نوبت دهی

ورم مفصل چیست و چه عللی دارد

ورم مفصل به معنای بزرگ شدن و افزایش حجم جایی است که مفصل قرار گرفته است. شایعترین علت این افزایش حجم افزایش مقدار مایع مفصلی است.

با این حال بزرگتر شدن بافت های دیگر مفصل و یا حتی بافت های اطراف مفصل هم میتواند موجب شود تا مفصل بزرگتر شود و یا حداقل بزرگتر به نظر آید.

 

آناتومی

مفصل جایی است که دو استخوان در کنار هم حرکت کرده و سطوح آنها روی هم میلغزند.

روی این سطوح را لایه ای از غضروف مفصلی پوشانده است که وظیفه آن صاف و لغزنده کردن سطح استخوان و در نتیجه تسهیل حرکت است. اطراف مفصل به توسط یک پرده بافتی کلفت پوشانده شده که به آن کپسول مفصلی میگویند.

سطح درونی کپسول مفصلی لایه نازکی از بافتی به نام سینوویوم پوشیده شده است که به آن لایه یا پرده سینوویال میگویند. وظیفه پرده سینوویال ترشح مایع مفصلی است.

مایع مفصلی لزج و لیز است و موجب لغزنده شدن بیشتر سطوح مفصلی میشود. این مایع همچنین تغذیه سلول های غضروفی را به عهده دارد.

1335 3

علل ورم مفصل

مهمترین علت ورم مفصل افزایش مایع سینوویال درون مفصل است. افزایش مایع درون مفصل میتواند به علل مختلفی ایجاد شود که مهمترین آنها عبارتند از
 

♦ خونریزی درون مفصل به علت شکستگی استخوان، پارگی رباط، منیسک و یا بافت سینوویوم و یا بدنبال ضربه مختصر به مفصل فردی که هموفیلی دارد. خونریزی درون مفصل را همارتروز Hemarthrosis میگویند

♦ ترشح بیشتر مایع مفصلی بدنبال کشیدگی و آسیب بافت سینوویال مانند آنچه در پارگی های منیسک زانو دیده میشود

♦ تومورهای بافت سینوویال و بدنبال آن ترشح بیشتر مایع مفصلی

♦ التهاب بافت سینوویال و ترشح بیشتر مایع مفصلی. به هر علتی که مفصل دچار آرتریت شود بافت سینوویال میتواند ملتهب شده و مایع بیشتری را ترشح کند.

اصولا آرتریت به معنای التهاب مفصل است و این التهاب عمدتا در بافت سینوویال ایجاد میشود. پس در هر آرتریت التهاب بافت سینوویال وجود دارد.

با این حال این التهاب میتواند منجر به افزایش ترشح مایع مفصلی بشود و یا ممکن است مقدار ترشح و تولید مایع مفصلی طبیعی باقی بماند. با این حال در غالب آرتریت ها خواص و جنس مایع مفصلی تغییر میکند.

 

مهمترین علل آرتریت مفاصل که میتواند موجب افزایش مایع مفصلی و در نتیجه ورم مفصل شود عبارتند از

2146 2

علل دیگر ورم مفصل عبارتند از
  • رشد بافت سینوویال در بیماری هایی مانند روماتیسم مفصلی، عفونت سلی و یا تومورهای سینوویال
  • بزرگ شدن استخوان مفصل در آرتروز
 
گاهی اوقات ورم مفصل به علت ورم بافت های اطراف آن بوده و خود مفصل مشکلی ندارد مانند
  • تورم بورس های اطراف مفصل و ایجاد بورسیت
  • تورم پوست اطراف مفصل مانند آلرژی و حساسیت
  • تومور های اطراف مفصل مانند گانگلیون در مچ دست

 

مشاوره

علائم و درمان ورم مفصل چیست

ورم مفصل به معنای بزرگ شدن و افزایش حجم جایی است که مفصل قرار گرفته است. شایعترین علت این افزایش حجم افزایش مقدار مایع مفصلی است.

افزایش حجم بافت سینوویال و یا بافت استخوانی مفصل هم میتواند موجب ورم آن شود. در بعضی موارد افزایش حجم بافت های اطراف مفصل علت ورم آن است.

2146 1

علائم ورم مفصل چیست

مسلما ورم مفصل خود یک علامت است ولی همین ورم میتواند موجب بروز علائمی دیگر شود مانند
  • درد مفصل
  • محدود شدن حرکات مفصل
  • احساس گرما در حین لمس کردن مفصل

 

درمان ورم مفصل

برای درمان مناسب باید ابتدا تشخیص درست داده شود. باید با انجام بررسی های لازم علت ورم مشخص شده و متناسب با آن درمان مناسب صورت گیرد.
 
با این حال وقتی که ورم مفصلی تازه ایجاد شده است تا زمانیکه بیمار به پزشک میرسد بعضی اقدامات اولیه ممکن است بتواند ورم مفصل را کم کند. مهمترین این اقدامات عبارتند از
  • قطع کامل فعالیت های ورزشی و بدنی مشکل
  • بالا نگه داشتن مفصل ورم کرده
  • سرد کردن مفصل ورم کرده
  • بیحرکت کردن مفصل با آتل

 

درمان قطعی ورم مفصلی به توسط پزشک برحسب اینکه علت بوجود آورنده آن چه باشد متفاوت است

♦ در مواردی که خون زیادی در درون مفصل جمع شده باشد باید به توسط سرنگ از مفصل خارج گردد ولی مهمتر از خارج کردن خون درمان علت زمینه ای خونریزی است.

اگر بیمار مبتلا به هموفیلی است باید با تزریق فاکتورهای انعقادی جلوی خونریزی بیشتر را گرفت و در صورتیکه خونریزی به علت ضربه و آسیب مفصل (مانند شکستگی های داخل مفصلی، پارگی منیسک یا پارگی رباط صلیبی) ایجاد شده است آن آسیب شناسایی شده و درمان گردد

♦ در مواردی که علت ورم مفصل افزایش مایع مفصلی باشد پزشک معالج برای بررسی علت ورم، مقداری از مایع را با سوزن خارج کرده و آن را به آزمایشگاه ارسال میکند.

در آزمایشگاه مواد شیمیایی موجود در مایع و سلول هایی که بطور طبیعی در آن وجود دارند بررسی شده و به پزشک گزارش میشوند.

پزشک با استفاده از اطلاعات بدست آمده درمان مناسب را انجام میدهد. بررسی این مایع میتواند وجود عفونت، روماتیسم و یا بیماری های متابولیک را نشان دهد

♦ وقتی رشد بافت سینوویال مفصل زیاد میشود ممکن است نیاز به عمل جراحی و خروج بافت اضافه وجود داشته باشد. به این عمل جراحی سینوویکتومی میگویند

♦ وقتی استخوان اضافه زیادی در اطراف مفصل ایجاد شده و موجب محدود شدن حرکات مفصل شود ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد