بیماریها و تعویض مفصل ران

بیماری های مختلف میتوانند در نتیجه جراحی تعویض مفصل ران تاثیر نامطلوب داشته باشند و هنگامی که خرابی مفصل ران همراه با این بیماری ها میشود پزشک و بیمار باید اقداماتی را مد نظر قرار دهند تا نتیجه جراحی خوب شود.

در این مقاله در مورد شش بیماری و تاثیر آنها بر نتایج جراحی تعویض مفصل مطالب مهمی را یاد میگیریم

نارسایی کلیه و تعویض مفصل ران

در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه، مفصل ران به علل زیادی میتواند خراب شود و نتیجتا بعضی از این بیماران نیاز به جراحی تعویض مفصل پیدا میکنند.

کلیه عضو مهمی از بدن بوده و وظیفه آن پالایش خون و دفع مواد زائد از آن است. بسیاری از بیماری ها میتوانند کارکرد کلیه را مختل کنند با این حال کلیه ممکن است حتی با وجود بیماری به کار خود البته نه بطور کامل ادامه دهد.

وقتی بیماری کلیوی پیشرفت زیادی کرده و قسمت اعظم بافت هر دو کلیه را از بین میبرد کارکرد کلیه مختل میشود. به این وضعیت نارسایی کلیه میگویند.

نارسایی کلیه میتواند بر کارکرد بسیاری دیگر از اعضاء حیاتی بدن تاثیر گذاشته و در آنها اختلالاتی را ایجاد کند. یکی از این اعضاء سیستم اسکلتال بدن یا به عبارتی استخوان ها و مفاصل است.

در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی پوکی استخوان و بدنبال آن احتمال شکستگی در ناحیه گردن استخوان ران شایع است. در این بیماران همچنین عارضه سیاه شدگی در سر استخوان ران دیده میشود.

این مشکلات میتوانند بیمار را به سمت و سوی تخریب مفصل ران پیش ببرد تا حدی که بیمار نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل پیدا کند.

با پیشرفت هایی که در زمینه همودیالیز و پیوند استخوان صورت گرفته است امید به زندگی این بیماران افزایش یافته و بدنبال آن تعداد زیادتری از آنها نیاز به عمل تعویض مفصل ران پیدا خواهند کرد.

بیماران مبتلا به نارسایی کلیه ممکن است تحت درمان همودیالیز باشند و یا پیوند کلیه کرده باشند ولی در هر دو صورت احتمال بروز عوارض پس از جراحی در آنها بالا است بطوریکه در بعضی از آمارها احتمال بروز عارضه را بیش از ۵۰ درصد ذکر کرده اند.

در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی سیستم دفاعی بدن فرد ضعیف بوده و احتمال بروز عفونت محل جراحی در این بیماران بالا است. بنابراین پزشک و بیمارستان باید احتیاط های لازم برای پیشگیری از عفونت محل جراحی را با دقت و ریزبینی بیشتری مراعات کنند.

هم در افرادی که دیالیز میکنند و هم در کسانی که پیوند کلیه شده اند استخوان های لگن معمولا دچار پوکی هستند و احتمال شکستگی های اطراف پروتز چه در هنگام جراحی و چه بعد از آن زیاد است.

بنابراین کار بر روی استخوان بیمار باید بسیار با احتیاط و مراقبت زیاد انجام شود تا احتمال شکستگی در حین جراحی به حداقل برسد.

در بیمار مبتلا به نارسایی کلیوی که درد شدید مفصل ران دارد انجام جراحی تعویض مفصل، کمک کننده بوده و میتواند مشکلات حرکتی مفصل ران و لگن را تا حدود زیادی برطرف کند ولی احتمال بروز عوارض حین و بعد از جراحی در این بیماران بیش از معمول است.

پزشک جراح باید مراقب این عوارض احتمالی باشد و تا حد امکان مراتبی را اتخاذ کند تا احتمال بروز آنها را کاهش دهد.

کم خونی داسی شکل و تعویض مفصل ران

تعداد زیادی از مبتلایان به کم خونی داسی شکل دچار تخریب مفصل ران میشوند و بعضی از آنها به همین علت نیاز به جراحی تعویض مفصل پیدا میکنند.

کم خونی داسی شکل Sickle Cell Anemia بیماری است که موجب میشود شکل گلبول های قرمز خون از حالت طبیعی که به شکل دیسک هستند به شکل داس درآیند.

در این بیماران گلبول های تغییر شکل یافته میتوانند مسیر جریان خون در مویرگ ها را مسدود کنند. این انسداد موجب اختلال در کارآیی عضوی میشود که جریان خونش دچار اختلال شده است.

گاهی این انسداد در مویرگ های خونی سر استخوان ران ایجاد شده و موجب سیاه شدن آن میگردد.

پس در مبتلایان به کم خونی داسی شکل احتمال نکروز آوازکولر در سر استخوان ران بیش از افراد دیگر جامعه است.

در دهه های گذشته افراد مبتلا به کم خونی داسی شکل معمولا بیش از سی سال عمر نمیکردند ولی امروزه با پیشرفت دانش پزشکی امید به زندگی در این افراد بیشتر شده و در نتیجه احتمال بروز عوارض بیماری که یکی از آنها سیاه شدن سر استخوان است هم بیشتر میشود.

 تغییر شکل گلبول های قرمز از حالت دیسکی به حالت هلالی موجب انسداد مویرگ ها و بروز علائم بیماری میشود.

کم خونی داسی شکل در ایران پراکندگی جغرافیایی خاصی دارد بطوریکه در استان های خوزستان، بوشهر و سیستان و بلوچستان بیشتر دیده میشود.

نکروز آوازکولار در سر استخوان ران در این بیماران میتواند موجب بروز علائم کلاسیک بیماری یعنی درد در ناحیه لگن و محدودیت حرکتی در مفصل ران شود.

در مواردیکه سیاه شدگی موجب تغییر شکل سر استخوان شده و درد بیمار زیاد باشد معمولا بیمار نیاز به عمل جراحی و کارگذاری مفصل خواهد داشت.

این عمل جراحی میتواند درد و محدودیت حرکتی و کوتاهی اندام بیمار را درمان کرده و وی را به زندگی فعال بازگرداند.

انجام جراحی تعویض مفصل در یک فرد مبتلا به کم خونی داسی شکل خصوصیات خاصی داشته و یک متخصص جراحی لگن خوب باید به موارد مهمی توجه کند.

این بیماران دچار کم خونی هستند. کم خونی اگر از حد مشخصی شدیدتر باشد احتمال بروز عوارض بعد از جراحی مانند عفونت را بیشتر میکند. پس این کم خونی باید تا حد ممکن درمان شود. بیمار ممکن است قبل از انجام عمل جراحی تعویض مفصل، نیاز به تزریق خون داشته باشند.

بعضی از این بیماران به علت درد های شدیدی که داشته اند به داروهای ضد درد قوی مانند داروهای اعتیاد آور وابسته میشوند. پزشک باید به این نکته آگاه بوده و در نوع داروهای ضد درد مصرفی حین و بعد از جراحی نوع آنها را بر حسب نیاز بیمار تنظیم کند.

در بعضی از این بیماران حفره استابولوم در لگن ضعیف و دچار پوکی است و ممکن است به همین علت سر استخوان ران به درون لگن جابجا شود. این وضعیت که به آن اتوپلویس میگویند عمل جراحی را مشکل تر کرده و ممکن است بیمار را نیازمند استفاده از پیوند استخوان در حین جراحی کند.

در بعضی از این بیماران کانال استخوان ران تنگی میشود که همین مسئله موجب مشکل تر شدن جراحی میگردد. پزشک جراح در حین آماده کردن استخوان ران برای کارگذاری مفصل، باید به این نکته توجه کرده و استخوان ران را با احتیاط آماده جاگذاری مفصل کند.

در این بیماران احتمال بروز عفونت بعد از جراحی بیش از دیگر افراد است. پزشک جراح باید به این نکته توجه کرده و تمهیدات لازم را برای کمتر کردن این احتمال انجام دهد.

احتمال خونریزی حین و بعد از جراحی در این بیماران بیش از دیگر افراد است.

تاثیر چاقی، دیابت و سیگار بر تعویض مفصل ران

وزن زیاد و چاقی میتواند احتمال بروز عوارض بعد از تعویض مفصل را بیشتر کند. پس وظیفه بیمار و پزشک قبل از جراحی این است که تا حد امکان این وزن اضافه را کم کنند تا احتمال موفقیت جراحی بیشتر شود.

البته منظور از وزن زیاد افراد تنومند نیستند. داشتن استخوان بندی درشت و عضلات قوی و هیکل درشت مشکلی برای عمل تعویض مفصل ندارد. مشکل وقتی ایجاد میشود که این اضافه وزن و چاقی در اثر تجمع چربی ایجاد شده باشد.

وزن زیاد و چاقی با مکانیسم های زیادی میتواند به ضرر تعویض مفصل ران تمام شود که مهمترین آنها را در زیر توضیح میدهیم

وزن بالا و چاقی و بروز بیماری های داخلی

وقتی وزن بالا است بیماری هایی مانند فشار خون، بیماری های قلبی و ریوی، دیابت و احتمال بروز بسیاری بیماری های دیگر بیشتر میشوند.

این بیماری ها ظرفیت فرد برای تحمل عمل جراحی و بیهوشی را پایین میاورند و احتمال اینکه بیمار حین جراحی و بعد از آن دچار عوارض سیستمیک و داخلی شود را بیشتر میکند.

سختی جراحی

عمل تعویض مفصل در افراد با وزن بالا و چاق سخت تر از افراد سبک وزن است. در افراد چاق، جراح باید بافت های چربی زیر پوستی زیادی را به کنار بزند تا در عمق زیاد به مفصل برسد و کار کردن در این عمق مشکل است.

کار مشکل هم قطعا احتمال بروز عارضه بیشتری دارد. عمل جراحی در این افراد معمولا طولانی تر از افراد عادی است.

 میزان خونریزی حین جراحی در افراد چاق معمولا بیشتر است. این هم معمولا به علت سختی کار در عمق لگن و بیشتر بودن فشار خون در این افراد و طولانی بودن زمان جراحی است.

 احتمال بروز عفونت بعد از تعویض مفصل در افراد با وزن بالا و چاق بیش از افراد با وزن متعادل است. این به علت طولانی بودن زمان جراحی و به علت کم بودن توان دفاع بافت چربی نسبت به عفونت است.

تحرک بعد از جراحی تعویض مفصل

افراد با وزن بالا و چاق بعد از جراحی مشکل تر از افراد با وزن متعادل راه میفتند. دوران بازپروری این افراد طولانی تر است. این افراد عضلات قوی ندارند تا بتوانند به کمک آنها بعد جراحی به راحتی راه بروند و این یکی از مشکلاتی است که افراد با وزن بالا با آن مواجه هستند.

بسیاری از بیماران با وزن بالا بجز خرابی مفصل لگن دچار مشکلاتی در ناحیه کمر بصورت تنگی کانال نخاعی و دیسک کمر هم هستند و این هم موجب میشود بعد از تعویض مفصل نتوانند به راحتی راه بروند.

پس راه رفتن افراد با وزن بالا و چاق بعد از جراحی تعویض مفصل قدری مشکل تر از افراد با وزن متعادل است. راه رفتن بعد از جراحی لازمه بدست آوردن نتیجه مناسب است.

کاهش وزن قبل از عمل مفصل

با توجه به نکاتی که گفته شد تمام سعی بیمار و پزشک باید این باشد که قبل از جراحی وزن متعادل شده و چاقی تا حد ممکن  کنترل شود. بهترین راه برای این کار رژیم غذایی است که مسلما نیاز به زمان دارد.

استفاده از اعمال جراحی بر روی دستگاه گوارش هم میتواند وزن را کم کند ولی اگر این انتخاب بیمار است بهتر است با فاصله کافی از جراحی تعویض مفصل انجام شود.

علت این است که این جراحی ها ممکن است تا حدودی موجب بروز علائم سوء تغذیه شوند و این به نوبه خود میتواند احتمال بروز عفونت بعد از جراحی را بیشتر کند.

پس بهتر است اگر جراحی گوارشی میکنیم اجازه دهیم چند ماه بگذرد و وقتی آزمایش ها نشان داد که علائمی از سوء تغذیه وجود ندارد میتوانیم جراحی تعویض مفصل را انجام بدهیم.

هم دیابت و هم سیگار بهبود زخم جراحی را به تاخیر انداخته و خطر عفونت بعد جراحی را زیاد میکنند.

دیابت بیماری شایعی است که حدود پنج درصد کل جوامع بشری را درگیر کرده است. قبل از انجام جراحی تعویض مفصل ران در تهران پزشک تمام سعی خود را میکند تا بیماری دیابت تا حد امکان کنترل شود.

عدم کنترل این بیماری نه تنها موجب اختلال در التیام زخم میشود بلکه احتمال بروز عفونت بعد از جراحی را بیشترمیکند.

در صورتی که اندازه گیری قند خون بیمار قبل از عمل مفصل لگن نشان دهد که این بیماری تحت کنترل نیست جراحی باید به تعویق بیفتد. بیمار سپس باید به توسط یک متخصص داخلی یا غدد تحت نظر قرار گرفته و قند خون او کنترل شود.

برای این کنترل، پزشک معمولا بجز اندازه گیری مستقیم قند خون از اندازه گیری هموگلوبین A1c استفاده میکند. بعد از انجام جراحی هم باید قند خون در حد متعادلی باقی بماند تا روند بهبودی با حداقل عوارض احتمالی طی شود.

عامل مهم دیگری که احتمال بروز عارضه بعد تعویض مفصل را افزایش میدهد مصرف سیگار به توسط بیمار است. اگر بیمار سیگاری است مصرف آن را باید چند ماه قبل از جراحی قطع کند.

سیگار ظرفیت حمل اکسیژن به توسط خون را کاهش داده و احتمال بروز عفونت بعد از جراحی را افزایش میدهد. قطع مصرف سیگار باید تا حداقل چند ماه بعد از جراحی ادامه یابد.

جراحی تعویض مفصل در بسیاری اوقات در بیماران مسن انجام میشود و در این سنین پوکی استخوان شایع است. گرچه خود پوکی استخوان منعی برای جراحی نیست ولی در موقع انجام جراحی پزشک و بیمار باید به نکاتی توجه کنند تا خطر شکستگی حین عمل و بعد از آن کم شود.

هموفیلی و جراحی تعویض مفصل ران

هموفیلی یک بیماری ارثی است که به علت عدم وجود یک ژن خاص در بدن ایجاد میشود. افراد مبتلا به هموفیلی نمیتوانند پروتئین خاصی را که در جریان خون وجود دارد و موجب انعقاد خون میشود بسازند. در نتیجه، این بیماران بدنبال ضربه براحتی دچار خونریزی شده و خونریزی آنها هم به راحتی متوقف نمیشود.

این بیماری موجب خونریزی های مکرر در مفاصل بدن میشود و این وضعیت در مفصل ران غضروف آن را خراب و مفصل را به سمت آرتروز و سائیدگی میبرد.

از لحاظ شدت بیماری، سه نوع هموفیلی وجود دارد

♦ نوع شدید که نیمی از موارد است و در آنها میزان فاکتور موجود در خون کمتر از یک درصد طبیعی است. در این نوع از هموفیلی خونریزی در مفاصل و عضلات بطور خودبخودی ایجاد میشود

♦ نوع متوسط که میزان فاکتور آنها بین ۵-۱ درصد طبیعی است. در این نوع از هموفیلی خونریزی بدنبال ضربات خفیف ایجاد میشود

♦ نوع خفیف که در آنها مقدار فاکتور بیش از ۵ درصد طبیعی است. در این نوع هموفیلی خونریزی بدنبال ضربات شدید ی جراحی ایجاد میشود

یکی از درمان های درد ناشی ار تخریب مفصل ران در بیمار هموفیلی انجام جراحی تعویض مفصل است.

خرابی مفصل ران در بیمار هموفیلی

بافت سینوویال لایه ای از سلول ها است که سطح داخلی کپسول مفصلی را فرش کرده و وظیفه آنها ترشح و بازجذب مجدد مایع سینوویال است.

بافت سینوویال پر از عروق خونی است و یکی از دلایلی که مفصل از محل های شایع خونریزی در بیماران مبتلا به هموفیلی است همین زیاد بودن عروق خونی است.

وقتی درون مفصل خونریزی میکند سلول های بافت سینوویال آن سعی میکنند آن خون را جذب کرده و از مفصل خارج کنند. در این فرآیند آهن موجود در گلبول های قرمر خون در سلول های بافت سینوویال گیر کرده و بتدریج در درون این سلول ها جمع میشوند.

این تجمع آهن موجب التهاب و کلفتی و بیشتر شدن عروق خونی این بافت میشود و با بیشتر شدن عروق خونی بافت سینوویال، خونریزی های درون مفصلی باز هم بیشتر اتفاق میفتند.

از طرف دیگر بافت سینوویال ملتهب از خود آنزیم هایی را ترشح میکند که غضروف را در خود حل کرده و میخورد.

با هر بار خونریزی در مفصل و بازجذب آن، سلول های ناخواسته جدیدی در کپسول مفصلی رشد کرده که موجب کم شدن خاصیت انعطاف پذیری آن میشوند. در نتیجه بتدریج کپسول مفصلی کوچک و جمع و غیر قابل انعطاف شده و بدنبال آن مفصل دچار خشکی و محدودیت حرکتی میشود.

بتدریج و با کاهش دامنه حرکتی در مفصل عضلات اندام هم ضعیف میشوند و بعد از مدتی با افزایش تخریب در غضروف مفصلی، بیمار دچار درد مفصل میشود. درد در ابتدا فقط در حین فعالیت های بدنی است ولی با شدید شدن بیماری ممکن است در حالت استراحت هم وجود داشته باشد.

استخوان های اندام بیمار بتدریج دچار کاهش تراکم و پوکی میشوند.

تمام بیماران مبتلا به هموفیلی که دچار خونریزی های مکرر مفصلی میشوند مشکلات ذکر شده را کمابیش در مفاصل زانو، مچ پا یا آرنج خود دارند. هر چه سن بیمار بالاتر رفته و دفعات خونریزی ها بیشتر میشود مشکلات ذکر شده هم شدیدتر میشوند.

در همین حال بیماران مبتلا به هموفیلی که با درمان جایگزینی مناسب و استفاده از فاکتورهای خونی مانع از خونریزی مفصلی میشوند این مشکلات مفصلی را نخواهند داشت.

روش های کاهش عوارض مفصلی در هموفیلی

بهترین و موثرترین راه برای کاهش بروز عوارض ذکر شده، پیشگیری از ایجاد خونریزی مفصلی است و بهترین راه آن استفاده از فاکتورهای خونی است.

استفاده از فاکتور های خونی یعنی همان پروتئین هایی که بدن فاقد آن است در واقع نوعی درمان جایگزینی است. با این کار بدن به میزان کافی فاکتور های انعقادی خواهد داشت تا بتواند مانع از خونریزی شود.

با این حال اگر به هر دلیلی خونریزی مفصلی ایجاد شد با انجام اقدامات زیر میتوانیم شدت آسیب های احتمالی را کم کنیم

• استراحت و حرکت ندادن اندام موجب قطع خونریزی میشود
• بالا نگه داشتن اندام موجب میشود تا فشار خون در اندام کم شده و خونریزی هم کم شود. این کار همچنین به جذب خونریزی کمک میکند
• سرد کردن مفصل برای کاهش خونریزی
• کمپرس کردن مفصل برای کاهش ادامه خونریزی
• خارج کردن خون از مفصل
• استفاده از داروهای ضد التهاب برای کاهش التهاب مفصل
• تحریک الکتریکی عضلات اطراف مفصل برای کند کردن روند ضعیف شدن عضلات
• فیزیوتراپی بصورت انجام نرمش های کششی تقویتی برای جلوگیری از خشک شدن مفصل

*********

گرچه در این بیماران درگیری مفصل زانو بیش از مفصل ران دیده میشود ولی کم نیستند افراد مبتلا به هموفیلی که دچار تخریب مفصل ران و درد شدید ناشی از آن میشوند. در این موارد میتوان با انجام جراحی تعویض مفصل، علائم بیماری را کنترل کرد.

عمل جراحی تعویض مفصل در یک بیمار مبتلا به هموفیلی میتواند درد وی را از بین برده و لنگش و محدودیت حرکتی مفصل ران را تا حدود زیادی بهبود دهد.

به این ترتیب کیفیت زندگی بیمار بعد از جراحی به نحو چشمگیری بهتر میشود. با این حال عمل جراحی تعویض مفصل در این بیماران با پیچیدگی هایی همراه است که پزشک جراح باید به آنها توجه کند.

مشکلات تعویض مفصل در بیماران هموفیلی

در بیمار مبتلا به هموفیلی وقتی خونریزی های مفصل ران که منجر به آسیب آن میشود در سنین پایین صورت گیرد مفصل ران دچار تغییر شکل هم میشود و هر چه سن فرد در زمان خونریزی ها کمتر باشد این تغییرات بیشتر است.

این تغییر شکل ها که هم در سر و گردن استخوان ران و هم در استابولوم ایجاد میشود میتواند انجام عمل جراحی را مشکل تر کند.

بیمار مبتلا به هموفیلی تمایل به خونریزی دارد. جراحی تعویض مفصل عمل جراحی بزرگی است و احتمال خونریزی در آن زیاد است.

پس بیمار هموفیلی که نیاز به انجام این عمل جراحی دارد باید قبل از انجام جراحی به اندازه کافی فاکتور انعقادی دریافت کند تا دچار خونریزی های غیر قابل کنترل در حین جراحی نشود.

بعضی از این بیماران به علت تزریقات مکرر فاکتورهای انعقادی در قبل نسبت به آن مقاوم شده اند. انجام جراحی در این افراد خطر خونریزی غیر قابل کنترلی را به همراه دارد.

بجز خطر خونریزی، خطر عفونت های بعد از جراحی در این بیماران بالاتر از افراد دیگر است که در صورت بروز میتواند مشکلات جدی را بری بیمار ایجاد کند.

گرچه احتمال آن بسیار اندک است ولی بعضی از بیماران هموفیلی ممکن است به علت دریافت قبلی فاکتورهای خونی به ایدز مبتلا شده باشند.

در صورتیکه در این بیماران ایدز فعال باشد سیستم دفاع ایمنی بیمار ضعیف شده و این عامل هم میتواند احتمال بروز عفونت بعد از جراحی را افزایش دهد.

اسپوندیلیت انکیلوزان و تعویض مفصل ران

جراحی تعویض مفصل یکی از درمان هایی است که میتواند به بیمار مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان که دچار مشکلاتی در همین ناحیه شده کمک کند.

در فیلم زیر کلیاتی از جراحی تعویض مفصل را میبینیم.

درگیری مفصل لگن در بیمار مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان

اسپوندیلیت انکیلوزان نوعی بیماری روماتیسمی است که بیشتر ستون مهره را گرفتار میکند. این بیماری موجب چسبیدن مهره ها به هم و بدنبال آن محدودیت حرکتی در ستون فقرات میشود.

با این حال در اسپوندیلیت انکیلوزان ممکن است مفاصلی مانند مفصل ران، زانو و یا شانه هم گرفتار شوند.

گرفتاری مفصل لگن و ران در این بیماری معمولا بصور احساس درد و خشکی و محدودیت حرکتی در آن است. این علائم به علت التهاب مغز استخوان مفصل و بدنبال آن التهاب مفصل و از بین رفتن غضروف مفصلی ایجاد میشود.

درگیری و تخریب مفصل ران در حدود یک چهارم تا یک سوم مبتلایان به اسپوندیلیت انکیلوزان وجود دارد. هر چه بیماری در سنین پایینتری شروع شده باشد احتمال آسیب رسیدن مفصل ران بیشتر میشود.

درگیری مفصل ران همچنین ارتباط مستقیمی با مدت ابتلا به بیماری دارد.

البته درد در ناحیه لگن یک فرد مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان فقط به علت التهاب و تخریب مفصل ران ایجاد نمیشود. التهاب و تخریب مفاصل ساکروایلیاک در قسمت پشتی لگن هم از مشکلات این بیماران است.

با این حال درد مفصل ساکروایلیاک معمولا در پشت لگن و پشت باسن احساس میشود در حالیکه درد مفصل ران معمولا در ناحیه کشاله ران است.

در هر بیمار مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان که دچار درد در هر قسمتی از لگن است باید بررسی کاملی صورت گیرد تا منشا درد مشخص گردد. این بررسی معمولا شامل معاینه و تصویربرداری هایی مانند رادیوگرافی ساده است.

کنترل درد در بیمار مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان

در بسیاری از بیماران مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان که منشا درد در لگن آنها التهاب مفصل ران است میتوان درد را با استفاده از داروهای ضد التهابی کنترل کرد.

با این حال شدت درد در تعدادی از بیماران زیاد بوده و با دارو قابل کنترل نیست. اینها معمولا دسته ای از بیماران هستند که شدت تخریب مفصل ران در آنها شدید است.

برای کنترل درد این بیماران معمولا نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل وجود دارد. بعد از انجام این جراحی درد بیمار از بین رفته و حرکات مفصل ران تا حدود زیادی بهبود پیدا میکند.

نکات مهم در تعویض مفصل مبتلایان به اسپوندیلیت انکیلوزان

بیماران مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان معمولا تحت نظر متخصص روماتولوژی بوده و از داروهای خاصی استفاده میکنند.

بیمار باید قبل از جراحی تعویض مفصل نوع داروهای مصرفی خود رابه پزشک جراح اطلاع دهد. ممکن است لازم شود تا در نحوه مصرف بعضی از این داروها قبل از جراحی تغییراتی داده شود.

بخصوص بعضی داروهایی که موجب تغییر در کارکرد سیستم ایمنی هستند ممکن است بر توان بدن برای مقابله با میکروب ها تاثیر بگذارد.

ادامه مصرف این داروها در حین جراحی ممکن است احتمال بروز عفونت محل جراحی را افزایش دهد. پس قبل از جراحی باید مصرف تعدادی از این داروها قطع شوند.

بیمار مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان ممکن است مشکلاتی در ستون مهره کمری داشته باشد که انجام بیحسی کمری یا رژیونال در حین جراحی تعویض مفصل را با مشکل روبرو کند.

همچنین ممکن است مشکلاتی در ستون مهره گردنی بیمار وجود داشته باشد که در روند گذاشتن لوله تنفسی در نای در حین بیهوشی عمومی مشکل ایجاد کند. پس درگیری ستون مهره در این بیماران قبل از انجام جراحی باید به دقت بررسی شود.

محدودیت حرکتی در مفاصل ستون مهره و مفصل ساکروایلیاک در این بیماران ممکن است در بازپروری آنها بعد از جراحی مشکلاتی را ایجاد کند و  احتمال بروز دررفتگی مفصل مصنوعی را قدری افزایش دهد.

یکی از مشکلات بیماران مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان درگیری قفسه صدری و بروز مشکلات تنفسی است. بنابر این پزشک جراح باید قبل از اقدام به جراحی تعویض مفصل به این مشکلات توجه بیشتری کرده و حمایت کافی را از سیستم تنفسی بیمار به عمل آورد.

پوکی استخوان و تعویض مفصل ران

پوکی استخوان یا استئوپروز بیماری است که بیشتر در افراد مسن ایجاد شده و موجب ضعیف شدن استخوان میگردد. ضعیف شدن استخوان آن را مستعد شکستگی حتی با ضربات خفیف میکند.

از طرف دیگر در همین سنین، بسیاری افراد به علت خرابی مفصل ران نیاز به عمل تعویض مفصل پیدا میکنند.

خوشبختانه انجام جراحی در بیماری که پوکی استخوان دارد میتواند انجام شود ولی البته این کار باید با رعایت احتیاط های لازم از طرف جراح و از طرف بیمار همراه باشد.

بدیهی است در این بیماران استخوان لگن ضعیف شده است و مستعد شکستگی لگن است و این شکستگی میتواند به علت کم توجهی پزشک در حین جراحی یا کم توجهی بیمار بعد از جراحی بوجود آید.

پس هم پزشک و هم بیمار باید نکات مهمی را رعایت کنند تا احتمال بروز شکستگی در حین و بعد از جراحی را به حداقل برسانند.

نکات مهم برای جراح

میدانیم که مفاصل مصنوعی به دو دسته سیمانی و غیر سیمانی تقسیم میشوند. وقتی پوکی استخوان شدید است ممکن است پزشک جراح ترجیح بدهد برای اتصال محکم تر پایه مفصل مصنوعی به استخوان ران از سیمان استفاده کند.

استفاده از پایه های به اصطلاح سیمانی، احتمال شکستگی استخوان ران در حین عمل جراحی تعویض مفصل را کمتر کرده و احتمال بوجود آمدن درد ران بعد از جراحی را هم کاهش میدهد.

با این حال برای اتصال کاسه فلزی به استخوان لگن در این بیماران معمولا ترجیح داده میشود از انوع بدون سیمان استفاده شود.

اگر پزشک در حین تعویض مفصل احساس کند به علت ضعیف بودن استخوان، اتصال کاسه فلزی به استخوان لگن آنطور که باید محکم نیست معمولا برای استحکام بیشتر محل اتصال از پیچ استفاده میکند یعنی کاسه فلزی را با کمک چند پیچ به حفره استابولوم لگن متصل و محکم میکند.

نکات مهم برای بیمار

بعد از جراحی تعویض مفصل در ناحیه لگن در سالمندان مبتلا به پوکی استخوان، بیمار و همراهان او باید مراقبت کافی را به عمل آورند تا از زمین خوردن او جلوگیری و پیشگیری کنند.

در سنین بالا احتمال زمین خوردن افراد بیشتر است. در سن بالا حس تعادل افراد کم میشود. همچنین قدرت عضلات کاهش پیدا میکند. نور چشم هم کمتر میشود و توان بینایی تقلیل میابد. همه این عوامل موجب میشوند احتمال زمین خوردن یک فرد مسن بیش از یک جوان باشد.

حالا بیمار مورد نظر ما یک عمل مفصل لگن مشکل را هم از سر گذرانده است و ممکن است در محل جراحی قدری درد هم داشته باشد. این موجب افزایش احتمال زمین خوردن میشود.

حین جراحی لگن، معمولا بیماران به علت خونریزی قدری کم خون میشوند. این کم خونی گرچه به تدریج و در چند هفته اول بعد از جراحی به توسط بدن تصحیح میشود ولی در همین چند هفته، کم خونی میتواند موجب سرگیجه شود و همین سرگیجه احتمال زمین خوردن را بیشتر میکند.