات بیمار این حرکت ناگهانی نوار یا تاندون ایلیوتیبیال را به غلط دررفتگی مفصل ران تفسیر میکند. بیمار احساس میکند که در هنگام انجام بعضی حرکات ناگهان مفصل ران او تغییر مکان میدهد. این احساس در واقع حرکت پرشی باند ایلیوتیبیال بر روی برجستگی تروکانتر بزرگ است.

 اگر این روند به مدت زیاد ادامه یابد مالش مکرر تاندون بر روی برجستگی تروکانتر بزرگ ممکن است موجب التهاب در بورس تروکانتر و بدنبال آن درد در ناحیه خارجی مفصل لگن شود.

تاندون ایلیوپسواس

حرکت تاندون ایلیوپسواس هم میتواند علت صدا دادن مفصل لگن باشد. این صدا در جلوی مفصل ران احساس میشود و معمولاً به علت گیر کردن تاندون عضله ایلیوپسواس است که از جلوی مفصل ران عبور میکند. تاندون ایلیوپسواس در جلوی لگن از روی سه برجستگی عبور میکند

• برجستگی ایلیوپکتینئال در لبه جلویی استخوان لگن
• کپسول مفصل ران
• برجستگی تروکانتر کوچک

 حرکت اندام تحتانی موجب حرکت حرکت این تاندون از روی این برجستگی ها شده و گاهی این حرکت به علت گیر کردن تاندون به برجستگی بصورت جهشی و پرشی است و این حرکت جهشی تاندون موجب احساس صدا و تقه در داخل مفصل ران میشود.

خصوصیات صدا دادن مفصل لگن چیست

مهمترین علامت این بیماری احساس تقه یا شنیدن صدا در حین حرکت مفصل ران است. این صدا ممکن است در مناطق متفاوتی از لگن احساس شود.

وقتی که علت صدا دادن لگن حرکت باند ایلیوتیبیال بر روی تروکانتر بزرگ باشد صدا در سطح خارجی لگن احساس میشود و وقتی که علت در حرکت تاندون ایلیوپسواس بر روی لبه جلویی لگن باشد صدا در جلو و داخل لگن حس میشود.

صدا دادن لگن و احساس تقه ممکن است با یا بدون درد باشد. در مواردی که بیمار درد دارد این درد معمولا در حین فعالیت های بدنی شدیدتر میشود.

گاهی اوقات بیمار احساس میکند مفصل ران وی در میرود و یا جابجا میشود. در این موارد بیمار احساس میکند مفصل ران وی ناپایدار است.

این احساس در واقع به علت حرکت تاندون بر روی برجستگی استخوانی بوده و در رفتگی واقعی در کار نیست.

هر بار که تاندون از روی برجستگی استخوانی رد میشود این عبور با گیر کردن همراه است بنابراین حرکت بصورت پرشی خواهد بود و بیمار این حرکت ناگهانی و پرشی را در رفتگی تعبیر میکند.

درمان صدا دادن لگن چیست

 اگر درد ندارید نیازی به درمان صدا دادن لگن هم وجود ندارد. نگران نباشید، صدای مفصل مشکلی برای شما ایجاد نخواهد کرد. گاهی اوقات میتوان صدای ایجاد شده را با کاهش فعالیت بدنی یا تغییر نوع فعالیت بدنی کاهش داد.

مثلا اگر این احساس با دوچرخه سواری یا شنا بیشتر میشود میتوان نوع شنا را تغییر داد یا تنظیمات دوچرخه را عوض کرد.

معمولا میتوان با کمی بالا آوردن زین دوچرخه حرکات مفصل ران را کمتر کرد و این کاهش حرکات میتواند موجب کاهش سایش تاندون بر روی برجستگی استخوانی و در نتیجه کاهش علائم بیماری شود.

اگر مشکل باقی ماند معمولاً میتوان با انجام نرمش های کششی خاص زیر نظر فیزیوتراپ، مشکل را حل کرد.

انجام نرمش های کششی میتواند بتدریج موجب افزایش طول عضله و تاندون و قابلیت انعطاف آن شود و این شلی و انعطاف سایش تاندون بر روی برجستگی استخوانی را کم میکند.

در صورتیکه صدا دادن لگن همراه با درد باشد باید درمان شود. قدم اول در درمان، کاهش موقت فعالیت های بدنی و انجام ندادن حرکاتی است که در آنها صدا و درد ایجاد میشود.

انجام حرکات کششی برای افزایش قابلیت انعطاف تاندون از موثرترین راه برای درمان صدا دادن استخوان لگن است که باید تحت نظر فیزیوتراپ انجام شود.

شدت درد را میتوان با استفاده از داروهای ضد درد و یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی کاهش داد. روش دیگر درمان استفاده از داروهای استروئیدی است. ممکن است بتوان درد را با تزریق کورتیکوستروئید در محل کاهش داد.

گاهی درد با هیچکدام از روش های فوق کاهش نمیابد که در این مواقع پزشک معالج ممکن است تصمیم به عمل جراحی بگیرد.

در حین جراحی، قسمتی از تاندون که بر روی برجستگی استخوانی گیر میکند بریده میشود تا با کاهش سفتی و کششی که در تاندون وجود دارد این مالش به حداقل برسد.