مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل لگن و دوره نقاهت بعد از جراحی چقدر است. طول درمان من چه اندازه است. این سوالی است که در ذهن غالب بیمارانی که نیاز به استفاده از پروتز در ناحیه لگن دارند هست.
سوالات خود در مورد این مقاله را مستقیما از دکتر منصوری با کلیک بر روی آیکون سبز رنگ در پایین سمت چپ صفحه بپرسید.
چه زمانی میتوانم به کار برگردم. آیا بعد از جراحی تعویض مفصل باید بخوابم. آیا میتوانم فورا بعد از جراحی راه بروم و بسیاری سوالات دیگر. در این مقاله سعی میکنم به این سوالات و بسیاری دیگر پاسخ دهم.
بسیاری از بیماران فکر میکنند بعد از جراحی باید مدتی در بستر بخوابند در حالیکه بیماران بعد از تعویض مفصل نیازی به دراز کشیدن بیش از انسان های دیگر ندارند و در غالب موارد هر چه بیشتر راه بروند بهتر است.
قبل از هر چیز دانستن این نکته بسیار مهم است که مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل و نحوه گذران دوره نقاهت بعد از جراحی تا حدود زیادی بسته به وضعیت جسمی بیمار، تکنیک جراحی و نوع جراحی تعویض مفصل و تبحر جراح دارد.
پس اینطور نیست که همه بیماران بعد از جراحی یک سیر مشخص و ثابت را طی کنند. ولی نکته مهم در این مدت، توجه به دستورات پزشک و انجام تمرینات و ورزش های لازم و صبر کافی برای بهبودی کامل است.
اگر وقت خواندن مقاله را ندارید میتوانید فیلم زیر را ببینید.
روز جراحی
عمل جراحی معمولا یک ساعت یا یک ساعت و نیم طول میکشد ولی در بعضی موارد که جراحی پیچیده تری لازم میشود طول زمان جراحی ممکن است به دو تا سه برابر این میزان هم افزایش پیدا کند.
معمولا بیمار را یک تا دو ساعت قبل از شروع جراحی به اطاق عمل منتقل میکنند و بعد از انجام جراحی هم بیمار یکی دو ساعت در ریکاوری اطاق عمل تحت نظر قرار گرفته و سپس به بخش منتقل میشود.
ترجیح داده میشود بلافاصله بعد از جراحی، حرکات ملایم پا و تمرینات تنفس عمیق برای پیشگیری از عوارض شروع شوند.
روز اول جراحی
بعد از جراحی، بیمار یکی دو روز در بیمارستان میماند. در این مدت سه کار عمده برای بیمار انجام میشود.
- داروهای مسکن قوی به بیمار داده میشود تا درد بعد از جراحی کم شود
- آنتی بیوتیک های تزریقی به بیمار داده میشود تا احتمال عفونت بعد از جراحی کاهش یابد
- به بیمار یاد داده میشود که چگونه راه برود و در دوران بعد از جراحی چگونه از خود مراقبت کند
روز دوم و سوم
معمولا روز بعد از جراحی، بیمار تشویق میشود تا راه برود. این راه رفتن در ابتدا معمولا با کمک واکر یا دو عصای زیر بغل است. اولین تلاش برای راه رفتن بعد از جراحی به کمک یک فیزیوتراپ انجام میشود.
فیزیوتراپ به بیمار یاد میدهد چگونه با واکر یا عصای زیر بغل راه برود و چگونه از صندلی و تخت و توالت فرنگی استفاده کند.
معمولا به بیمار اجازه داده میشود که موقع راه رفتن با واکر یا عصا هر دو پای خود را بر روی زمین گذاشته و به آنها فشار وزن را وارد کند ولی در بعضی موارد به بیمار توصیه میشود که موقع راه رفتن با واکر پای عمل شده را تا مدتی بر روی زمین فشار ندهد. مثلا در مواقعی که جراحی رویژن انجام شده است.
جراحی رویژن به مواردی میگویند که بیمار قبلا یک مفصل مصنوعی داشته که به دلایلی دچار مشکل شده و جراح باید آن مفصل را از بدن بیمار خارج کرده و مفصل جدیدی را کار بگذارد.
مثال دیگر مواردی است که مفصل ران بیمار خرابی خیلی شدیدی داشته و پزشک جراح برای او از پیوند استخوان یا روش های دیگر استفاده کرده است.
اینکه بیمار در دوره نقاهت بعد از تعویض مفصل، چند روز بعد از جراحی میتواند راه برود و موقع راه رفتن به چه اندازه میتواند بر روی پای جراحی شده فشار وارد کند و چه موقع میتواند عصار را کنار بگذارد بسته به بیمار و نوع جراحی تعویض مفصل متفاوت بوده و باید به توسط پزشک معالج مشخص شود.
در جراحی های اولیه تعویض مفصل معمولا میزان و مدت راه رفتن به اختیار بیمار است. وی هر اندازه که میتواند و توان دارد و مشکلی ندارد میتواند راه برود. قطعا در روزهای اول بعد از جراحی این مدت و میزان کم است ولی به تدریج بیشتر میشود.
بسته به میزان بهبودی، بیمار معمولا در روز دوم یا سوم بعد از عمل از بیمارستان مرخص میشود. گرچه داشتن همراه در بیمارستان ضروری نیست ولی بهتر است وجود داشته باشد. برای مرخص شدن از بیمارستان هم یک همراه لازم است
هفته اول بعد از جراحی
بسیاری از بیماران میپرسند آیا در مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل نیاز دارند تا کسی در منزل از ایشان مراقبت کند یا خیر. توانایی انجام دادن کارهای شخصی در منزل تا حدود زیادی بسته به توان راه رفتن و نداشتن درد است.
بعد از جراحی، بیمار در محل عمل شده قدری درد دارد که به علت زخم جراحی است. شدت این درد بعد از گذشت دو سه روز از جراحی تا حدود قابل ملاحظه ای کم میشود. وقتی درد کم شود بیمار راحت تر میتواند به زندگی عادی خود برگردد.
درد محل جراحی در بعضی بیماران بسیار کم است و در بعضی دیگر ممکن است بیشتر باشد که بسته به نوع جراحی و تحمل بیمار به درد متفاوت است. هرچه شدت درد کمتر شود بیمار راحت تر میتواند راه برود. وقتی بیمار بتواند راحت تر راه برود میتواند کارهای شخصی خود را بهتر انجام دهد.
بعد از مرخص شدن بیمار از بیمارستان شدت درد محل جراحی معمولا به سرعت کم میشود ولی قدری درد ممکن است تا دو سه هفته وجود داشته باشد.
بیماران معمولا میتوانند بعد ازگذشت دو سه روز از جراحی روی زخم را پانسمان ضد آب گذاشته و به حمام بروند. البته زیر دوش میتوانند بروند ولی توصیه میشود تا یک ماه از وان استفاده نشود.
بیمار باید در منزل تا جایی که میتواند راه برود.
در مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل لگن در تهران در هفته اول و وقتی بیمار به منزل رفت، در اوقات روز باید سعی کند زمان دراز کشیدن را کم کند. بهتر است نیمی از زمان بیداری بیمار در تخت در حالت نشسته باشد و در نیمی دیگر روی صندلی بنشیند. خوابیدن و درازکشیدن فقط برای استراحت شبانه است.
در طول روز باید حرکات نرمشی و ورزشی که پزشک و فیزیوتراپ به او آموزش داده را انجام بدهد و مسافت های کوتاه را با واکر یا عصا راه برود.
در این دوران بیمار میتواند از توالت فرنگی استفاده کند و لازم است تا احتیاط های بعد از عمل رعایت شوند.
هفته دوم بعد از جراحی
در مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل در هفته دوم بعد از جراحی بیمار معمولا نیازی به استفاده از تخت در طول روز ندارد و میتواند تمام روز را در صندلی بنشیند و راه برود
درد بعد از جراحی در هفته دوم یا بسیار کم است یا وجود ندارد. تمرینات و ورزش های بعد از جراحی به میزان بیشتری باید انجام شوند.
در هفته دوم همچنان باید روی زخم با پانسمان پوشیده باشد ولی حمام رفتن ایرادی ندارد. در انتهای هفته دوم بخیه ها کشیده میشوند.
هفته سوم و چهارم بعد از جراحی
در مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل لگن در هفته های سوم و چهارم تورم و سفتی در ناحیه جراحی به میزان زیادی کم میشود.
غالب بیماران میتوانند در این دوران بتدریج واکر یا عصا را کنار بگذارند و بدون کمک آنها راه بروند. البته این زمان متغیر بوده و بسته به نوع بیماری که منجر به جراحی شده، اولیه یا رویژن بودن جراحی، تکنیک جراحی، نوع مفصل مصنوعی بکار رفته شده، توانایی های بیمار و عوامل دیگر متفاوت است.
در این دوران بیمار باید تمرینات ورزشی که از قبل به او آموزش داده شده را بیشتر انجام دهد تا عضلات لگن او بیشتر تقویت شود. این کار به بهتر راه رفتن کمک میکند.
بعضی بیماران میتوانند بعد از خروج بخیه واکر را کنار گذاشته و بدون آن راه بروند. در بعضی دیگر ممکن است لازم باشد تا بیمار برای مدتی از یک عصای مچی استفاده کند تا زمانی که قدرت و تعادل کافی را برای راه رفتن مستقل پیدا کند.
ماه دوم بعد از جراحی
در ماه دوم بیمار میتواند بسیاری از فعالیت های روزانه خود را بصورت مستقل انجام دهد. غالب بیمارانی که کار سبک دارند در ماه دوم بعد از جراحی میتوانند به کار خود برگردند. البته خیلی از بیماران بسته به نظر پزشک میتوانند در هفته سوم بعد از جراحی هم به کار برگردند.
در این دوران پیاده روی منظم و روزانه بسیار مفید است و بیمار تشویق میشود که هرچه میتواند راه برود.
تمرینات ورزشی طبی در این دوران باید باز هم بیشتر شوند.
ماه سوم تا ششم بعد از جراحی
در این زمان غالب بیماران میتوانند فعالیت های عادی زندگی را انجام دهند.
بعد از کنار گذاشتن عصا یا واکر بیمار تا چند ماه بعد از جراحی قدری لنگش دارد که به علت ضعف عضلات لگن است. با کمک نرمش های طبی که بیمار بعد از جراحی انجام میدهد و همچنین راه رفتن، بتدریج عضلات لگن تقویت شده و با قویتر شدن این عضلات لنگش کم کم از بین میرود.
از بین رفتن کامل لنگش در بعضی بیماران ممکن است دو ماه و در بعضی دیگر شش ماه طول بکشد.
البته اگر بد راه رفتن بیمار علت دیگری بجز خرابی مفصل ران داشته باشد ممکن است قدری از لنگش باقی بماند. با این حال قسمت اعظم لنگیدن و بد راه رفتن بعد از عمل از بین میرود.
در این دوران فرد تشویق میشود که در استخر شنا کند تا عضلات لگن او بیشتر تقویت شوند. افراد تشویق میشوند تا زیاد راه بروند.
مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل لگن
بعد از جراحی تعویض مفصل بیمار نیاز به خوابیدن ندارد. معمولا بیماران تشویق میشوند که تا آنجا که میتوانند راه بروند. در روزهای اول بعد از جراحی بیمار کمتر راه میرود ولی بتدریج که درد محل جراحی کم شده و توانایی بیمار بهتر میشود مدت زمان راه رفتن هم افزایش پیدا میکند.
برگشت به کار بعد از جراحی تعویض مفصل
خیلی از بیماران از طول درمان جراحی تعویض مفصل لگن سوال میکنند و بیشتر منظورشان اینست که مدت استراحت چقدر است و چه مدت بعد از جراحی میتوانند به کار خود برگردند.
این زمان بسته به نوع جراحی و شغل بیمار متفاوت است.
اگر کار بیمار بصورت نشسته باشد به محض اینکه درد ناحیه لگن کم شد بیمار میتواند به کار خود برگردد ولی در مورد کارهایی که نیاز به ایستادن و راه رفتن دارد بیمار ابتدا باید بتواند توانایی راه رفتن بدون عصا را بدست آورد و لنگش او موقع راه رفتن کم شود تا بعد از آن بتواند به کار برگردد. این مدت میتواند از یک ماه تا بیش از شش ماه متفاوت باشد.
در پایان مجددا ذکر میکنم که شرایطی که در مورد دوره نقاهت تعویض مفصل و مدت استراحت توضیح داده شد در هر بیماری ممکن است با بیمار دیگر فرق داشته باشد.
نوع جراحی، شدت بیماری اولیه، وجود بیماری های زمینه ای در بیمار، نوع مفصل مصنوعی استفاده شده و بسیار عوامل دیگر میتوانند شرایط را تغییر دهند. بنابراین بیمار باید قبل از هر چیز به توصیه های پزشک جراح توجه کند و مراقبت های بعد از جراحی را با توصیه وی انجام دهد.
مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل لگن به سن وابسته است
سرعت بهبودی بعد از جراحی ارتباط مستقیمی با سن بیمار دارد. هرچه بیمار جوانتر باشد سریعتر بهبود پیدا کرده و نیاز به مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل کمتر میشود.
یک بیمار 25 ساله بعد از دو هفته از جراحی معمولا بسرعت بهبود یافته و غالبا میتواند بدون عصا راه برود در حالیکه یک بیمار 60 ساله ممکن است به یک ماه و یک بیمار 80 ساله به دو ماه کمک واکر نیاز داشته باشد.
بعد از جراحی چه زمان میتوانم
رانندگی کنم. معمولا بعد از گذشت یک ماه از جراحی تعویض مفصل میتوان رانندگی کرد.
فعالیت جنسی داشته باشم. در یک ماه اول به شرط اینکه مفصل ران خم نشود ایرادی ندارد و بعد از آن هم در صورتی که زاویه بین ران و تنه از زاویه 90 درجه کمتر نشود بلامانع است.
با هواپیما سفر کنم. بهتر است در شش هفته اول بعد از جراحی پرواز نکنید و بعد از آن هم تا سه ماه توصیه میشود پرواز طولانی تر از دو ساعت نداشته باشید. بعد از سه ماه توصیه میشود در موقع پرواز بعد از اجازه خلبان به بازکردن کمربند ایمنی، هر نیم ساعت در راهرو هواپیما راه بروید. این کار خطر لخته شدن خون در ساق شما را کم میکند
شنا کنم. بعد از گذشت دو ماه از جراحی میتوانید شنا کنید و توصیه هم میشود این کار را انجام دهید.
پیاده روی کنم. از ماه دوم بعد از جراحی بعد از مشورت با پزشک، توصیه میشود در خارج از منزل پیاده روی کنید.
از پله استفاده کنم. هر وقت توانستید روی زمین صاف با تعادل راه بروید میتوانید از پله هم استفاده کنید. حتی زمانی که برای راه رفتن از عصا استفاده میکنید.
دویدن بعد از جراحی. وقتی لنگش شما از بین رفت و بعد از گذشت سه ماه از جراحی میتوانید بدوید. اول از مسافت های کم شروع کنید و بعد آن را بتدریج بیشتر کنید.
مدت استراحت پس از عمل تعویض مفصل لگن که البته به معنای دراز کشیدن نیست، بسته به روند بهبودی بیمار متفاوت است ولی معمولا بیماران میتوانند بعد از گذشت چند هفته از جراحی بدون کمک راه بروند و به سر کار سبک خود برگردند و بعد از چند ماه تقریبا همه کارهای معمولی روزانه را انجام دهند.
البته هر بیمار باید در مورد جزئیات بعد از عمل، اول با پزشک جراح خود مشورت کند.یه های پزشک جراح توجه کند و مراقبت های بعد از جراحی را با توصیه وی انجام دهد.
دکتر مهرداد منصوری
متخصص جراحی استخوان و مفاصل، ارتوپد، جراح لگن و مفصل ران
فارغ التحصیل ممتاز پزشکی عمومی و تخصص ارتوپدی از دانشگاه تهران. دارای بورد تخصصی سال 1997
دوره فلوشیپ لگن و مفصل ران در آلمان. دوره تکمیلی شکستگی لگن در دانشگاه واشنگتن امریکا
دارای سابقه انجام موفق چند هزار جراحی تعویض مفصل
نشانی مطب: تهران. سعادت آباد. میدان سرو. ابتدای خیابان بخشایش. نبش خیابان بهار یکم. ساختمان بخشایش. تلفن 22140231-021
