کیفوز یا قوزستون مهره چیست

مشخصات کیفوز چیست

کیفوز یا گوژ پشتی در ستون مهره ای سینه ای معمولا به علت مشکلات تعدادی مهره ایجاد شده و بنابراین بصورت یک قوس یکنواخت مانند علامت ( است ولی گاهی اوقات تغییر شکل تنها در یک مهره ایجاد میشود ( مثلا در سل ستون مهره) و ستون مهره به شکل < درمیاید. به این حالت قوز یا Gibosity میگویند.

گاهی اوقات کیفوز ستون مهره همره با اسکولیوز است. به این حالت کیفواسکولیوز Kypho scoliosis میگویند و شایعترین علت آن بیماری نوروفیبروماتوز است.

انواع کیفوز کدامند

کیفوز یا گوژپشتی به علل گوناگونی ایجاد میشود. انواع كیفوز عبارتند از

كیفوز وضعیتی Postural kyphosis

شایعترین نوع كیفوز ستون مهره است و در واقع یك نوع افزایش قوسی است كه بطور طبیعی در ستون مهره سینه ای وجود دارد. این عارضه بیشتر در نوجوانان دیده میشود و در دختران بیشتر است. این بیماران معمولا دختران جوان و چاقی هستند كه تحرك و فعالیت بدنی زیادی ندارند. علت دیگر كیفوز وضعیتی بیماری های مفصل ران است.

اگر به هر علتی ( مثلا دررفتگی مادرزادی دو طرفه مفصل ران) مفصل ران در ناحیه لگن نتواند بطور كامل باز شود، بیمار برای ایستادن مجبور است لگن خود را به جلو بچرخاند.

این چرخش لگن به جلو موجب افزایش قوس ستون مهره كمری میشود و ستون مهره سینه ای هم كه در بالای ستون مهره كمری است برای جبران آن، قوسی در خلاف جهت ایجاد میكند كه همان كیفوز سینه ای است. این بیماری بندرت دردناك است. كیفوز وضعیتی بندرت موجب بروز مشكلی در زمان بزرگسالی میشود.

كیفوز شوئرمن Scheuermann’ Kyphosis

شوئرمن نام رادیولوژیست دانماركی است كه اولین بار این عارضه را شرح داد. این بیماری هم در نوجوانان با سن حدود 16-10 سال یعنی سن بلوغ بروز كرده و معمولاً شدت قوس ستون مهره در این بیماری بیش از كیفوز نوع قبل است.

مشكل این بیماران بجز تغییر شكلی كه در ستون مهره ایجاد شده است دردی است كه ممكن است در ایستادن و نشستن طولانی مدت بیشتر شود. البته شدت درد اكثرا در حین فعالیت های بدنی و ورزشی هم بیشتر شود. این در حتی بدون درمان بهد از پایان بلوغ بطور خودبخود بهبود میابد.

رادیوگرافی ساده مهره های این بیماران تغییر شكلی را نشان میدهد بطوریكه چند مهره متوالی بجای استوانه ای بودن بصورت گوه دیده میشوند و ارتفاع مهره در جلو كمتر از عقب آن میشود.

كیفوز مادرزادی Congenital Kyphosis

در این نوع كیفوز، ستون مهره جنین در زمانی كه در شكم مادر است خوب تشكیل نشده است. ممكن است دو یا چند مهره از یك طرف به هم چسبیده باشد یا یم مهره بصورت ناقص تشكیل شده باشد كه در نتیجه آن بعد از تولد با رشد بچه قوس ستون مهره بتدریج بیشتر میشود.

اسپوندیلیت انكیلوزان

اسپوندیلیت انكیلوزان یك نوع رماتیسم ستون مهره است كه میتواند موجب كیفوز شود

تخریب یا تغییر شكل مهره

این تغییر شكل میتواند به علت شكستگی یا عفونت یا تومور مهره و یا به علت پوكی استخوان ایجاد شود.

ضعف عضلات ستون مهره

این وضعیت میتواند در جریان بیماری هایی مثل دیستروفی های عضلانی، فلج اطفال و فلج مغزی ایجاد شود. در این موارد عضلات اطراف ستون مهره قدرت كافی ندارند تا آنرا صاف  مستقیم نگه دارند.

درمان کیفوز یا قوس پشتی ستون فقرات چیست

برای درمان کیفوز پزشک ارتوپد هم از درمان های غیر جراحی و هم درمان های جراحی استفاده میکند. بیمار باید نرمش های طبی خاصی را برای تقویت عضلات اطراف ستون مهره انجام دهد. اگر فرد همچنان در حال رشد باشد ممکن است پزشک معالج از بریس های خاصی استفاده کند. استفاده از این بریس ها معمولا تا زمان تمام شدن رشد در پایان بلوغ ادامه میابد.

اگر زاویه قوس ستون مهره بیش از ۷۵ درجه باشد معمولا از درمان جراحی استفاده میشود. در درمان جراحی این بیماری، پزشک معالج ابتدا امتداد مهره ها را اصلاح کرده و سپس با استفاده از پیچ و میله های خاصی آنها را در وضعیت اصلاح شده نگه میدارد. همچنین با استفاده از پیوند استخوان تعدادی از مهره ها را به یکدیگر جوش میدهد.

درمان کیفوز های مادرزادی نیز به توسط عمل جراحی انجام میگیرد.