کمر درد یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی در سراسر جهان است که میتواند در هر سنی و برای هر فردی رخ دهد. این عارضه به دلایل مختلفی از جمله وضعیت نامناسب بدنی، آسیب‌های جسمانی، استرس، کمبود فعالیت بدنی و حتی بیماری‌های مزمن پدید می‌آید و میتواند زندگی روزمره را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
از دردهای خفیف و موقتی تا دردهای شدید و مزمن، کمر درد معمولاً نه تنها موجب محدودیت‌های حرکتی میشود بلکه بر کیفیت زندگی فرد نیز اثر منفی می‌گذارد.
درک علل، عوامل خطر و روش‌های پیشگیری و درمان کمر درد اهمیت بسیاری دارد، چرا که با رعایت اصول صحیح و انجام روش‌های درمانی مناسب، میتوان این مشکل را مدیریت کرد و از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری نمود.
علت کمر درد چیست
کمر درد میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله وضعیت بدنی نامناسب، فعالیت‌های روزمره نادرست، و حتی عوامل ژنتیکی. مهمترین علل کمر درد عبارتند از:
علت کمردرد. وضعیت بدنی نامناسب
یکی از مهمترین علل کمر درد وضعیت بدنی نامناسب است. قرار گرفتن در وضعیت‌های بدنی غلط هنگام نشستن، ایستادن یا خوابیدن میتواند فشار زیادی به عضلات و مهره‌های کمر وارد کند و موجب ایجاد درد در ناحیه کمر شود.
به طور مثال نشستن طولانی‌مدت روی صندلی با پشتی نامناسب یا استفاده از موبایل و کامپیوتر به شکلی که سر و گردن به طور نادرست قرار بگیرند، فشار زیادی به کمر و ستون فقرات وارد میکند و به تدریج باعث ایجاد دردهای کمری میشود.
علت کمردرد. کمبود فعالیت فیزیکی
زندگی کم‌تحرک هم از دیگر عوامل مهم ایجاد کمر درد است. کمبود فعالیت‌های ورزشی منجر به ضعف عضلات کمر و شکم میشود و در نتیجه حمایت کافی از ستون فقرات کاهش می‌یابد.
این وضعیت بخصوص در افراد دارای شغل‌های نشسته و کم‌تحرک مانند کارمندان اداری بیشتر دیده میشود. افرادی که ورزش و فعالیت بدنی منظم ندارند بیشتر در معرض ضعف عضلانی و دردهای کمری قرار می‌گیرند.
علت کمردرد. وارد آوردن فشار زیاد به ستون مهره
وارد آوردن فشار زیاد به ستون مهره از علل شایع کمردرد است. وقتی اسباب کشی میکنید، به مسافرت میروید، خانه تکانی شب عید میکنید، در یک صبح سرد زمستانی یک اتومبیل را که استارت نمیزند هل میدهید و یا به خرید میروید و مقدار زیادی اسباب خرید را به خانه میکشید و … عضلات و لیگامان های اطراف ستون مهره خود را تحت فشار زیاد و ناگهانی قرار داده اید.
کمر شما ممکن است آمادگی برای تحمل این فشارها را نداشته باشد. نتیجه آن کشیده شدن عضلات و لیگامان ها و بدنبال آن ایجاد پارگی های کوچک و میکروسکوپی است. بدنبال آن تورم و درد در این بافت ها ایجاد میشود و شما آنرا بصورت کمردرد و خشکی کمر احساس میکنید.
احساس میکنید کمرتان خشک شده و نمیتوانید آنرا به راحتی خم و راست کنید. این محدودیت حرکت قدری به علت درد و قدری به علت انقباض عضلات اطراف ستون مهره است که خارج از اراده شما صورت میگیرد و به آن اسپاسم هم میگویند. این نوع کمردرد معمولاً با چند روز استراحت خوب میشود.
علت کمردرد. افزایش وزن و چاقی
چاقی و اضافه وزن یکی از دلایل رایج درد کمر است. وزن اضافی باعث افزایش فشار بر ستون فقرات و مفاصل میشود. به‌ویژه چربی‌های اضافی در ناحیه شکم باعث میشوند که بدن به جلو کشیده شود و ستون فقرات برای حفظ تعادل فشار بیشتری تحمل کند. این موضوع فشار بر دیسک‌های بین مهره‌ای و مفاصل کمر را افزایش داده و در نتیجه به کمر درد منجر میشود.
چاقی و افزایش وزن میتواند با مكانیسم های مختلفی موجب كمردرد شود. مهمترین انها عبارتند از
♦ با افزایش وزن میزان زیادی چربی در شكم تجمع پیدا میكند. شكم بزرگ موجب میشود گودی كمر بیشتر شده و لگن به سمت چلو بچرخد.
این افزایش تقعر در ستون مهره كمری موجب وارد شدن فشار بیش از حد به دیسك بین مهره ای و مفاصل بین مهره ها میشود.
♦ پایین ستون مهره یعنی ناحیه كمر بیشترین تاثیر را از افزایش وزن میپذیرد. وزن زیاد تنه در این محل میتواند موجب فشار بیش ار حد به مهره ها شود.
این فشار بتدریج موجب خراب شدن دیسك بین مهره ها میگردد. این آسیب و خرابی در دیسك كم كم موجب چروكیده شدن و كاهش ارتفاع دیسك شده و در نتیجه مهره ها به هم نزدیك تر میشوند. نزدیكی مهره ها به هم موجب افزایش فشار به مفصل بین مهره ها میشود.
به این مفاصل فاست Facet joints میگویند. فشار بیش از حد به مفاصل فاست بتدریج موجب بروز آرتروز و ساییدگی در آنها شده و كه نتیجه آنها درد است.
♦ خرابی دیسك بین مهره ای زمینه را برای افزایش احتمال بروز فتق دیسك بین مهره ای افزایش میدهد.
♦ در افراد چاق به علت فشارهای زیادی كه به مهره ها وارد میشود بافت های اطراف دچار التهاب میشوند. یكی از واكنش های بدن به این التهاب تولید بافت همبندی و استخوان اضافه است.
این بافت های اضافی در اطراف نخاع میتوانند فضای كانال نخاعی را كم كرده و در نتیجه موجب بروز بیماری تنگی كانال نخاعی شوند.
♦ در افراد چاق احتمال بروز اسپوندیلولیستزی یا سر خوردن مهره ها هم بیشتر میشود.
♦ افراد چاق فعالیت های فیزیكی كمتری دارند. این كم تحركی بتدریج میتواند موجب ضعف عضلات ستون مهره و شكم شود. ضعیف شدن این عضلات از مهمترین علل شناخته شده در بروز كمردرد است.
علت کمردرد. آسیب‌ها و حوادث
آسیب‌های ناشی از تصادفات و سقوط‌ها میتواند منجر به کمر درد شود. این آسیب‌ها ممکن است باعث شکستگی مهره‌ها، دررفتگی مفاصل، یا حتی پارگی عضلات و تاندون‌ها شوند. این آسیب‌ها میتواند دردهای شدیدی در ناحیه کمر به وجود آورد که در برخی موارد به درمان‌های جراحی نیاز دارد.
همچنین ضربات مکرر و مزمن به کمر، مانند بلند کردن مداوم اجسام سنگین، ممکن است به تدریج باعث تخریب ساختارهای کمر شود و منجر به دردهای مزمن گردد.
علت کمردرد. بیماری‌های دیسک بین مهره‌ای
دیسک‌ها در ستون فقرات نقش مهمی در جذب فشارها و ایجاد انعطاف دارند. اما با افزایش سن یا به دلیل فعالیت‌های سنگین و مکرر ممکن است دچار فرسودگی شوند.
از جمله شایع‌ترین مشکلات دیسک، فتق دیسک یا بیرون زدگی دیسک است که باعث فشار بر اعصاب مجاور میشود و منجر به دردهای شدید در ناحیه کمر و حتی پاها میشود.
همچنین دیسک‌های بین مهره‌ای میتوانند به دلیل فرسایش تدریجی ناشی از پیری یا صدمات، دچار تحلیل شوند و به عارضه‌های دردناکی مانند تنگی کانال نخاعی منجر شوند.
علت کمردرد. آرتروز و بیماری‌های التهابی
آرتروز و دیگر بیماری‌های التهابی مفاصل از جمله عواملی هستند که به تدریج باعث کمر درد میشوند. در آرتروز، غضروف‌های بین مهره‌ها فرسوده میشوند و به تدریج از بین می‌روند، که این امر باعث میشود استخوان‌ها روی هم ساییده شده و منجر به درد شوند.
بیماری‌هایی مثل اسپوندیلیت انکیلوزان هم میتوانند باعث التهاب مهره‌های کمر شوند و به مرور زمان انعطاف‌پذیری و حرکت ستون فقرات را کاهش دهند.
علت کمردرد. عوامل ژنتیکی
گاهی اوقات علل کمر درد میتواند مرتبط با عوامل ژنتیکی باشد. برخی افراد به دلیل وراثت ممکن است مستعد مشکلاتی مانند تنگی کانال نخاعی، انحرافات ستون فقرات (اسکولیوز)، یا مشکلات دیسکی باشند.
این افراد حتی با رعایت اصول صحیح و پیشگیری هم ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی بیشتر در معرض دردهای کمری قرار بگیرند.
علت کمردرد. استرس و فشارهای روانی
استرس و فشارهای روانی ممکن است به عنوان عامل کمردرد شناخته نشوند اما مطالعات نشان داده‌اند که ارتباطی بین اضطراب و تنش‌های روانی با دردهای عضلانی وجود دارد.
استرس میتواند موجب تنش عضلانی در نواحی مختلف بدن از جمله کمر شود. هنگامی که فرد دچار استرس میشود بدن در حالت دفاعی قرار گرفته و عضلات منقبض میشوند. این انقباض مداوم میتواند به مرور زمان به دردهای عضلانی منجر شود.
علت کمردرد در بارداری چیست
حدود 80 درصد از زنان باردار حداقل یكبار دچار درد در ناحیه کمر میشوند و بیش از نیمی از این درد ها در سه ماه آخر بارداری ایجاد میشوند. البته در غالب موارد مدت این دردها كوتاه است. با این حال در 30 درصد موارد شدت درد به حدی است كه فعالیت های روزانه را محدود میكند. درد کمر دوران بارداری در افراد زیر بیشتر دیده میشود
- زنان چاق
- بارداری های مكرر
- سابقه درد در بارداری های قبلی
شدت كمر درد در بارداری در زنان جوان بیش از زنان مسن تر است.
دلیل كمردرد در بارداری معمولا یك عامل نیست و تغییرات بیومكانیكی در ستون مهره، تغییرات هورمونی كه در زنان بارداری ایجاد میشوند و تغییراتی كه در وضعیت روحی و روانی زن باردار ایجاد میشود در ایجاد آن نقش دارند.
حدود یك سوم دردهای کمر در بارداری در سه ماهه اول آن ایجاد میشوند یعنی زمانی كه هنوز شكم بزرگ نشده و فشار خاصی به ستون مهره وارد نمیشود. بنظر میرسد تغییرات هورمونی در شروع این دردها نقش داشته باشند.
همین تغییرات هورمونی است كه در دوران قبل از عادات ماهانه میتواند موجب درد در ناحیه کمر شود.
این تغییرات هورمونی معمولا بر روی تاندون ها و رباط های اطراف ستون مهره و همچنین رباط های لگن ( در مفاصل ساكروایلیاك و سمفیز پوبیس) تاثیر گذاشته و موجب شل شدن آنها میشود. این شلی و افزایش طول میتواند موجب ناپایداری مفاصل این نواحی و بدنبال آن بروز درد شود.
قبلا اعتقاد بر این بود كه در دوران بارداری لوردوز كمری یا همان گودی پشت كمر افزایش میابد و این میتواند موجب درد کمر شود.
مطالعات جدیدی كه با استفاده از عكسبرداری از ستون مهره در زمان بارداری انجام شده نشان میدهد كه گودی كمر در دوران بارداری ممكن است حتی كم شود. بنابراین بیشتر به نظر میرسد علت عمده درد كمر در دوران بارداری تغییراتی است كه در عضلات و ریاط ها و تاندون های ستون مهره ایجاد میشود.
پیشگیری و درمان كمر درد در بارداری چیست
توجه به نكات زیر در دوران بارداری میتواند موجب كاهش احتمال بروز درد در ناحیه کمر شود
- زنان باردار باید مواظب افزایش وزن خود باشند
- نرمش هایی را انجام دهند تا عضلات كمر خود را قویتر كنند
- به وضعیت قامت خود بیشتر توجه كرده و درست بایستند و درست بنشینند
- كفش های پاشنه بلند نپوشند
فعالیت های زیر ممكن است شدت كمردرد در بارداری را افزایش دهند. در این صورت بهتر است از آنها اجتناب كرد
- ایستادن یا راه رفتن بیش از 30 دقیقه
- به دست گرفتن كیف یا ساك سنگین
- مدت زیاد ایستادن بر روی یك پا
- بالا رفتن زیاد از پله
- خم شدن زیاد به جلو
- رانندگی بیش از 30 دقیقه
از روش های زیر میتوان برای كاهش درد کمر در دوران بارداری استفاده كرد
- استفاده از كمربند طبی
- استراحت به اندازه کافی
- انجام نرمش های طبی
- ماساژ درمانی
- استفاده از بعضی از داروها با تجویز پزشک
اكثر قریب به اتفاق دردهای کمر كه در زمان بارداری ایجاد میشوند در یك ماه بعد از زایمان خودبخود بهبود میابند.
تشخیص علت کمر درد
پزشک معالج بعد از صحبت با بیمار راجع به مشکلات وی و بعد از معاینه ممکن است از آزمایشات یا روش های تصویربرداری برای مشخص کردن علت کمردرد استفاده کند. این روش های تصویربرداری عبارتند از
رادیوگرافی ساده: گر چه تصاویر حاصله از یک رادیوگرافی ساده فقط استخوان را نشان میدهند ولی میتوانند اطلاعات مهمی مثل شکستگی استخوان، تغییرات ناشی از روند پیری در مهره و تغییر شکل و دفرمیتی های ستون مهره را نشان دهد.
ام آر آی: ام آر آی میتواند اطلاعات بیشتری را راجع به بافت های نرم مثل عضلات، لیگامان ها، دیسک بین مهره و نخاع و اعصاب نخاعی در اختیار پزشک قرار دهند. هرنی دیسک را میتوان با این روش بهتر تشخیص داد.
سی تی اسکن: با سی تی اسکن میتوان مشکلات استخوانی مهره را بهتر مشاهده کرد.
اسکن استخوانی: به آن اسکن رادیوایزوتوپ هم میگویند. میتواند در مواردی مانند عفونت، سرطان، روماتیسم، اسپوندیلولیستزی و یا سایر علل به تشخیص کمک کند.
تست تراکم استخوان: تست تراکم استخوان در تشخیص پوکی استخوان که میتواند از علل زمینه ای و مساعد کننده کمردرد باشد کمک میکند.
درمان کمر درد
درمان کمر درد شامل طیف وسیعی از روش‌ها و تکنیک‌ها است که بسته به علت، شدت و نوع درد، میتواند متفاوت باشد.
درمان کمر درد سهل و ممتنع است. حدود ۹۰ درصد مردم حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار کمر درد میشوند و حدود ۹۰ درصد کمر درد ها با رعایت دستورات زیر مرتفع میشوند. در صورت شدید بودن درد یا موثر نبودن اقدامات زیر به پزشک مراجعه کنید.
بسته به اینکه علت کمر درد چیست و چه مدت طول کشیده است درمان آن متفاوت است. کمردرد بندرت نیاز به جراحی دارد حتی اگر علت آن هرنی دیسک باشد.
اگر یکبار کمردرد گرفته اید احتمال آن هست که باز هم بگیرید. پس گرچه درمان کمردرد مهم است ولی مهم تر از آن مدیریت Management آن است. باید یاد بگیرید چگونه مانع از بروز مجدد کمردرد شوید.
کمر درد میتواند به صورت حاد (کوتاه‌مدت) یا مزمن (طولانی‌مدت) بروز کند، و روش‌های درمانی هر کدام متناسب با این وضعیت‌ها تنظیم میشود.
درمان کمر درد حاد چیست
کمردرد حاد به کمردردی میگویند که از شروع آن کمتر از سه ماه گذشته است. علت عمده این کمردرد ها وارد آمدن فشار زیاد به قسمت های پایینی ستون فقرات است.
درمان خانگی کمردرد
برای درمان کمر دردهای خفیف و حاد، میتوان از روش‌های ساده خانگی استفاده کرد که به کاهش التهاب و تسکین درد کمک میکنند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
استفاده از کمپرس گرم و سرد: در صورت بروز کمر درد حاد، میتوان از کمپرس سرد برای کاهش التهاب استفاده کرد. سرد کردن ناحیه دردناک به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه و چند بار در روز میتواند تورم را کاهش دهد. پس از ۴۸ ساعت، استفاده از کمپرس گرم باعث بهبود جریان خون و افزایش انعطاف‌پذیری عضلات میشود.
استراحت کافی: در دوره‌های اولیه بروز درد، استراحت کافی میتواند به بازسازی عضلات و کاهش التهاب کمک کند. با این حال، باید از استراحت بیش از حد خودداری کرد، زیرا میتواند باعث ضعف عضلات و تشدید کمر درد شود.
به پشت بخوابید و یک بالشت زیر زانو های خود بگذارید تا کمی خم شوند یا به پهلو بخوابید و یک بالشت بین پاهایتان بگذارید. برای مدت طولانی در یک وضعیت نخوابید. هر ۳-۲ ساعت حدود ۲۰-۱۰ دقیقه قدم بزنید و دوباره دراز بکشید.
درمان کمردرد با دارو و مسکن
درمان دارویی برای کمر درد معمولاً شامل استفاده از مسکن‌ها و داروهای ضد التهابی است که درد و التهاب را کاهش میدهند. برخی از این داروها عبارتند از:
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): مانند سلکوکسیب و ناپروکسن که به کاهش التهاب و تسکین درد کمک میکنند. این داروها به خصوص برای دردهای حاد و التهابی مؤثر هستند.
مسکن‌ها: داروهایی مانند استامینوفن نیز میتوانند در کاهش دردهای خفیف تا متوسط مؤثر باشند.
داروهای شل‌کننده عضلات: در برخی موارد دردهای کمری به دلیل گرفتگی عضلات رخ میدهد و پزشکان ممکن است داروهای شل‌کننده عضلات مانند باکلوفن را تجویز کنند.
استفاده از داروها باید با تجویز پزشک و رعایت دستورالعمل‌های پزشکی باشد چون مصرف بی‌رویه یا طولانی‌مدت بعضی از این داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد.
درمان کمردرد با روش‌های غیرجراحی
در مواردی که کمر درد به درمان‌های خانگی و دارویی پاسخ نمی‌دهد پزشک ممکن است از روش‌های غیرجراحی پیشرفته‌تر استفاده کنند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
تزریق کورتیکواستروئیدها: در مواردی که درد شدید و التهابی باشد تزریق کورتون در ناحیه دردناک میتواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. این روش معمولاً برای دردهای ناشی از فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی استفاده میشود.
تزریق مواد بی‌حس‌کننده (بلوک عصبی): در برخی موارد پزشک از تزریق مواد بی‌حس‌کننده به اعصاب خاصی که مسئول درد هستند استفاده میکند. این روش به عنوان بلوک عصبی شناخته میشود و به کاهش دردهای شدید و مزمن کمک میکند.
ماساژ درمانی و کایروپراکتیک: ماساژ درمانی به بهبود جریان خون، کاهش تنش عضلات و کاهش درد کمک میکند. کایروپراکتیک نیز روش دیگری است که در آن با استفاده از دستکاری ستون فقرات، تلاش میشود تعادل طبیعی بدن بازگردانده شود و درد کاهش یابد.
درمان کمردرد مزمن چیست
کمر درد مزمن به کمردردی میگویند که از شروع آن بیش از سه ماه گذشته است. مهمترین روش درمان کمردرد های مزمن عبارتست از
درمان کمردرد با ورزش و فیزیوتراپی
ورزش و تمرین‌های فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌های درمان کمر درد، بخصوص در دردهای مزمن و ناشی از ضعف عضلات است. فیزیوتراپ ها معمولاً برنامه‌های خاصی را بر اساس وضعیت بیمار تنظیم میکنند که شامل تمرین‌های تقویتی و کششی است. برخی از تمرینات مؤثر عبارتند از:
تمرینات کششی: کشش‌های ملایم باعث افزایش انعطاف‌پذیری عضلات و کاهش فشار روی ستون فقرات میشود. به عنوان مثال کشش عضلات همسترینگ، عضلات کمر و شکم میتواند در کاهش درد مؤثر باشد.
تمرینات تقویتی: تقویت عضلات کمر و شکم به حفظ حمایت مناسب از ستون فقرات کمک میکند. انجام تمریناتی مانند پل زدن و پلانک میتواند به بهبود وضعیت کلی کمر و کاهش درد کمک کند.
درمان کمردرد با تغییر سبک زندگی
بسیاری از موارد کمر درد به دلیل سبک زندگی نامناسب بروز میکنند و اصلاح آنها میتواند از بروز دردهای آینده پیشگیری کند. رعایت یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، اجتناب از نشستن و ایستادن طولانی‌مدت، و استفاده از تجهیزات ارگونومیک میتوانند به حفظ سلامت کمر کمک کنند.
در زیر به تعدادی از آنها اشاره میکنیم.
وقتی می ایستیم: صاف و کشیده بایستید. سر خود را به بالا و به آسمان بچسبانید. شانه های خود را شل نگه دارید.عضلات شکم خود را منقبض کنید تا شکم شما کمی به داخل برود.
وقتی مینشینید: از صندلی های ارگونومیک استفاده کنید. باسن خود را به عقب ترین قسمت نشیمن صندلی برده و کاملا به تکیه گاه صندلی تکیه بزنید. شانه ها را به عقب بدهبد و قوز نکنید. گاهی اوقات قرار دادن یک بالشت کوچک در پشت کمر مفید است. زیر پاهای خود چیزی قرار دهید بطوریکه زانوهای شما در ارتفاعی کمی بالاتر از لگن شما قرار بگیرند.
وقتی میخوابید: جایی که میخوابید حتی الامکان سفت باشد. روی تشک نرم نخوابید. وقتی به شانه میخوابید زانوها و لگن خود را خم کنید و بین زانو های خود یک بالشت قرار دهید. وقتی به پشت میخوابید یک بالشت را زیر زانوهای خود قرار دهید
وقتی چیزی را بلند میکنید: کمر خود را مستقیم نگه دارید. زانوانتان را خم کنید و چمباتمه بزنید. جسم را گرفته و به تنه خود نزدیک کنید. سرپا بایستید.
درمان کمردرد با روش‌های جایگزین
روش‌های درمانی جایگزین مانند طب سوزنی، یوگا و مدیتیشن نیز در درمان کمر درد موثر هستند. این روش‌ها معمولاً برای کاهش استرس و تنش‌های عضلانی و تقویت تعادل ذهن و بدن استفاده میشوند.
طب سوزنی: طب سوزنی با تحریک نقاط خاصی از بدن باعث کاهش درد و بهبود جریان انرژی در بدن میشود. این روش میتواند برای دردهای مزمن و طولانی‌مدت کمر مؤثر باشد.
یوگا و مدیتیشن: تمرینات یوگا به تقویت عضلات کمر و افزایش انعطاف‌پذیری کمک میکنند. مدیتیشن و تمرینات آرام‌سازی نیز میتوانند به کاهش استرس و تنش‌های روانی مرتبط با درد کمک کنند.
درمان کمردرد با گرم نگه داشتن کمر
با پوشیدن لباس گرم یا بستن یک شال به دور کمر در فصول سرد سال و دوری از قرار گرفتن در مسیر چریان هوای سرد کولر در فصول گرم سال باید کمر را گرم نگه داشت. هر چه کمر گرم تر باشد درد آن کمتر است.
درمان کمردرد با جراحی
جراحی به عنوان آخرین روش درمانی برای کمر درد مطرح میشود و تنها در مواردی استفاده میشود که درمان‌های دیگر موثر نبوده‌اند. برخی از جراحی‌های کمر که برای کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
دیسککتومی: در این روش بخشی از دیسک بین مهره‌ای که دچار فتق شده و به عصب فشار می‌آورد برداشته میشود.
لامینکتومی: در مواردی که کانال نخاعی تنگ شده است جراحی لامینکتومی با برداشتن بخشی از مهره‌ها فضا را برای نخاع و اعصاب افزایش میدهد.
فیوژن ستون فقرات: در این روش دو یا چند مهره به یکدیگر جوش داده میشوند تا حرکت بین آنها کاهش یابد و فشار روی دیسک‌ها و اعصاب کاهش یابد.
اصول پیشگیری از کمردرد
اکثر دردها کمر قابل پیشگیری هستند. بسیاری از این درد ها به این علت ایجاد میشوند که ما نمیدانیم چطور از کمر خود مراقبت کنیم. کلید پیشگیری در اکثر این درد ها اینست که از فشار زیاد به کمر خود جلوگیری کنیم.
معنای این جمله این نیست که هیچ کاری نکنیم بلکه باید یاد بگیریم فعالیت های روزمره خود را چگونه انجام دهیم تا کمر تحت فشار بیش از تحملش قرار نگیرد.
در پیشگیری از درد کمر مهم ترین اصل جلوگیری از افزایش قوس کمر است. افرایش قوس کمری میتواند موجب افزایش فشار به ستون مهره و کمردرد شود.
قوس ستون فقرات در ناحیه کمر بصورتی است که به سمت جلو تحدب دارد. افزایش این تحدب که معمولاً به علت ضعف عضلات شکم و عضلات ستون مهره ایجاد میشود لوردوز Lordosis نام دارد. افزایش لوردوز موجب بروز درد در ناحیه کمر میشود.
توصیه های کلی پیشگیری از کمردرد
مهمترین توصیه های عمومی برای کاهش احتمال ابتلا به درد در ناحیه کمر باید رعایت شوند عبارتند از
♦ هر چه وزن شما بیشتر باشد فشار بیشتری روی ستون مهره وارد شده و احتمال درد بیشتر میشود. پس وزن خود را کم کنید
♦ در مجاورت باد مستقیم پنکه و کولر قرار نگیرید و بخصوص در تابستان زیر کولر نخوابید.
♦ کشیدن سیگار موجب افزایش درد کمر شما میشود. از آن اجتناب کنید
♦ قبل از انجام هر ورزشی ابتدا بدن خود را با انجام نرمش های کششی گرم کرده و سپس ورزش کنید. شروع ناگهانی ورزش بدون آمادگی موجب آسیب عضلات و لیگامان ها و بروز کمر درد میشود.
♦ استفاده از کمربند طبی فقط در مواردی که درد حادی در کمر وجود دارد آنهم برای چند روز اشکالی ندارد ولی استفاده بلند مدت از این کمربند ها مضر است. استفاده دائمی از کمربندهای طبی موجب میشود فرد برای مستقیم نگه داشتن ستون فقرات به کمربند تکیه کرده و عضلات کمر و شکم خود را رها کنید.
نتیجه اینست که در بلند مدت عضلات شکم و ستون مهره ضعیف شده و این ضعف موجب افزایش شدت درد میشود. پس به یاد داشته باشید که استفاده از کمربند طبی باید به مدت کوتاهی باشد.
♦ بهترین راه مقابله با درد در ناحیه کمر تقویت کردن عضلات کمر با انجام نرمش های مخصوص طبی است
پیشگیری از کمر درد با درست ایستادن
یکی از علل درد کمر بد ایستادن است. مهمترین مواردی که در هنگام ایستادن برای کاهش احتمال ابتلا به درد باید رعایت شوند عبارتند از
♦ افزایش قوس کمر بصورت لوردوز همیشه با چرخش لگن همراه است و با افزایش این قوس، شکم بیمار به جلو آمده و باسن به عقب میرود. در هنگام ایستادن باید سعی کنیم مستقیم ایستاده و کمر خود را تا حد امکان صاف و مستقیم نگه داریم.
شکم خود را به جلو و باسن را به عقب ندهیم. صاف و کشیده بایستیم مانند اینکه میخواهیم سر خود را به سقف آسمان بچسبانیم.
♦ شکم بزرگ موجب افزایش لوردوز کمر میشود که آنهم به نوبه خود موجب فشار بیشتر به ستون مهره و درد کمر میشود. اگر شکم بزرگی دارید آنرا کوچک کنید.
در خانم های باردارد که در ماه های آخر بارداری شکم خیلی بزری پیدا میکنند میتوان با بستن کمربند های خاصی به زیر شکم قوس کمر را کاهش داد.
♦ پوشیدن کفش های پاشنه بلند میتواند با افزایش قوس کمری موجب کمردرد شود از پوشیدن این کفش ها پرهیز کنید.
♦ ایستادن به مدت طولانی هم برای کمر مضر است. اگر مجبورید برای مدت طولانی بایستید باید مرتب وضعیت ایستادن خود را عوض کنید و هر چند وقت یک بار این پا و آن پا کنید به عبارت دیگر مدتی وزن خود را روی پای راست و مدتی روی پای چپ بیندازید.
♦ راه دیگر اینست که یک پا را روی یک چهار پایه که حدود ۲۰ سانتیمتر بلند است بگذاریم و هرچند وقت یکبار جای پاها را عوض کنیم.
این کار بخصوص برای خانم هاییکه مجبورند مدت زیادی در جلوی ظرفشویی یا اطو بایستند و کار کنند و یا در کسانی که مدت زیادی در یک صف می ایستند یا معلم ها که مدت زیادی جلوی تخته سیاه می ایستند مفید است.
پیشگیری از کمردرد با درست نشستن
از علل مهم درد کمر بد نشستن است. مهمترین مواردی که در هنگام نشستن برای کاهش احتمال ابتلا به درد باید رعایت شوند عبارتند از
تصاویر سمت راست روش غلط و تصاویر سمت چپ روش درست را نشان میدهد
♦ در هنگام نشستن روی صندلی باید ارتفاع نشیمن صندلی طوری تنظیم شود که وقتی کف پا روی زمین قرار میگیرد زانوها مختصری از سطح لگن بالاتر باشند. اگر نشیمن صندلی بلند است میتوانید زیرپایی کوچکی در زیر کف پا ها بگذارید تا زانوهای شما بالاتر بیاید.
♦ نشستن در وضعیتی که یک ران را روی ران دیگر قرار دهید میتواند موجب کاهش قوس کمر شود و مفید است.
♦ در هنگام نشستن روی زمین مفصل لگن و زانوهای خود را در وضعیتی قرار دهید که قوس کمر شما کم شود.
♦ کمر شما باید کاملاً به پشتی صندلی تکیه داده باشد و فاصله شما تا میز کار نباید طوری باشد که مجبور باشید به جلو خم شوید.
♦ در بسیاری اوقات گذاشتن یک بالشت کوچک ( یا بالشت های طبی که به همین منظور درست شده اند) در پایین پشت کمر تکیه دادن به صندلی را راحتتر میکند.
♦ اگر صندلی دسته هم داشته باشد تا ساعد خود را روی آن بگذارید فشار روی کمر شما کمتر میشود
♦ از صندلی چرخدار یا دوار استفاده نکنید.
♦ بر روی نیمکت هایی که تعداد زیادی نشسته اند و جا برای نشستن کم است ننشینید.
♦ هیچوقت نباید به مدت طولانی در یک محل بنشینید. هر نیم ساعت بلند شده و چند دقیقه راه بروید
پیشگیری از کمردرد با درست خوابیدن
از علل مهم ابتلا به درد در پشت کمر عدم رعایت نکاتی مهم در هنگام خوابیدن است. مهمترین مواردی که در هنگام خوابیدن برای کاهش احتمال ابتلا به درد باید رعایت شوند عبارتند از
♦ هیچوقت روی شکم نخوابید. خوابیدن روی شکم موجب افزایش قوس کمر میشود و آنهم درد کمر را بیشتر میکند.
♦ اگر به پشت و بصورت طاق باز میخوابید بهتر است یک بالشت را زیر زانوهای خود بگذارید. این کار موجب کاهش قوس کمر شما میشود. دقت کنید که بالشت را زیر ساق نگذارید چون قوس کمر را بیشتر میکند
♦ بهترین وضعیت خوابیدن اینست که به پهلوی چپ یا راست بخوابیم. در این حالت باید پاها را کمی خم کنیم یعنی مفاصل ران و زانو را در حالت کمی خم شده نگه داریم.
این کار موجب کاهش قوس کمر میشود. اگر یک بالشت کم ارتفاع را بین ران ها و زانوها بگذاریم و پای بالایی را کمی جلوتر از پای زیری بیاوریم خواب راحت تری خواهیم داشت.
♦ در موقع خوابیدن دست های خود را به بالای سرتان نبرید بلکه آنها را در پهلوی خود قرار دهید. بالا بردن دست موجب افزایش قوس کمر میشود.
♦ در هنگام بلند شدن از تختخواب ابتدا بر روی یکی از شانه های خود بچرخید، سپس با تکیه کردن دست زیرین بر تخت تنه خود را به سمت بالا هل دهید. در همین حال زانوی خود را به لبه تخت برده و ساق هایتان را از لبه تخت آویزان کنید. سپس کاملا بنشینید. چند لحظه تامل کنید و سپس برخیزید.
نوع تختی که برای خوابیدن استفاده میکنیم بسیار مهم است.
♦ هرگز از تشک های فنری یا نرم استفاده نکنید. این تشک ها موجب تغییر در قوس های کمر میشود و درد کمر را بیشتر میکند.
♦ بهترین زیر انداز برای خوابیدن آنهایی هستند که سفت ترند. خوابیدن روی تشک های پنبه ای یا تشک های خوشخواب که سفت باشند مفید است.
♦ افراد مسن نباید روی زمین خالی یا خیلی سفت بخوابند چون خوابیدن در این حالت ممکن است موجب ایجاد زخم های فشاری شود.
چگونه درست اجسام را بلند کنیم تا دچار کمردرد نشویم
بلند کردن و حمل کردن اشیاء سنگین فشار زیادی را به ستون مهره وارد میکند. اکثردردهای کمر با بلند کردن یک جسم سنگین شروع میشود.
مهمترین مواردی که در هنگام بلند کردن اجسام برای کاهش احتمال ابتلا به درد باید رعایت شوند عبارتند از
♦ قبل از بلند کردن جسم اول باید مطمئن شوید خیلی سنگین نیست. بلند کردن جسمی که سنگینی آن در حد تحمل شما نباشد موجب کمردرد میشود. اگر بیش از حد سنگین است برای بلند کردن آن کمک بگیرید.
♦ هیچوقت برای بلند کردن جسمی که روی زمین است با زانوی کشیده، کمر خود را به جلو خم نکنید حتی اگر آن جسم سبک باشد.
♦ برای بلند کردن، تا آنجا که ممکن است نزدیک به جسم قرار بگیرید، پاهای خود را قدری بازتر کنید، زانو های خود را خم کرده و تنه خود را پایین آورده یا کاملا بنشینید.
کمرتان را صاف گرفته و خم نکنید. موقع بلند کردن جسم عضلات شکمتان را منقبض کنید. با خم و راست کردن زانوهایتان جسم را بلند کنید نه با خم و راست کردن کمرتان.
♦ وقتی جسم را حمل میکنید تا حد ممکن آنرا به بدن خود نزدیک نگه دارید و کمرتان را صاف نگه دارید.
♦ در حین حمل جسم ناگهان به طرفین نچرخید. اگر میخواهید جسم را به طرف چپ یا راست بگذارید از کمر نچرخید بلکه کاملاً جهت کل بدنتان را به طرفین بچرخانید.
♦ موقع به زمین گذاشتن جسم همان دستوراتی را که موقع بلند کردن رعایت کرده اید به خاطر داشته باشید.
♦ اجسام سنگین را به تنهایی از صندوق عقب ماشین خارج نکنید.
♦ وقتی یک مبل یا میز بین شما و پنجره است برای باز کردن پنجره به جلو خم نشوید.
♦ وقتی میخواهید یک جسم سنگین را در یک قفسه بگذارید تا حد امکان به قفسه نزدیک شوید. پاهایتان را به اندازه عرض شانه هایتان باز کرده و یک پا را کمی جلوتر از پای دیگر قرار دهید. به جلو خم نشوید و جسم را از بدنتان دور نکنید.
اگر قفسه در حد ارتفاع سینه شماست ابتدا در حالیکه آرنج هایتان در دو طرف بدنتان قرار دارند جسم را در حد سینه تان بالا آورده و سپس جسم را روی قفسه قرار داده و با کف دستانتان آنرا به داخل قفسه هل بدهید.
♦ اگر یک کیف سنگین را حمل میکنید گاهی آنرا در دست راست و گاهی در دست چپ بگیرید
۱- ابتدا ببینید آیا میتوانید به تنهایی جسم را بلند کنید ۲- کاملاً به جسم نزدیک شده و پاهایتان را به اندازه عرض شانه باز کنید ۳- کمر خود را صاف نگه دارید و زانوهایتان را خم کنید ۴- دست خود را در زیر جسم قرار دهید ۵- به جلو نگاه کنید ۶- زانوهایتان را صاف کرده و بلند شوید ۷- آرنج هایتان را در دو طرف تنه نگه دارید ۸- جسم را در حین حرکت کردن به تنه خود نزدیک نگه دارید ۹- به جلو نگاه کرده و مسیر خود را ببینید
چگونه درست رانندگی کنیم تا دچار کمر درد نشویم
اگر درست رانندگی نکنیم ممکن است دچار درد در ناحیه کمر شویم. مهمترین مواردی که در هنگام رانندگی برای کاهش احتمال ابتلا به درد کمر باید رعایت شوند عبارتند از
♦ صندلی خود را آنقدر جلو بکشید که در هنگام نشستن زانوهای شما کمی از نشیمن شما بالاتر قرار گیرد. بدترین حالت اینست که مجبور شویم برای اینکه پای ما به پدال ها برسد پاهای خود را کاملا به جلو بکشیم.
♦ در هنگام رانندگی به پشتی صندلی تکیه بدهید.
♦ به مدت طولانی رانندگی نکنید. در سفر های طولانی هر نیم تا یک ساعت توقف کرده و چند دقیقه راه بروید. سپس مجددا به سفر خود ادامه دهید.
♦ صندلی اتومبیل در راحتی کمر بسیار مهم است. در حد امکان از اتومبیلی استفاده کنید که در طراحی صندلی آن نکات ضروری رعایت شده باشد. صندلی نباید طوری باشد که در هنگام نشستن در آن قوس کمر شما زیاد شود. گاهی اوقات قرار دادن یک بالشتک کوچک پشت کمر مفید است.
♦ در هنگام رانندگی از کمربند ایمنی استفاده کنید. اگر کمربند نبسته باشید در صورت تصادف فشار زیادی به کمر شما وارد میشود.
♦ اگر مجبور هستید چرخ اتومبیل خود را عوض کنید این کار را در حالت نشسته انجام داده و به جلو خم نشوید.
♦ اگر دردی در ناحیه کمر دارید هرگز اتومبیل را هل ندهید. اگر هم ندارید بهترین روش هل دادن اتومبیل اینست که پشت به آن قرار گرفته و آنرا هل بدهید.
چگونه درست در منزل کار کنیم تا به کمردرد مبتلا نشویم
از علل مهم درد کمر در بین خانم های خانه دار کار در منزل است. اگر در هنگام کار در منزل به نکاتی توجه کنیم فشار کمتری به کمر وارد شده و احتمال بروز درد در کمر کمتر میشود. مهمترین مواردی که بدین منظور در هنگام کار در منزل باید رعایت شوند عبارتند از
♦ قبل از انجام کارهایی مانند باغبانی، چمن زنی، برف روبی ابتدا نرمش های کششی انجام داده و بدن خود را برای انجام آن آماده کنید.
♦ اگر به انجام این کارها عادت ندارید خود را زیاد خسته نکنید و کار را به مقدار کم انجام دهید. قبل از انجام کار اگر کمر خود را با یک شال محکم ببندید به کمر شما فشار کمتری وارد میشود
♦ جارو زدن با جاروی دستی کوتاه به شدت به کمر شما فشار وارد میکند. اگر دردی در ناحیه کمر دارید از انجام آن اجتناب کنید و اگر درد ندارید به مدت طولانی از آن استفاده نکنید.
♦ در روزهای سرد برای کار در فضای باز لباس گرم پوشیده و با یک شال کمر خود را ببندید
♦ در تابستان اگر مدتی در فضای باز کار کرده و عرق کرده اید بطور ناگهانی وارد ساختمانی که با کولر سرد شده است نشوید.
♦ اگر کار زیادی انجام داده اید بعد از آن یک ربع ساعت استراحت کنید.
♦ اگر کار زیاد است آن را به قسمت های کوچکتر تقسیم کرده و در بین آنها چند دقیقه استراحت کنید.
چگونه درست ورزش کنیم تا مبتلا به کمردرد نشویم
یکی از درمان های دردهای کمر و از مهمترین راه های پیشگیری از این دردها انجام نرمش و ورزش های طبی است. با تقویت عضلات کمر و شکم میتوان احتمال بروز درد را به نحو موثری کاهش داد. با این حال وقتی که هر ورزشی به طریقه نادرست انجام شود میتواند موجب بروز درد شده و با موجب عود آن شود.
انجام حرکات ورزشی زیر برای کسانی که درد در ناحیه کمر دارند مضر است.
♦ در حالت ایستاده خم شدن به جلو و رساندن دست ها به زمین بدون خم کردن انو
♦ در حالت ایستاده خم شدن به پشت
♦ خوابیدن به پشت و بلند کردن مستقیم پا بدون خم کردن زانو
♦ بلند کردن اشیاء سنگین بخصوص بلند کردن اجسام و بردن آنها به بالای سر
ورزش های زیر برای دردهای کمر خوب است
♦ برای کسانی که کمردرد دارند شنا ورزش بسیار خوبی است. انجام شنای سینه یا کرال از دیگر روش های شنا مفیدتر است. شنای قورباغه یا پروانه زیاد مناسب نیست. در هنگام شنا باید دقت شود تا سر زیاد به بیرون از آب نیاید چون موجب افزایش قوس کمر میشود.
♦ دوچرخه سواری چه ثابت و چه متحرک برای دردهای کمر مفید است.
♦ بالا رفتن از پله به علت اینکه فرد کمر خود را کمی به جلو خم میکند مفید است ولی پایین آمدن از پله به علت اینکه قوس کمر را بیشتر میکند مضر است.
کمر درد در بچه ها و کیف و کوله پشتی مدرسه
درد گردن و کمر یکی از بیماری های شایع در بزرگسالان است ولی در بچه ها بسیار نادر می باشد و اگر بچه ای که در سنین مدرسه است به علت درد کمر به پزشک مراجعه کند بایستی موضوع جدی گرفته شود و بررسی کامل جهت تشخیص انجام گیرد.
در این سنین یکی از علل شایع درد کمر و پشت و گردن استفاده نادرست از کیف مدرسه است . بنابراین والدین بایستی ابتدا در خرید کیف مدرسه دقت کافی را انجام دهند و در وهله ی دوم طرز استفاده صحیح از آن را به بچه های خود آموزش دهند.
سوال اول این است که آیا کیف دستی خریداری شود یا کوله پشتی؟ در جواب بایستی گفته شود که کوله پشتی بهتر است چون بچه با گرفتن کیف به دست معمولا به همان طرفی که کیف را می گیرد منحرف می شود به خصوص اگر کیف سنگبن باشد یا بچه مجبور باشد مسافت بین خانه و مدرسه را طولانی طی کند. بنابراین سعی کنید که کوله پشتی خریداری شود. البته باید از آن به درستی استفاده کرد.
نکات زیر را در استفاده از کیف کوله پشتی رعایت کنید تا از این نظر سلامتی فرزند شما به خطر نیفتد.
♦ وزن کیف باید به طور مساوی روی هردو شانه منتقل شود ، پس کیف باید در وسط پشت قرار گیرد و از دو بند استفاده شود. اگر بچه کیف را با اتصال یک بند حمل کند، کم کم مهره ها به همان طرف انحنای غیر طبیعی پیدا می کنند.
♦ باید دو بند قابل کوتاه و بلند کردن باشد تا با توجه به قد بچه تنظیم شود و کیف در مرکز پشت قرار گیرد. گذشته از دو بند روی شانه ها ، یک بند هم باید در پایین کیف روی کمر بسته شود تا هنگام راه رفتن کیف روی پشت به طرفین حرکت نداشته باشد و به طرفین منحرف نشود.
♦ بندهای روی شانه ها باید پهن باشد تا سطح تماس زیادی با شانه ها ایجاد شده و کشش آن ها توسط وزن کیف شانه ها را اذیت نکند. در غیراین صورت بچه کیف را از شانه ها و پشت بر می دارد و به دست گرفته و حمل می کند.
♦ وزن کوله نباید بیش از ۱۵% وزن بچه باشد.
♦ پهنای کوله پشتی نباید از پهنای شانه ها و تنه ی کودک بیشتر باشد
در پایان باید گفته شود که اگر دیدید دانش آموز هنگام حمل کوله خود را به جلو خم می کند یا بندها بلند هستند و کیف در پایین پشت و نزدیک باسن قرار می گیرد، که باید بندها را کوتاه تر کرد و یا این که وزن کیف زیاد است.
لازم نیست که بچه همه روزه تمامی کتاب ها و دفاتر خود را حمل کند. از او بخواهید که فقط کارهای مربوط به همان روز را در کیف بگذارد.
اگر دانش آموز احساس خواب رفتگی در دست ها می کند ،وزن کیف باعث کشیدگی ریشه های عصب گردن شده است، در این موارد کیف را سبک تر کنید.
پیشگیری از درد کمر بعد از زایمان
درد در ناحیه کمر یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است ولی معمولاً در دو هفته اول بعد از زایمان فروکش میکند. با این حال ممکن است بعد از مدتی به علت اینکه مادر نوزادش را مرتبا بلند کرده و بغل میکند درد کمر مجدداً بروز کند.
هرچه نوزاد بزرگتر میشود مادر باید وزن بیشتری را بلند کند. روزهای اول مادر یک نوزاد ۵-۴ کیلویی را بارها بلند میکند. شاید متجاوز از پنجاه بار در طول روز. ولی بعد یکسال وزن بچه به ۹-۸ کیلو و بعد از دو سال به ۱۵ کیلو میرسد.
در زیر راه هایی ارائه شده اند تا مادرانی که تازه بچه دار شده اند کمتر دچار درد کمر شوند.
♦ بعد از هر زایمان خانم ها باید نرمش های مخصوصی را انجام دهند تا قوام و قدرت عضلات جدار شکم به حالت طبیعی برگردد. این نرمش ها را هرچه زودتر شروع کنید. البته در صورتی که زایمان با سزارین بوده است معمولاً نرمش ها بعد از شش هفته از زایمان شروع میشود. نرمش هایی را که در سایت آمده است هم میتوان انجام داد.
♦ باید بتوانید در عرض شش هفته اول بعد از زایمان وزن خود را به حد قبل از بارداری برسانید.
♦ قبل از بلند کردن بچه او را تا حد ممکن به بدن خود نزدیک کنید. بچه را دور از بدن نگه ندارید. در حین نگهداشتن بچه بدن خود را به طرفین نچرخانید.
♦ برای بلند کردن بچه از زمین به جلو خم نشوید. زانوهای خود را خم کرده چمباتمه زده و سپس بچه را گرفته و بلند کنید.
♦ اگر تخت بچه کناره دارد برای برداشتن بچه از روی تخت اول کناره را به کنار بزنید و سپس بچه را بردارید. برای برداشتن بچه از روی کناره به روی تشک بچه خم نشوید.
♦ وقتی در بیرون از خانه قدم میزنید بچه را در یک کوله پشتی که در جلوی بدنتان قرار میگیرد قرار دهید.
♦ هیچوقت بچه را روی کنار لگن خود قرار ندهید. با این کار بر روی کمر خود فشار زیادی وارد میکنید.
♦ وقتی میخواهید بچه را در ماشین بگذارید، بیرون ماشین نایستید. اول روی صندلی عقب زانو بزنید و سپس بچه را در صندلیش در ماشین قرار دهید.