علائم و درمان تنگی کانال نخاع گردنی چیست

آناتومی کاربردی

ستون فقرات گردنی از روی هم قرار گرفتن هفت مهره تشکیل شده است. هر مهره از یک جسم مهره تشکیل شده که یک حلقه استخوانی به پشت آن متصل گردیده است (البته آناتومی دو مهره اول گردنی قدری متفاوت است).

بین جسم های مهره های بالایی و پایینی دیسک بین مهره ای قرار گرفته است. دیسک بین مهره ای موجب حرکت مهره ها روی هم شده و نقش جذب کننده شوک های وارده به ستون مهره را هم ایفا میکند.

دیسک بین مهره ای از دو قسمت مرکزی و محیطی تشکیل شده است. قسمت مرکزی به نام نوکلئوس بوده و جذب کننده اصلی شوک های وارده به ستون مهره است و دورادور آن قسمت محیطی است که به آن آنولوس میگویند و در واقع نوکلئوس را حمایت میکند. قسمت نوکلئوس ژلاتینی و قسمت آنولوس مانند رباط است.

علت تنگی کانال نخاعی چیست

در حالت معمولی فضایی که در درون ستون مهره به نخاع اختصاص داده شده یعنی کانال نخاعی بیش از اندازه مورد نیاز نخاع است. در ابتدای تنگ شدن این کانال تا وقتی فشاری به نخاع وارد نشده مشکلی برای بیمار ایجاد نمیشود.

وقتی شدت تنگی بیشتر شده و از اطراف بر روی نخاع فشار وارد شد علائمی ظاهر میشود. این فشار بر روی نخاع و ایجاد مشکلات در آن را میلوپاتی Myelopathy میگویند.

تنگی کانال نخاعی میتواند به علل متفاوتی ایجاد شود که مهمترین آنها عبارتند از

دژنرسانس

دژنرسانس Degeneration به معنای خراب شدن بافت بوده و شایعترین علت تنگی کانال نخاعی است. این وضعیت به علت ضربات مکرر و استرس هایی است که در طول عمر بتدریج به ستون مهره وارد شده و آن را فرسوده و خراب میکند.

دیسک بین مهره ای بتدریج آب خود را از دست داده و قدرت ارتجاعی آن کم میشود، کوچک و کم ارتفاع شده و در نتیجه فاصله بین مهره ها کاهش میابد.

استخوان های اضافه بتدریج از حلقه استخوانی مهره به درون آن رشد کرده و فضای درونی آن را تنگ میکنند. رباط های اطراف مهره هم بتدریج کلفت تر شده و با برآمده شدن به درون کانال نخاعی فضای آن را تنگ تر میکنند

 

علائم تنگی کانال نخاعی گردنی

در بعضی افراد به عللی ممکن است فضای استخوانی که درون مهره ها وجود داشته و محل قرار گیری نخاع است تنگ شده و این تنگی بر روی نخاع فشار وارد کند. فشار این تنگی موجب بروز علائمی در بیمار میشود.

تنگی کانال نخاعی معمولا در طی زمان و به آهستگی ایجاد میشود. علت اینست که شایعترین علت تنگی کانال نخاعی دژنرسانس است و این وضعیت به آهستگی و با افزایش سن بیشتر میشود. علائم بیماری در موارد هرنی دیسک معمولا بصورت ناگهانی ایجاد میگردد.

تنگی کانال نخاع گردنی میتواند در ناحیه گردن ایجاد درد کند. گاهی هم اصلا دردی در گردن وجود ندارد. با این حال عمده علائم این بیماری علائم عصبی است که در اثر فشار به نخاع و یا فشار به ریشه های عصبی که از نخاع خارج میشوند بوجود میاید.

در صورتی که خود نخاع تحت فشار قرار گیرد علائمی ایجاد میشود که به آن میلوپاتی میگویند.

معمولا اولین علائم میلوپاتی بدنبال تنگی کانال نخاع گردنی تغییر در طرز راه رفتن بیمار است.

بسختی میتوان باور کرد مشکل گردن موجب تغییر در اندام تحتانی شود ولی باید دانست که تمام اعصاب مربوط به عضلات اندام تحتانی از گردن عبور میکنند و هر فشاری بر این اعصاب میتواند بر عملکرد عضلات اندام تحتانی و در نتیجه طرز راه رفتن موثر باشد. بتدریج عضلات اندام تحتانی دچار سفتی و اسپاسم شده و قدرت خود را از دست میدهند.

دست بیماران هم دچار مشکلاتی میشود. بیمار دچار احساس گزگز در دست شده و انجام حرکاتی مانند نوشتن و تایپ کردن مشکل میشود. توانایی مشت کردن دست و رها کردن آن هم بتدریج دچار اشکال میگردد.

وقتی فشار به نخاع گردنی در بالای گردن است عضلات شانه هم دچار مشکل میشوند. علائم آن میتواند بصورت لاغری و آتروفی عضله دلتوئید و عضلات بالای کول (بالای استخوان کتف) باشد.

فشار به نخاع گردنی میتواند موجب اختلال در دفع ادرار و مدفوع هم بشود. در ابتدا که فشار کم است بیمار احساس میکند تند تند باید ادرار کند ولی ادرار کردن برای وی مشکل میشود.

در حالات متوسط شدت خروج ادرار از مثانه کم شده و ادرار بصورت قطره قطره خارج میشود. این افراد برای مدفوع کردن باید فشار زیادی را به خود وارد کنند. در حالات شدید بیمار کنترل دفع ادرار و مدفوع خود را از دست خواهد داد و دچار بی اختیاری Incontinence میشود.

تشخیص تنگی کانال نخاعی گردن

درمان تنگی کانال نخاعی گردنی چیست

در مواردی که شدت علائم بیمار زیاد بوده و یا مشکلات بیمار در حال بدتر شدن باشد درمان بصورت انجام عمل جراحی است. در غیر این صورت معمولا در ابتدا درمان با استفاده از روش های غیر جراحی صورت میگیرد و تنها در صورتی که مشکلات بیمار به این درمان ها پاسخ مناسبی ندهد استفاده از عمل جراحی در دستور کار قرار خواهد گرفت.

مهمترین اقدامات درمانی غیر جراحی عبارتند از

معمول ترین روش های جراحی در درمان تنگی کانال نخاع گردنی عبارتند از