بیحرکت کردن شکستگی استخوان چگونه انجام میشود

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

بعد از جااندازی شکستگی پزشک معالج از وسایلی استفاده میکند تا مانع از جابجا شدن مجدد شکستگی شود. چهار روش برای بیحرکت کردن شکستگی بعد از جااندازی آن وجود دارد که عبارتند از

• استفاده از آتل یا گچ گیری

• ادامه دادن کشش

• تثبیت خارجی

• تثبیت داخلی

بیحرکت کردن شکستگی استخوان با آتل یا گچ گیری

یکی از روش های بیحرکت کردن شکستگی بعد از جااندازی آن استفاده از گچ گیری است. نام اصلی و درست وسیله ای که با آن اندام را بیحرکت میکنند Cast است.

Cast به معنای محفظه و قفس است و منظور اینست که مانند یک قالب و قفس دورادور اندام را میگیرد. چون اولین بار از گچ برای تهیه Cast استفاده شد این عمل در زبان فارسی به گچ گیری معروف شد.

امروزه در بسیاری از موارد از مواد جدیدتری مانند فایبرگلاس برای Cast استفاده میشود با این حال برای سهولت، ما از عبارت گچ و گچ گیری بچای Cast استفاده میکنیم.

در گچ گیری دور تا دور اندام به وسیله گچ پوشانده میشود و بدین ترتیب یک قالب هم اندازه اندام به دور آن تعبیه میشود که جلوی حرکت اندام و به تبع آن استخوان های شکسته شده را میگیرد.

در بعضی موارد پزشک معالج گچ را بصورت یک صفحه مستطیلی در آورده و آنرا در طول اندام قرار میدهد که به آن آتل یا اسپلینت گچی میگویند. در واقع آتل گچی دور تا دور اندام را نگرفته بلکه فقط یک طرف اندام را میپوشاند و طرف دیگر باز میماند.

از این روش بیشتر برای بیحرکتی موقت اندام شکسته شده یا در مواقعی که خطر تورم اندام بعد از مدتی وجود دارد استفاده میشود. بعد از اعمال جراحی هم در بسیاری از موارد اندام را تا چند روز در یک آتل گچی قرار میدهند.

در بعضی مواقع پزشک از آتل های از پیش آماده شده که معمولا از جنس پلاستیک هستند استفاده میکند. این آتل ها گرچه در اندازه های مختلف درست میشوند ولی معمولا مانند آتل های گچی دقیقا اندازه و شکل اندام بیمار نیستند ولی مسلما استفاده از آنها راحت تر و سریعتر از آتل های گچی است.

نوارهای آلومینیمی به طول ۳۰ و عرض ۲ سانتیمتر و کلفتی دو میلیمتر وجود دارد که به آنها آتل آلومینیمی میگویند. پزشک معالج به اندازه مورد نیاز از طول آن کم کرده و برای آسیب های انگشتان دست از آنها استفاده میکند.

گردنبندهای طبی هم که از چنس پلاستیک بوده و به شکل استوانه دور گردن قرار میگیرند در واقع یک نوع آتل یا اسپلینت هستند.

بیحرکت کردن شکستگی استخوان با ادامه کشش

در مبحث جااندازی شکستگی ها گفتیم که پزشک معالج برای جااندازی شکستگی ها معمولا اندام را میکشد تا بدین وسیله قطعات شکسته شده که بر اثر انقباض عضلات اطراف روی یکدیگر قرار گرفته اند از هم فاصله پیدا کرده و در وضعیت مناسب قرار گیرند.

گاهی اوقات به محض اینکه پزشک معالج این کشش را رها میکند قطعات دوباره جابجا میشوند. این وضعیت بخصوص در مواردی که خط شکستگی مایل یا مارپیچی است اتفاق میفتد.

یکی از راه های حفظ جااندازی و بیحرکت نگه داشتن قطعات در این حالات اینست که کشش را رها نکنیم بلکه آنرا آنقدر نگه داریم تا شکستگی جوش بخورد. این کار مسلما به چند هفته تا چند ماه زمان نیاز دارد.

برای این کار یک میله فلزی به نام پین را در یک استخوان شکسته شده یا در استخوان پایین تر از آن قرار میدهند و سپس آنرا از طریق ریسمان و قرقره به وزنه ای متصل میکنند.

نیروی وزن وزنه از طریق قرقره، کششی طولی را به قطعات شکسته شده وارد میکند که موجب حفظ جااندازی میشود.

گاهی اوقات از این روش هم برای جااندازی و هم برای نگهداری آن استفاده میشود. این روش قبلا برای شکستگی های ران و ساق و بازو و لگن بکار میرفت ولی امروزه به علت عوارض زیاد، بندرت از این روش استفاده میشود و بیمارانی را که نیاز به این روش دارند را معمولا تحت عمل جراحی قرار میدهند. گاهی در شکستگی های ران بچه ها و ندرتا در شکستگی های ران بالغین از این روش استفاده میشود.

البته امروزه همچنان استفاده از کشش بطور موقت در شکستگی های استخوان ران و شکستگی های حلقه لگنی و شکستگی استابولوم کاربرد دارد. منظور از موفت فاصله زمانی بین پذیرش بیمار در بیمارستان و زمان عمل جراحی استخوان شکسته شده است.

 بیحرکت کردن شکستگی استخوان با تثبیت خارجی

تثبیت خارجی یا External fixation به این معنی است که با کمک چیزی از خارج بدن شکستگی تثبیت و بیحرکت شود. در واقع گچ یا آتل هم نوعی تثبیت کننده خارجی هستند ولی امروزه این لفظ را منحصرا برای وسایلی بکار میبرند که آنها را اکسترنال فیکساتور External fixator مینامند.

اکسترنال فیکساتورها وسایلی هستند که شامل قطعات متعددی بوده که به یکدیگر متصل میشوند. پزشک جراح دو یا سه پیچ فلزی را در هر قطعه شکستگی قرار داده و آنها را در خارج از بدن به توسط گیره هایی به یک یا چند میله متصل میکند.

چون قسمت عمده این وسایل فلزی که به این صورت بکار برده میشوند در خارج از بدن بیمار قرار دارند به آنها اکسترنال فیکساتور میگویند.

بیحرکت کردن شکستگی استخوان با تثبیت داخلی

تثبیت داخلی به این معنا است که پزشک معالج پس از جااندازی بسته یا باز شکستگی، از قطعات فلزی در داخل بدن استفاده میکند تا به وسیله آنها فطعات شکسته شده را به یکدیگر متصل کند و بدین ترتیب جلوی جابجایی مجدد آنها را بگیرد.

چون این وسایل فلزی برعکس اکسترنال فیکساتورها در داخل بدن انسان قرار میگیرند به آنها تثبیت کننده های داخلی و این روش تثبیت داخلی Internal fixation میگویند.

همین حالا مشورت کنید:
در صورتیکه این مقاله بیماری یا مشکل خاصی را شرح داده است میتوانید با نویسنده آن که بیشترین اطلاعات ارتوپدی در همین زمینه را دارد مشورت کنید.

این مقاله چقدر مفید بود ؟

لطفا در زیر امتیاز بدهید