نوبت دهی

آیا فیزیوتراپی بعد تعویض مفصل لگن لازم است

وقتی اسم ارتوپدی و یا عمل جراحی استخوان به میان میاید در ذهن خیلی ها بلافاصله فیزیوتراپی هم نقش میبندد. شاید به این علت که فیزیوتراپی یکی از روش های معمول در درمان مشکلات سیستم حرکتی است.

خیلی از بیمارانی که نیاز به جراحی تعویض مفصل ران پیدا میکنند میپرسند که آیا بعد از جراحی نیاز به فیزیوتراپی خواهند داشت. پاسخ کوتاه به این سوال اینست که خیر نیازی به فیزیوتراپی بعد از جراحی تعویض مفصل ران نیست ولی اگر میخواهید دلیل آن را بدانید با من باشید. متوجه خواهید شد.

تعویض مفصل لگن و ران نوعی جراحی است که در آن مفصل خراب شده ران با یک مفصل مصنوعی جایگرین میشود. این جراحی میتواند درد لگن ناشی از خراب شدن مفصل را از بین ببرد و میتواند راه رفتن بیمار را تا حدود زیادی بهتر کند.

جراحی تعویض مفصل لگن و ران یکی از موفقیت آمیزترین جراحی ها در طب است که در صورت درست انجام شدن نسبت به بسیاری جراحی های دیگر عوارض احتمالی کمتری دارد.

بعد از هر جراحی بیمار یک دوران بازپروری را میگذراند که در آن آماده میشود تا به کار و زندگی روزمره برگردد. در بسیاری از جراحی های ارتوپدی فیزیوتراپی نقش مهمی در بازپروری بیمار دارد ولی چرا و چگونه. فیزیوتراپی چه کار میکند. اگر این را خوب متوجه شویم میتوانیم بهتر به سوال اصلی مقاله پاسخ دهیم.

فیزیوتراپی دو کار عمده را انجام میدهد. کاهش درد اندام و کمک های حرکتی به بیمار.

 

Hip Clinic

کاهش درد اندام

اگر یک بار به کلینیک های فیزوتراپی رفته باشید متوجه میشوید که فیزیوتراپ از دستگاه هایی استفاده میکند. کارکرد غالب این دستگاه ها کاهش درد اندام است. یعنی هرکدام از آنها با روش های مختلف سعی در کاهش درد میکنند.

بسیاری از این دستگاه ها را نمیتوان در یکی دو هفته اول بعد از جراحی بکار برد چون زخم محل جراحی اجازه آن را نمیدهد.

بعد از جراحی تعویض مفصل ران دردی که قبلا در مفصل خراب شده بود بلافاصله بعد از جراحی از بین میرود ولی درد محل جراحی ممکن است تا مدتی باقی بماند.

بسته به بیمار این مدت ممکن است چند روز و یا چند هفته باشد ولی بطور متوسط یکی دو هفته است. در این یکی دو هفته پزشک از داروهای مسکن برای کاهش درد استفاده میکند که در غالب افراد کاملا موثر است. بنابراین رفتن به فیزیوتراپی فقط به منظور کاهش درد در این مدت فایده ای ندارد.

اولا انتقال مکرر بیمار از منزل به فیزیوتراپی در یکی دو هفته اول بعد از جراحی به علت اینکه بیمار هنوز برای راه رفتن به کمک واکر یا عصا وابسته است مشکل است. همچنین وجود زخم جراحی مانع استفاده از بسیاری از دستگاه های کاهنده درد میشود.

از طرف دیگر داروهای مسکن که بعد از جراحی تجویز میشوند معمولا درد بعد از جراحی را به اندازه کافی کاهش میدهند.

 

کمک حرکتی

کمک دیگری که فیزیوتراپی به بیماران انجام میدهد چیزی است که اصولا نام فیزیوتراپی از آن نشات گرفته است. در زبان انگلیسی به فیزیوتراپی Physical Therapy یا درمان فیزیکی میگویند بدین معنا که فیزیوتراپ به حرکات بدن بیمار کمک کرده و آن را تسهیل میکند. این کمک به چند طریق صورت میگیرد.

 

کمک به افزایش دامنه حرکتی مفصل

فیزیوتراپ میتواند با حرکت دادن اندام های بیمار موجب شود تا دامنه حرکتی مفاصل بهتر شود. بدنبال بعضی از اعمال جراحی در اندام ها احتمال کاهش دامنه حرکتی مفاصل آن اندام وجود دارد.

بطور مثال بعد از اعمال جراحی به منظور جااندازی و فیکس کردن شکستگی ها ممکن است حرکت مفاصل نزدیک به محل شکستگی محدود شود. بدین منظور فیزیوتراپ بعد از این جراحی ها مفاصل نزدیک به شکستگی را بطور مرتب حرکت میدهد تا مانع از بروز این محدودیت حرکتی شود.

مشاوره

در اعمال جراحی تعویض مفصل زانو خطر محدودیت حرکت زانو بعد از جراحی وجود دارد. به همین منظور جلسات فیزیوتراپی بعد از این جراحی ها انجام میشود.

با این حال این خطر در جراحی های تعویض مفصل ران وجود ندارد. نشستن و راه رفتن بیمار بصورت خودکار مفصل ران را بطوری در جهات لازم حرکت میدهد که محدودیت حرکتی در آن ایجاد نمیشود.

بنابراین بعد از جراحی های تعویض مفصل ران نیازی به انجام فیزیوتراپی برای کمک به افزایش دامنه حرکتی مفصل ران وجود ندارد.

 

کمک به افزایش قدرت عضلات اندام

یکی دیگر از کاربردهای فیزیوتراپی به منظور درمان فیزیکی کمک به افزایش قدرت عضلات اندام است. همیشه افزایش قدرت عضلات اندام میتواند به آن کمک کند و بعد از بسیاری از اعمال جراحی فیزیوتراپ ها کمک میکنند تا عضلات اندام تقویت شوند.

با این حال توجه به این نکته ضروری است که برای قوی شدن عضلات اندام این خود بیمار است که باید اندام و مفاصل آن را حرکت دهد و حرکت دادن اندام به توسط فیزیوتراپ آن را قوی نمیکند.

پس در اینجا وظیفه فیزیوتراپ آموزش حرکات نرمش طبی به بیمار است. بیمار پس از یادگرفتن این حرکات خودش باید آنها را بطور مکرر انجام دهد.

معمولا بعد از اعمال جراحی تعویض مفصل ران همکاران فیزیوتراپی بیمار را یکی دو بار در بیمارستان ملاقات میکنند. در این جلسات روش انجام نرمش ها به بیمار آموزش داده میشود و پس از آن این خود بیمار است که باید نرمش ها را انجام داده و آنها را تا ماه ها بعد از جراحی ادامه دهد.

بنابراین بعد از مرخص شدن از بیمارستان نیازی به مراجعه مکرر بیمار به فیزیوتراپی وجود ندارد چه نرمش ها نه به توسط فیزیوتراپ بلکه باید به وسیله خود بیمار انجام شود.

 

آموزش حرکت اندام به بیمار

کمک دیگر فیزیوتراپی بعد از جراحی ها آموزش روش درست حرکت دادن اندام بعد از اعمال جراحی است. بعد از جراحی های تعویض مفصل ران فیزیوتراپ بیمار را در بخش ملاقات کرده و روش راه رفتن به توسط واکر یا عصا و روش درست نشستن روی صندلی را به بیمار آموزش میدهد.

بیمار باید تا مدتی این دستورات را بکار ببندد. بنابراین اینجا هم وظیفه فیزیوتراپ آموزش بیمار است و نیازی به مراجعه مکرر بیمار پس از جراجی به فیزیوتراپی نیست.

از این صحبت ها میتوان نتیجه گرفت بعد از جراحی های کارگذاری مفصل لگن و ران نیازی به مراجعه مکرر بیمار به فیزیوتراپی وجود ندارد. با این حال فیزیوتراپ بعد از جراحی و در بخش بیمار را ملاقات میکند و روش انجام دادن نرمش های طبی و روش های درست راه رفتن و نشستن بعد از جراحی را به او یاد میدهد.

در صورتی که بیمار این آموزش ها را فراموش کند میتواند یکی دو بار از کمک این همکاران برای آموزش مجدد استفاده کند ولی تصور اینکه پس از جراحی تعویض مفصل ران نیازی به مراجعه مکرر به فیزیوتراپی وجود دارد نادرست است.